Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Belegheringhe ende in-neminghe van Mevrs, den derden Septembris, 1597.

[1597.] STracx nae het innemen van Rijn-Berck heeft sijn Princelijcke Excellentie Capiteyn Schaep tot Gouverneur aldaer ghesett/ ende de selfde met sterck garnisoen laten besetten/ ende vermaken laten 'tgheene daer aen van nooden was/ ende voorts heeft hy met de Raden van State beraedtslaecht waermen het Legher brenghen soude. Eenighe rieden datmen stracx nae Groll gaen soude / ende datmen de Cleefsche met Meurs soude begaen laten/ vermoedende dat sy die Stadt ende Casteel in neutraliteyt souden brenghen connen/ dewijle de Grave [1597.] van Nuenaer de selfde van den Vorst van Cleve pleech te leene te nemen. Sy was voor elf jaren van de Spaensche in-ghenomen/ ende sy haddense met ghedooginghe des Cleefschen Raedts tot noch in-gehouden. Doch sijn Excellentie heeft raedtsamer ghevonden/ dewijle het boven-verhaelde onseker was/ datmen Meurs/nu het Legher soo nae by was/belegheren soude. Hy isser voor ghecomen den 28. Augusti, sterck zijnde sestich Vaendelen Voet-knechten/

[p. 677]

(230)

En paribus fatis perierunt moenia MEVRSAE,

Cum fossae, aditusq_Ʒ parat, qui possidet Urbem

Dulce jugum patriae recipit DUX impiger, at jam

MAURITIUS longae Dominus ditionis, et Urbis.

[p. 678]

[1597.] ende een en twintich Vaenen Ruyteren. Sijn Excellentie derwaerts treckende/schreef aen den Gouverneur / Andreas de Miranda, dat hy quam om het Casteel van Meurs ghewapender handt aen te tasten/ dat hy sijn beste daer teghen doen mocht/ maer vermaende hem dat hy de Stadt (die hy doch niet inhouden noch verdedighen en conde) verschoonen soude/ ende dat hy gheen oorsake zijn en soude van het verderf der aermer Borgeren/die doch neutrael waren/ ondersaten des Rijcx/ende die eygentlijck den Crijch niet aen en ginck: Jndien hy anders dede / dat hy ghesinnet was sulcx op hem te verhalen. De Gouverneur antwoorde: dese Stadt is van 'sConincx weghe my bevolen/ ick wil mijn beste doen tot eere ende dienst van sijne Majesteyt/ ende tot verderf der geener die my sullen aen-tasten: Jndien ick verstae en̄ mercke datter de Coninck mede gedient is/so ick wil de Stadt in brande steken/al quame sy my eygen toe.

Graef Maurits is met sijn volck voort-getrocken/ ende hy verdeelde het in twee Leghers: Het eene leyde hy voor de Kerck-poorte ende Heen-poorte / daer hy oock selfs logierde. By sijn Excellentie laghen met haer volck ende Regimenten Graef VVilhelm van Nassau, de Grave van Solms, de Colonellen Veer, ende Balfour, in alles sterck neghen en veertich Vaendelen Voet-knechten/ ende alle de Ruyterije. Aen d'ander sijde van de Stadt lach de Heere van Cloetinghen met ses Vaendelen van sijn Regiment / ende Duvvenvoorde met vijf Vaendelen van het West-Friessche Regiment. Doe sijner Excellentie volck eerst quam aen trecken / soo hebben de Coninghsche die in de Kercke voor de Poorte laghen met de selfde wat gheschermutseert/doch alsser twee Schotsche Vaendelen aenquamen om de Friesen te ontsetten/ soo hebben de Spaensche de plaetse verlaten/ende zijn na de Stadt ghevluchtt. Soo haest als het Legher neder-gheslaghen was/ heeft sijn Excellentie ordre ghegheven de loop-graven tot de Stadt aen te maken/sonder met [1597.] begravinghe des Leghers tijdt te verslijten. Jn de Stadt ende Casteel waren tusschen de acht ende neghen hondert Man. Dese Stadt wierdt geacht wel so sterck te zijn/als de Stadt Rijn-Berck/ oock was sy soo gheleghen/ dat Albertus bequamelijcker conde comen om de selfde te ontsetten/ als hy Rijn-Berck conde doen / want sy leyt een mijle weechs van den Rijn Land-waerts in/aen de West-sijde. Doe sijner Excellentie volck begon te approcheren / soo schoten sy dapper uyt de Stadt ende van het Casteel/ ende daer is den eersten avont geschoten Capiteyn VVaddel Schotsman / met noch eenighe Soldaten. Doch even wel is sijn Excellentie soo haestelijck voort ghevaren/dat hy den xxxi. Augusti twaelf stucken Gheschuts heeft geplant/ende des nae-volgenden nachts ismen uyt het Quartier van de Friesen met de loopgraven ghecomen tot op den cant van de gracht / die smal ende ondiepe was. Doch aen d'ander sijde en wasmen soo nae niet ghecomen/ het arbeyts volck wat verhindert zijnde door den regen ende quaet weder. Sijner Excellentie voor-nemen was onder het faveur van 'tGheschutt / d'welck den derden Septembris stylo novo soude ghespeelt hebben/met eenige biesbruggen/die al gerect waren/over de Stadts-grachten te gheraken / ende in de wallen te comen. Maer de Gouverneur / heeft de aen-staende bloedt-stortinghe/costen/ende moeyte by tijdts willen voor-comen/ hy heeft op den tweeden Septembris eenen Trommelslagher uyt-ghesonden aen sijn Excellentie/begherende te parlamenteren/tot welcken eynde hy heeft uytghesonden Capiteyn Muchet, ende Capiteyn Boecop, ende in der selfder plaetse heeft sijn Excellentie tot Gyselaers daer binnen gesonden den Heere van Ghistelle, Overste Luytenant van den Grave van Solms/ ende Capiteyn Ingenhaven. De Gouverneur ende sijne Capiteyns hielden hart aen om drie daghen respijt/

