Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 849]

Belegheringhe ende veroveringhe der Stadt ende Casteel Gvlich, Anno 1610.

[1610.] DEn xxix. Iulij is sijn Excellentie met sijn Legher voor Gulich ghecomen/ sich voegende by het Legher der Vorsten Brandenburgh ende Nieuburgh/ doch elck sijn Quartier appart hebbende. Stracx heeft sijn Excellentie ordre ghestelt om te approcheren/ ende op het maken van batterijē/sonder aen te sien ofte te vreesen het geweldich ende menichvuldich schieten uyt het Casteel. Jn gevalle dat de Marquis Spinola, als van weghen den Keyser/hadde willē ergens eenen in-val doen/om sijn Excellentie te diverteren ofte van Gulich af te trecken: Soo isser goet ghevonden/ dat sijn Ghenade Graef Wilhelm van Nassou met eenighe Vaendelen Voet-volcks aen Schencken-schanse soude blijven ligghen/ om te doen wat de noodt ende gheleghentheyt verheysschen souden. Binnen der Stadt ende Casteel was Gouverneur Iohan van Ruyssenborgh, Heere van Rhasett, Ampt-man van Gulich, ende Colonel van een Regiment Duytsche Soldaten, die sijn uyterste devoir ghedaen heeft/ om de Stadt ende 'tCasteel te verweeren/ende te verwaren voor den Keyser. Den tweeden Augusti heeft sijn Excellentie met vier halve Cartouwen een proeve ghedaen wat hy met schieten soude connen uyt-richten: Maer nae eenighe voleen bevindende/dat de muyren des Casteels so hart zijn/ dat hy weynich ofte niet met schieten conde uyt-richten/ soo heeft hy op-ghehouden. De Hertoghe van Brandenburgh/die met vier en veertich Vaendelen Voet-volcx/ ende acht Cornetren Peerden aen d'ander sijde van de Stadt lach/heeft op den vierden Augusti oock een proeve met acht stucken Gheschuts gedaen/ maer hy heeft oock bevonden/ dat het te vergeefs was/daerom liet hy het schieten oock blijven: Ende daer is goet gevonden/dat men met de approchen soo seere spoeden souden alst mogelijck ware/om⁺ aen het mineren te moghen comen. Jn het approcheren ismen soo vlijtich gheweest/dat de belegeraers den vijf den Augusti soo nae onder de Stadt geraeckten/dat sy ende de belegerde malcanderen met Musquetten conden begroeten ende af-reycken. Die van binnen siende datnien hare halve mane seer was naderende/soo hebben sy de selfde gemineert ende springhen laten/ doch te vroech/ alsoo dat sy maer eenen Man daer mede beschadicht en hebben/ ende sy verloorender neghen Man mede. De belegheraers hebben corts daer nae dese halve mane vermeestert ende inghenomen/ ende sy zijn daer mede in de Stadtsgrachten ghecomen. De Baron Peter van Sidleniski, Wacht-meester van het gheheele Legher/ ende Gouverneur van den Grave/een cloeck/wijs/nuchteren/ arbeydtsaem Man/die de Neder-landen langhe tijdt seer trouwelijck gedient hadde / rijdende van het eene Quartier nae het andere / is met een grof Gheschut het been afgheschoten/daer aen hy ghestorven is/seer beclaecht van sijn Excellentie ende yeder Man/ met dese selfde schente wierdt ghetroffen het Peerdt daer de Vorst van Anhalt op satt / d'welck onder hem doodt bleef/maer hy selfs onbeschadicht. Den xiiii. Augusti hebben der Staten Soldaten den belegerden noch een halve mane af-ghenomen/uyt de welcke de belegherde met schieten in het Legher veel schade gedaen hadden: Doch sy hebben de selfde stracx wederom verlaten/bevindende dat sy onder-graven ende ondermineert was/ maer stracx daer nae los brekende/ en heeft sy gheen quaet ghedaen: Des nachts te elf uyren hebben de belegeraers dese Schanse/geen teghen-weere vindende/wederom in-ghenomen ende in ghehouden. Terwijle sijn Excellentie ende de

