Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Belegheringhe ende in-neminghe der Steden Enschede, Oldenseel, ende Ootmaersen, den 18. 21. ende 23. Octobris, 1597.

[1597.] ALs sijn Excellentie sijn Legher eenige dagen hadde rusten laten / ende ordre ghestelt hadde op het slechten der loop-graven en batterijen/als mede op eenighe fortificatien/ soo is hy op-ghebroken/ende den 18. Octobris voor Enschede ghecomen / een Stedeken in de Twente gheleghen/ eenen aerdenen wal ende twee grachten hebbende/jae Conte Mario Martinengo, die veel jaren hier gheregneert ende huys ghehouden hadde/ die hadder seven bolle-wercken om-her maken laten / flancquerende op malcanderen. Sijn Excellentie heeft hier twaelf stucken Gheschuts voor ghebracht/ende haer laten op-heysschen. Capiteyn Vasquez ende Grootvelt sonden twee Mannen uyt om te sien of het Gheschutt daer voor ghebracht was/ d'welck sy bevindende alsoo te zijn / ende gheen ontsett vermoedende/ op dat het haer niet en ginge als die van Bredevoort/ soo zijn sy noch des self den daechs veraccordeert de Stadt op te gheven/midts dat sy met hare wapenen ende baggagie souden uyt-trecken/belovende in drie maenden aen dese sijde van de Mase den Coninc van Hispanien niet dienen. Daer zijn op den 19. Octobris heel vroech uyt-getrocken ontrent hondert ende thien Man / onder twee Vaendels.

Des anderen daechs is sijn Princel. Excellentie met het Legher voor Oldenseel/ ligghende een mijle van Enschede/ ghecomen/ zijnde de Hooft-stadt van Twente/hebbende drie muyren ende drie grachten rontom her. Het is een van de oudtste Steden [1597.] van Overyssel/ ende is cirkel rondt/ ende hadde doe neghen bolle-wercken. Daer laghen binnen ontrent ses hondert Soldaten/ ende de Burgherije isser tamelijck sterck. Sijn Excellentie heeft terstont de loopgraven ende batterijen doen maken/ ende met eenighe stucken Gheschuts laten schieten / terwijle de beddinghen voor de principale batterijen ghemaeckt wierden; Doch eer de selfde ghereet waren/so hebben de Borghers met de Capiteyns ende 'tCrijchsvolck ghehandelt / ende soo wijdt versproken/dat sy den 22. Octobris om te appointeren uyt-sonden Capiteyn Borch-grave, den Vaendrich van Capiteyn Egmont, ende twee van den Magistraet/ want sy wel wisten/dat sy doch in het corte ofte in't lange moesten vervallen in de handen harer vyanden/gheen ontsett voor handen zijnde/ ende sijn Excellentie vast besich zijnde om het water uyt hare grachten te leyden/ende haer met schieten te benauwen/ ende de Stadt met de huysen te bederven. Sy zijn veraccordeert des avondts ontrent elf uyren/ op het appointement van die van Enschede/doch dit noch daer by bedingende/ dat alle de Borghers ende inwoonders/die soo haest niet vertrecken en conden/ ende nochtans begeerden te vertrecken / drie maenden tijdts hebben souden om ordre te stellen op hare saken/ ende als dan onverhinderlijc met hare goederen te mogen reysen en trecken waer het haer believen soude. Alle die begeerden te

[p. 687]

(233)

Nassovio hinc Arces reliquae ceciuere subasta,

Felix illa dic^s, quae te fortissime bello

Intulit his arvis, felix qui prima locasti

Oppressis laturus opem vestigia campis.

[p. 688]

[1597.] blijven/ sy waren Gheestelijck/ of Weereltlijck/die souden ghetracteert worden als de Borghers ende inwoonders der anderer Steden in de Gheunieerde Provincien. Het Spaens garnisoen is den 23. Octobris uyt Oldenseel ghetrocken/ met ses vlieghende Vaendels / ontrent vier hondert Man sterck.

Ten selven dage is sijn Princelijcke Excellentie daer binnen ghetrocken/ met sijn Genade Graef VVilhelm van Nassou, ende met me Vrouwe de Princesse van Oranien Weduwe/ die om eenighe noodtwendighe oorsaken in het Legher voor Oldenseel ghecomen was. Daer zijn in-ghevonden veel yseren stucken/ doch maer drie coperen stucken Gheschuts/ende ontrent seven duysent pondt pulvers. Sijn Excellentie heeft tot Gouverneur binnen Oldenseel ghestelt Iacques Meurs een Schotsman, die dese Landen lange ende ghetrouwelijck ghedient heeft.

Als sijn Excellentie met sijn gheheel Legher voor Oldenseel ghecomen was / soo heeft hy Grave Georjaen Everard van Solms met twee Regimenten Voetknechten / ende eenighe Ruyteren nae Ootmarsen, oock een Twentisch Stedeken / ghesonden/ met vier stucken Gheschuts/vermoedende dat sy doen souden als die van Enschede ghedaen hadden. De Grave van Solms voor Ootmarsen ghecomen zijnde / heeft het Stedeken op-gheheyscht/ maer Capiteyn Otto van den Sande heeft sulckes gheweyghert. Op den 21. Octobris het Gheschut gheplant zijnde/ ende drie [1597.] voleen gheschoten zijnde/ soo hebben die van binnen des selfden daechs gheappoincteert/ ende haer ghegheven in handen van den Grave van Solms / op het appoinctement van Enschede/ sy zijnder oock stracx op den 21. Octobris uyt-ghetrocken/sterck zijnde ontrent hondert en dertich Man. Daer zijn in de Stadt ghevonden twee metalen Falconetten / ende twee yseren stucken/met ontrent acht hondert pondt busse-cruyt / ende twee hondert pondt lonten/ met hondert ende twaelf coeghelen/ ende weynich andere provisie. Die in het Stedeken ende Fort van Goor lagen/siende hoe het met hare naebuyr-steden af-liep/ so en dorsten sy de aen-comste van sijn Excellentie niet verwachten / maer verliepen ende verlieten haer plaetse sonder scheut of slach te verwachten.

Doch alsoo de ghene die meester van 'tvelt is/oock lichtelijck meester van Enschede / Ootmarsen/ ende Goor can worden/ soo heeft sijn Princelijcke Excellentie/ op datmen het Legher door al te veel besettinghen van Steden ende vasticheden de te weynigher soude behoeven te versplitteren ende verdeylen/ goet ghevonden / de selfde te demanteleren ofte van hare vesten te ontblooten/ ghelijck oock corts hier nae gheschiedt is/met advijs/so der Generale Staten/als der Staten of Gedeputeerde der Lantschap van Overyssel.