Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 728]

Uoorder verhael van sijner Excellentie tocht in Vlaenderen.

[1600.] DEs nae-middaechs den eersten Iulij creghen de Heeren Staten ende sijn Excellentie tijdinghe/ dat de Arch-Hertoghe Albertus in der haeste veel volcx vergadert ende by een ghebracht hadde/ ende dat hy met het selfde in eygener persoon was ghecomen tot voor Oudenborgh, welcke Schanse/als oock die Forten Brenede, Plassendale, Snaeskercke, siende dat sy teghen het ghewelt des vyandts niet bestaen en conden / haer by appoinctement hebben over-ghegheven; Maer of haer schoon belooft was/ ende by den Arch-Hertoghe onder-tekent / dat sy hare Vaendelen nae-latende/ met haer gheweer ende wapenen vry ende vranck souden moghen vertrecken/ soo en is haer gheen woordt noch gheloove gehouden/maer eenighe van het garnisoen van Oudendenborgh/soo Ruyteren / als Soldaten/ zijn seer schendelijck vermoordt / andere ghequetst/ meesten deels van hare wapenen berooft gheworden. De twee Compagnien die in Snaeskercke ghelegen hadden/ zijn meesten-deels seer schelms vermoordt gheworden / met hare Capiteyns Bussigny, ende Hans van Eynhoven: Eenighe/ doch seer weynighe / zijn naeckt ontloopen/ ende binnen Oostende ghecomen. Albertus dit vernemende en was niet wel te vreden/ datmen sijn belofte verbroken hadde/ende hy sont een van de Heeren die by hem waren / om den massacre te verbieden / maer te vergheefs: Bruges die met sijn volck te Bredene lach / vernemende hoe het met die van Snaeskercke was af-gheloopen/ ende wetende dat de Schanse daer hy in lach/niet houbaer en was/ soo is hy daer uyt ghetrocken als de vyandt op hem aen-quam / ende hy heeft hem met sijn volck binnen Oostende ghesalveert. De Colonel Piron heeft door Capiteyn VVagheman sijn Excellentie verwitticht/ dat de vyandt aen quam marcheren. Wagheman [1600.] quam midden in der nacht by sijn Excellentie ende seyde hem sulcx/ die het eerst niet en woude ghelooven/ maer hy seyde hem soo veel bescheyts/ ende daer quamen stracx soo veel boodschappers/dat hy het gelooven moeste/derhalven soo heeft hy op alles goede ordre ghegheven; Jnsonderheyt heeft hy het Fort Albertus met stercker garnisoen besett/ ende met vivres, en̄ amunitie genoechsaem versorcht ende versien. Ooc heeft sijn Excel. datelijck sijnen Cosijn Graef Ernst van Nassou met Edmonts Schotsche Regiment/ het Zeeusche Regiment onder den Heere Charles van der Noot, en̄ eenige van de Compagnien die uyt de overgegevene Schansen gecomen waren/met vier Benden Peerden ende twee halve Canons/gesonden nae Oostende aen/ om de Brugghe ende pas van Leffinghen by Albertus Schanse in te nemen ende te bewaren/ om alsoo de Spaenjaerden den pas op der Staten Leger te stoppen/so langhe tot dat hy sijn volck weder over de Haven van Nieupoort soude ghebrocht hebben: Maer eer Graef Ernst daer conde comen/soo hadde de vyandt de passagie al in-ghenomen ende besett. De Spaensche zijn heel sterck ende wel gemoet op Graef Ernst ende sijn volck aen-ghevallen/ moedich zijnde om dat sy haer Legher op den rugghe hadden/ ende sagen datter gheen volck by der handt en was/ daer Graef Ernst op conde wijcken. Jmmers nae dat Graef Ernst met sijn by-hebbende Crijchs-volc eenen tijdt lanck met den vyandt cloeckelijck ghevochten hadde/soo moest hy de bane ruymen / ende is so dapper ghevolcht gheweest /dat sijn volck in disordre geraeckte. Daer ginck het op een moorden aen/ de Spaensche niemant verschoonende. Soo dat daer in heeten bloede wel acht hondert Schotten doodt ble-

[p. 729]

(246)

Fama pedes, latos humerosq_Ʒ volantibus alis

Induit, et ventis permane levata secundis,

MAURITIO NEO mox PORTI narrabat adesse

Hostiles copias, extemplo ille arma parabat.

[p. 730]

[1600.] ven/met seven Schotsche Capiteyns/te weten Stuart, Barclay, Kilpatric, Andries Murray, Michiel, Nisbeth, ende Strachem: Behalven de Luytenanten ende andere Officieren. De vijf Capiteyns bleven doodt in den eersten aen-val/ maer Barclay ende Murray wierden door-steken nae dat sy langhe waren ghevanghen gheweest. Van des Heeren van der Noots Regiment blevender ontrent hondert en achthien Mannen/daer onder gherekent dese drie Capiteyns/Turqueau, VValrave, ende La-Grappe, ende hier en boven noch wel hondert van Colonel Pirons ende Bruges volck: Sijn Ghenade Graef Ernst van Nassou is met de reste van het volck ontcomen. De Spaensche door dese victorie moedich gheworden zijnde/swoeren malcanderen tot den laetsten Man by te staen/ ghelijck sy oock te vooren het Sacrament daer op ghenomen [1600.] hadden/ sweerende dat sy niemandt in het leven laten en souden/ dan den Prince Maurits / ende sijnen Broeder Graef Hendrick/ den eenen om dat hy sulck een dapper Crijchs-man was / den anderen om dat hy noch jonck was. Of wel dit massacreren haest ghedaen was/ soo heeft even-wel sijn Excellentie hier mede eenighe uyren tijdts ghewonnen/ die hy gheemployeert heeft om sijn volck over de Haven van Nieupoort te brenghen / ende alles in ordre te stellen teghens dat de vyandt aen-quam/ die oock eenighe uyren verlette met te beraedtslaghen/ hoe hy sijn volck/ door wat wech/ ende in wat ordre/ dat hyse tot den vyandt aen-leyden soude.