[p. 679]

[1597.] om te sien ofmen haer niet soude comen ontsetten: Maer sijn Excellentie haer die gheensins willende geven/ende sy oock wel vermoedende/dewijle daer niet ghedaen en was om de Stadt van Berck te ontsetten/datter dan oock naeu een Peerdt en soude ghesadelt worden om haer/daer nerghens nae soo vele aen gheleghen en was/ te comen ontsetten: Soo zijn sy veraccordeert het Casteel ende Stadt over te gheven in handen van sijn Princelijcke Excellentie/mits datmen haer soude laten uyt-trecken met hare vliegende Vaendelen/volle wapenen/brandende lonten/ coeghelen in den mondt/ slaende Trommel/baggagie/ Peerden / ende daer toe noch een metalen Velt-stucxken/d'welck daer te vooren sijn Excellentie noch noyt yemant ghegunt en hadde: Maer dese goede conditien heeft sijn Excellentie haer ghegheven/om tijdt te winnen/ want hy noch wat anders uyt te richten in den sin hadde. Sijn Excellentie consenteerde Miranda dit Velt-stuck op sijn bede/al lacchende daer by bedinghende/ dat hy gheen Steden daer mede belegheren en soude. Sy zijnder uyt-ghetrocken den derden Septembris, sterc zijnde acht hondert en dertich Mannen. Prins Maurits heeft haer veertich Waghens ende goet convoy ghedaen/om hare bagagie te vervoeren/daer voor Capiteyn Boecop in ostagie bleef. Op het Casteel van Meurs heeft sijn Excellentie ghevonden ses schoone stucken Gheschuts/ een seer groot Canon/ schietende vijftich pondt ysers/ twee halve Cartouwen/twee drielinghen/ende twee Velt-stucken/maer gheenen voor-raed van cost/ noch van pulver. Jn het Wapen-huys zijn oock/ nevens andere crijchs-ghereetschap/gevonden vier groote Cabels ofte Cordelen/ elck van acht hondert pondt swaer/ die tot Ceulen gheslaghen waren/ om op die groote Ponten te ghebruycken.

Aldus heeft sijn Princelijcke Excellentie binnen den tijdt van een maendt drie Steden met drie Casteelen inghenomen/te weten/Alpen/Berck/Meurs/ende [1597.] den vyandt heeft van selfs de Camille-schans, twee mijlen boven Berc gelegen/verloopen ende verlaten/ als de Grave van Hohenloh uyt het Legher nae Duytsch-landt reysende/ ende van eenighe Ruyteren gheconvoyeert zijnde/ daer voor by reedt. Het schijnt dat sy vreesden voor belegheringhe/de welcke sy niet verwachten en wilden: Daer is in ghevonden een Cartouwe / ende twee drielinghen. Sijn Excellentie heeft dese Schanse/die langhe een roof-nest geweest was/stracx doen slechten. Dese Schanse hadde haren name van eenen Jtaliaenschen Capiteyn Camillo Sachino, diese ghemaeckt heeft/ een seer godlos Man/ die groote wreetheyt in dese Landen bedreven heeft: Hy noemdese Mutiliana, ghelijck dat blijckt uyt een descriptie die hy in een Capelleken heeft schrijven laten / luydende aldus: Mutiliana me fecit, Mutilianam supra Rhenum fundavi, ubi moriar nescio. Ego Camillus Sachinus hanc inexpugnabilem arcem cum virtute animi & propria pecunia fundavi Anno salutis 1587. militans sub Alexandro Farnesio, in servitio Regis Catholici, in quo loco Attila Gotthorum Rex fundamenta urbis Asciburgi destrustruxit, olim fundati ab Vlisse, & à Publ. Ennio Consule Romano restaurati.

Oock heeft sijn Excellentie in deser maent van Augusto van sijnen vyant verovert ende gecregen alle de Schepen ende besettinghe die hy op den Rijn hadde/ crijghende LIII. schoone metalen stucken Geschuts, met veel andere crijchs-rustinghe ende amunitie: Soo dat sijn Excellentie in dese maent van Augusto ten rechten is geweest Augustus, ofte/vermeerder des Rijcx.

Speramus adhuc augustiora.