+ 1610

[p. 850]

[1610.] Vorsten vast besich waren om Gulich te benouwen ende te bedwinghen/ soo zijn op den xx. Augusti de Fransche troupen in het Legher aen-ghecomen/ onder het beleyt van den Mareschal de la Chastre: Het hadde den name dat sy thien duysent Man te voete sterck waren/ ende thien of twaelfhondert Ruyteren/by sich hebbende vier metalen Velt-stucken/met de welcke hy de belegherde/ soo haest als hy in sijn Quartier aen de Roer gecomen was/begroett heeft. Den xxii. Augusti hebben de belegherde dapper gheschoten/ om te beletten het voort-brenghen der Galderijen/doch al te vergeefs. Den xxiii. Augusti hebben die van buyten wel met twee duysent Mannen in de approchen ghearbeydt/ op de welcke die van der Stadt twee uyt-vallen deden/ met schade van beyden sijden. Eyndelijck zijn de Vorsten ende sijn Excellentie met verscheydene galderijen in de Stadts-grachten ghecomen/waer op die van binnen met halve Cartou ysers ende vyer-werck dapperlijck wierpen/ ende groot ghewalt deden/ maer te vergheefs/ men quam haer al naerder ende naerder / oock eyndelijck in hare muyren/ doch met groote moeyte / alsoo sy van harde keselinghen als in een ghegoten waren. Daer waren oock batterijen veerdich /om met xxxvi. stucken Gheschuts van heel nae by de Stadt ende het Casteel te beschieten.

Die van binnen haer in desen staet vindende/ ende siende datter gheen ontsett voor handen en was/ soo zijn sy ghenootsaeckt gheweest appoinctement te versoecken/ d'welck (ten aensien van den Coninck van Vranckerijck) in de Tente van den Mareschal de la Chastre ghemaeckt is/ op dese Articulen: Dat die van Gulich souden behoudē in haer geheel de Rooms-Catholijcque [1610.] Religie. Dat de Gouverneur met al het Crijchs-volck onbeschadicht souden uyt-trecken/ met hare wapenen/peerden/en baggagije/met slaende Trommels/vlieghende Vaendels/brandende lonten/en coeghels in den mondt. Dat oock alle de Dienaren ende Officieren Leopoldi, ende wie het beliefde/ souden moghen vertrecken. Dat de Magistraet ende Burgheren hare Privilegien souden behouden. Alle ghevangens in der Stadt en Casteel los te laten sonder rantsoen/midts betalende verteerde costen. Jndien de Gouverneur binnen drie maenden den eedt van ghetrouwicheyt den Vorsten quame doen / soo soude hy her-stelt worden in het ghebruyck van alle sijne goederen. Jn dit verdrach was mede begrepen het Slot Bredebend. Op dese conditien is den tweeden Septembris 1610. Gulich ende Bredebend over-ghelevert in handen van de Vorsten. Wt Gulich zijn ghetrocken ontrent sesthien hondert Mannen/ ende uyt Bredebent hondert en tachtentich. Binnen Gulich zijn ghevonden veertich tonnen polvers/ende xxiii. so groote/als cleyne metalen stucken Gheschuts. So haest als Gulich verovert was/so zijn de Francoysen vertrocken/haren last en̄ commissie niet wijder streckende. Die vertrocken zijnde/so isser ordre gegeven de loop-graven te flechten/ ende den Oversten Schoonborgh is by provisie Gouverneur daer binnen gestelt. Dit alles gheschiedt zijnde/ heeft sijn Excel. de amunitie en̄ het geschut t'schepe laten brengen/en̄ hy is na beneden gereyst/by al de weerelt groote eere en̄ roem behaelt hebbende/ dat hy in weynich dagen meer als een maent/sulc eē stercke vestinge vermeestert hadde.

eXpVgnat IVLIae robVr VI MaVrItIVs DVX.

[p. 851]

(284)

Iuliacum mihi testis erit, quid belliger armis

Mauritius valeat, referet Neoburgus, etille

Brandenburgensis ^quibus, exoptantibus illa
Accidit obsidio, GALLO veniente cadebat.