Af-beeldinghe van Ian van Neyen, door wiens beleyt de Treves te weghe ghebracht is/ Anno 1607.
[1607.] HOe moede dat de Coninck van Hispanien/ als oock hare Hoocheden Albertus ende Isabella, midtsgaders de Neder-landen onder hare ghehoorsaemheyt staende/den Crijch voor lanck gheweest zijn/heeft daer aen genoechsaem ghebleken/ dat sy meer-maels / als voor vele jaren/ door den Keyser/Coninghen van Danemarck/Polen/ende andere Vorsten/de Ed. Hooch-Mog. Heeren Staten tot Vrede-handel versocht hebben/ niet soo seere/op dat wyl als op dat sy selfs van de sware oncosten/schaden/verderf van Landt en luyden eenmael mochten verlost ende ghevryet worden. De mate der plaghen en straffen/daer mede Godt de Heere onse sonden ende over-tredingen woude te huys soecken/moeste eerst vervult wesen. Anno 1606. in Mey/ is Joncker VValrave van VVittenhorst, Heere van der Horst, inden Haghe ghecomen/om de E.H.M. Heeren Staten/ende sijne Princelijcke Excellentie aen te dienen/ dat hare Hoocheden gantsch gheneycht waren de langh-duyrighe oorloghe te eyndighen/ende de Landen in ruste te brenghen/op soo billicke conditien/ dat de Landen ende een yeder daer aen goet contentement hebben soude. Maer de Heere van der Horst en vondt nerghens ghehoor/soo dat hy re infecta wederom vertrocken is. Den xxiii. Decembris Anni 1606. is hy wederom in Hollandt ghecomen / met eenen Meester Ian Gevarts, Licentiaet in de Rechten/Secretaris van Tuernhout/ om den handel van Peys ofte Treves wat meer te bevoorderen. Sy hebben de sake eerst in het particulier by eenighe Heeren soo onder-bout/dat men haer heeft aen-gheseyt/dat sy haren last opentlijck den Staten Generael op den xiii. Ianuarij 1607. souden moghen voor-draghen/d'welck gheschiedt zijnde/ soo hebben de Heeren Staten op den xxvii. Ianuarij haer gheantwoordt: Dat sy
geensins [1607.] ghesinnet en waren/ oock niet en costen noch en mochten in onderhandelinge treden met hare Hoocheden/ soo langhe als sy pretendeerden Souvereyniteyt over de Gheunieerde Provincien/ daer van de Coninck van Hispanien Philippus II. al voor vele jaren vervallen was/ om vele ende verscheydene redenen ende oorsaken.
De Heere van der Horst/ ende Meester Jan Gevarts dese antwoorde ontfanghen hebbende/sijn vertrocken nae Brussel/om rappoort te doen. Weynich daghen hier nae heeft de Heere van der Horst eenen brief aen de Heeren Staten gheschreven/haer aendienende/dat het de meyninge van hare Hoocheden niet en was deur desen handel yet op de Vereenichde Provintien te winnen ofte te pretenderen/ maer dat hy die woude laten soo sy waren/&c.
Hier op is voorder ghevolcht/dat op het eynde van Februario in Hollandt met paspoort ghecomen is/ als Ghedeputeerde van hare Hoocheden/ Broer Ian van Neyen, Sone van Marten van Neyen/ Commissaris generael van de Franciscanen ofte Minder-Broeders / harer Hoocheden Biecht-Vader. Het scheen stracx aen sijn ghespraecksaemheyt ende ongeveynstheyt/ende het heeft oock ghebleken/dat hy den rechten Man was/ om met de vrye-Neder-landers te handelen. Hy heeft verclaert / dat het harer Hoocheden meyninghe niet en was/met dese handelinghe van Vrede ofte Treves, haren titul ofte recht beter te maken/ghelijck oock niet ergher: Maer wel met de Staten te handelen in stant soo die nu waren. Als de Heeren Staten wederom verclaerden/dat de Arch-Hertoghe desen Staet moesten kennen voor eenen vryen Staet/ daer op de Coninck nochte hare