Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Uerhael van sulcx alser binnen ende buyten Oostende ghepasseert is/ Anno 1602.

[1602.] ICk sal de beschrijvinghe der Historien deses jaers 1602. beginnen met het verhael van 'tgheene datter ghepasseert is op den vii. Ianuarij. De Arch-Hertoghe heeft al sijn volck ende Crijchs-macht by een ghebracht/ ende heeft al sijn Gheschutt gheplantt teghen Santhil/ Helmond / ende Porcepicq/ drie de treffelijckste Fortressen van Oostende/ de welcke Albertus eenen gheheelen dach ende nacht seer gheweldelijck dede beschieten/ eens-deels om bresse te maken/ander-deels om die van Oostende af te matteren. Daer zijn meer dan 2000. scheuten gheschoten met coegels die 40.45. ende meer ponden swaer woeghen. Doe het leeghe water was gheworden/ soo is den vyandt in slach-ordre op de Stadt aen-ghecomen/ de Ruyteren dreven het Voet-volck aen met bloote deghens/ende daer is eenen seer gheweldighen storm op de Stadt ghedaen: Die van binnen hebben haer soo mannelijck gheweert/ als oyt Soldaten gedaen hadden/alsoo dat de vyandt moeste af-wijcken/ na-latende menich stout en onversaecht Crijchs-man. Doe de vyandt in het af-wijcken was/soo is het Canon (gheladen met ketenen/naghelen/musquet-coeghelen [1602.] /ende ander scherp) op haer los ghegaen / also datmen de Menschen ende stucken van Menschen so dicke sach in de lucht vlieghen / als of het een vlucht Crayen gheweest ware. Onaenghesien dit overgroot verlies van soo menighen cloecken Soldaet/so heeft Albertus wederom ghereetschap ghemaeckt om eenen storm aen te brenghen op Helmond/ Porcepicq/ ende alle Enghelsche Trenceen/die de Generael Veer met voor-dachticheyt met weynich volcx besett hadde/den vyandt oorsake ghevende om op de selfde aen te vallen. Als de vyandt in het aenvallen was/so hebben die van den Polder ende van 'tSuyd-bollewerck al haer Gheschut (met ketenen/naghels/en sacxkens vol musquet-coeghelen geladen) daer op ghepast/ ende soo dapper onder den vyandt gheschoten/ datter menich stout Helt sneuvelde. Veer siende dat even wel de vyandt niet af en weeck/ heeft hy de Watersluysen doen openen / d'welck de vyandt siende/ soo moest hy afwijcken/ of souden t'samen verdroncken hebben. Jn het aftrecken isser noch menich Man

[p. 746]

[1602.] gheschoten/ oock veele verdroncken/ overmits het water soo dapper opliep. Als der Staten volck hare doode vyanden plunderden ende de cleederen uyttrocken/soo hebben sy onder de doode ghevonden een jonck Spaens Vrou-mensch in Mans cleederen gecleedt, ende lach dicht onder Sandhill, men heeft by haer ghevonden een schoone gouden ketten/ verciert met edele ghesteenten/ ende meer andere juweelen. Gheduyrende desen gheweldighen storm / was de Arch-Hertoghe op de Katteyen achter sijn batterijen/ ende de Infante was in de Schanse Isabella. Alle die op de oude Stadt stormden hadden by haer victualie voor drie ofte vier daghen/ want sy meynden voor seker meesters van de Stadt te worden/ ende vreesden datter binnen niet en soude t'eten zijn. Behalven het groot getal der gemeyner Soldaten die in desen storm bleven/zijnder ooc veel Dons en̄ groote meesters om den hals gecomen. De reste wierdt so onhebbelijck van de Stadt af-ghewesen / dat het haer ghedencken sal soo langhe als sy leven sullen / alleefden sy soo langhe als Mathusalem gheleeft heeft. Jn dit ghevecht wierdt de Colonel Horatius Veer seer gequetst / ende Capiteyn Haesten met Capiteyn van der Leeur bleven doodt/ met meer andere Officieren. 'sDaechs nae den storm/ wesende den viii. Ianuarij, zijn alle de doode eerlijck begraven/ende daer is stracx ordre ghegeven om alle de wercken te repareren/ soo als sy voor desen storm gheweest waren. Ontrent half Januarius zijnder voor en nae veele Schepen in-ghecomen/met allerley noodruft/oock met veel Vaendelen nieu volcx/ ende eenighe zijnder uyt-ghetrocken / waer onder was Capiteyn Landts-croone, die daer binnen gecomen was met een Compagnije van hondert en vijf en twintich coppen, ende hy isser selfs derde uyt-ghetrocken. Met dit laetste volck isser oock binnen ghecomen Daniel de Hartain Heere van Marquette, Colonel. De Generael Veer liet om dese tijdt het volck monsteren/ ende waren sterck een en tachtentich Vaendelen. Hy was [1602.] seer sorchvuldich / ende en verschoonde hem selven niet: Hy dede alle daghe twee-mael/ende alle nachte eens de ronde deur de gheheele Stadt.

Den xv. Februarij quamender binnen Oostende xv. Vaendelen Soldaten/ daer de Colonel Edmont Overste van was: Sy quamen by schoonen hellen daghe binnen gheseylt/ weynich achtende het grouwelijck schieten des vyandts; daer zijn alleenelijck twee Boots-ghesellen ghewondt/ ende eenigher Schepen seylen door-schoten/ maer gheraeckten even wel binnen. Soo dat die van binnen des maels gheschatt wierden sterck te zijn ses duysent weerbare Mannen, daer over commandeerde als Generael de cloecke Ridder Francoys Veer, ende de beroemde Colonels Horatius Veer, de Heere van Marquette, Loon, Edmont.

Den xxv. Februarij isser eenen hoogen sprinck-vloet uyt de Zee gecomen/die in des vyants Leger groote schade dede/ ende gheen cleyne aen de Stadts-wercken/ de welcke op een corts wederom zijn gherepareert ende ghestopt gheworden/ door den cloecken arbeydt onser Soldaten/ om welckes te verhinderen de vyandt wel 1800. scheuten met Canon gheschoten heeft/het nieuwe werck dewijle het in fieri was/wel te deghe met ysers van 30. en 40. ponden larderende.

Den xxviii. Februarij is de Colonel Diedrich van Dorth met eenich Crijchs-volck binnen Oostende gecomen in jachten.

Den xxix. isser een groote commotie onder de Spaenjaerden in het Legher voor Oostende gheresen / claghende over quade betalinghe / ende datmen haer daghelijcx op de vleys-banck brocht. De Hertoghe heeft om desen oproer te stillen / haer belast/ dat sy eenighe souden deputeren ende nae Nieupoort senden/datmen daer met haer handelen soude/maer als sy te Nieupoort quamen / lietse Albertus op-hanghen.

[p. 747]

(251)

Obsidione gravi ALBERTI quot Martis alumni,

Atq_Ʒ Duces cecidêre canetnon carmine quisquam,

Quid nova TROIA tulit, pictoris muta tabella

Edocet haec, oculos, memoremq_Ʒ hic pascite mentem.

[p. 748]

[1602.] Den eersten Martij hebben de Spaensche haren slach waer-ghenomen/ ende hebben vroech in den morghen-stondt / alser eenen duysteren nevel nederdaelde / eenen grooten dicken Cabel over de Geule ghebracht / ghespannen over neghen tonnen/om dien boven water te houden/ende dit tot dien eynde/ op dat der Staten Schepen daer op steuten ende schade lijden souden. Als den nevel verdwenen was/ soo saghen die van der Stadt die tonnen ligghen drijven in het water/niet wetende wat het te beduyden hadde. Godt de Heere heeft stracx wederom eenen dicken nevel laten vallen/ den welcken die van Oostende waer namen / ende vielen uyt met eenighe Jachten/ lichten den Cabel ende tonnen/ ende brochten het t'samen binnen de Stadt.

Den vii. Martij is de Generael Veer uyt Oostende ghetrocken / nae dat hy van den aen-vanck der belegheringhe sich daer binnen wel ghequeten hadde. Na hem commandeerde de Overste Frederick van Dorp, ende beneffens hem de Colonellen Dorth, Marquette, ende Edmont: De Colonel Loon vertrock om deser tijdt uyt Oostende. Jn dese maendt is de nieuwe Haven op-ghemaeckt gheworden /so datmense heeft [1602.] connen ghebruycken om uyt ende in de Stadt te varen: Daer zijn den thienden deser uyt-ghevaren ses en dertich Schepen te ghelijcke. Daer zijn in den tijdt van twaelf dagen over de hondert Schepen binnen Oostende ghecomen, weynich passende op al het schieten des vyandts.

Daer was in de Stadt noch clocke noch clepel die uyre sloech/maer men matter de uyren af by duymen breedt aen de brandende lonten. Als op den xii. Martij de Colonellen verordineert hadden/datmen een dancsegginghe tot Godt doen soude voor de lanck-wijlige behoudenisse der Stadt/ ende om Godt te bidden dat hy de selfde voortaen ghenadelijck soude willen beschermen: Soo heeftmen al het Gheschut datter in de Stadt was/ groot en cleyn af-gheschoten/ ende de Vrouwen / Jonghers / ende Kinderen namen ketels / beckens/ ende allerhande gheluyt makende dinghen in de handt/ ende sloegen daer op/d'welck sulck een selsaem gheluyt maeckte buyten de Stadt/datter de vyandt af verschrickte / niet wetende wat het mocht beduyden.