Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 654]

Dappere schermutsinghe tusschen Montdragon, ende drie jonghe Graven van Nassou, ende eenen Grave van Solms, den 2. Septembris, Anno 1595.

[1595.] NAe dat de beyde Leghers eenen tijdt lanck op twee uyren gaens nae by malcanderen boven Wesel hadden liggen pratten/de Lippe tusschen beyden zijnde/ elck een loerende ende practiserende om sijnen vyandt eenich voor-deel af te sien: Soo zijn sy eyndelijck op den tweeden Septembris stylo novo dapper aen malcanderen gecomen/ tot schade van beyder sijdts Crijchs-volck/ d'welck aldus is toe-ghegaen. Graef Philips van Nassou een dapper cloeck Heere/ is van sijn Princelijcke Excellentie op den eersten Septembris teghen den avont met ontrent vijfhondert Peerden voor uyt gesonden/om Montdragons Legher te gaen besichtighen/ met belastinge van niet te slaen voor dat sijn Excellentie met het gros des Leghers by der handt soude ghecomen zijn. Doch Graef Philips op den wech twee Compagnien van des vyandts Ruyteren ontmoetende/ en conde niet laten de selfde aen te tasten/ende heeftse meest verslaghen. Die ontliepen/ maeckten stracx alarm in het Legher van Montdragon, die in aller haeste met sijn volck in de wapenen ghecomen zijnde/sijnen vyandt in't ghemoet ghetrocken is/veel stercker als dese jonghe Heeren vermoedden. Graef Philips van Nassou met Graef Ernst van Solms voor aen zijnde/ ende niet machtich ghenoech om teghen de groote macht harer vyanden victorie te bevechten/ hadden wel met eeren moghen en connen wijcken op het Leger van sijn Excellentie/d'welck niet wijdt van daer en was: Maer dese jonghe Heeren/ als oock Graef Ernst, ende Graef Lodewijck van Nassou, die noyt gheleert en hadden voor haren vyant het velt te ruymen ofte te wijcken/ hebben met een seer groote couragie harē vyant verwacht en̄ waergenomen/ ende sy/met weynige Ruyteren die by haer bleven/hebben lustich [1595.] ende ridderlijck meer dan een groote uyre lanck ghevochten/ tot dat Graef Philips ende Graef Ernst van Nassou, als oock Graef Ernst van Solms, so zijn gequetst gheworden / dat sy haer niet langher connende verweeren/van hare vyanden gevangen ende nae Rijn-Berck zijn ghevoert geworden/alwaer Montdragon ende andere hooghe Officieren haer alle beleeftheyt/ die sy bedencken conden/ ghedaen ende bewesen hebben/ als oock mede ghedaen hebben de Graven van den Berghe: geern toestaende dat sijner Excellentie Doctoren ende Chirurghns by dese gequetste Heeren quamen/ende haer verbonden. De beyde ghequetste Graven laghen in een camer/by malcanderen/Graef Philips was door de blase gheschoten/ wesende het Roer soo nae op sijn lijf ghesett/ dat het vuyr in sijn cleederen gheraeckt was/hy is des naest-volghenden nachts ghestorven/ met bekentenisse ende groot berou sijner sonden: Elck een was begeerich om hem te sien. Hy hieldt sich soo mannelijck als hy eenichsins conde/ antwoordende elck een met goede bescheydenheyt/ het devoir sijner stamme tot in den doodt toe niet verghetende. Hy was een Heere/ die om sijn dapper mannelijck ghemoet ende beleeftheyt/by alle Man/insonderheyt by het Crijchs-volck/in sijn leven seer bemint/ ende nae sijn doodt seer is beclaecht gheweest. De jonge Grave van Solms/is drie daghen daer nae ghestorven/een Heere van groote hopeninghe/ghelijck de proeven die hy alreets in sijner jonckheyt ghegheven hadde / ghenoechsaem beloofden. Deser beyder Graven doode lichamen zijn van Rijn-Berck ghesonden op Bislick in het Legher van sijn Excellentie/ op den sesten Septembris, ende sy zijn

[p. 655]

(223)

NASSOVII exoptant paribus concuriere signis,

Imparibus DUX ipse DRAGON signis concurrit,

Occumbitque PHILIPPUS, euni sequiturq_Ʒ COMES SOLMS,
NASSOVIOS sic sic fortes juvat ire perumbras.

[p. 656]

⁺ corts daer na binnē Arnhem in de groote Kercke eerlijck/nae verheysch harer Graeffelijcker stammen ende staet /begraven/ ghelijck noch op desen dach hare Wapen-vaenen daer van ghetuyghenisse gheven. EN QVO TANDEM? Graef Ernst van Nassou, teghenwoordelijck Velt-Marschalck van het Legher der Geunieerder Provincien/wierdt in dit ghevecht oock seer ghequetst/ende daer nae ghevanghen/ ende voor groot rantsoen corts daer nae vry ghelaten; den welcken Godt de Heere tot dienst der Landen langhe wille sparen ende bewaren. Met sijn Ghenade quam eenen Ruyter los/ die uyt groote ghetrouwicheyt by Graef Philips ghebleven was/ om hem handt-reyckinghe te doen: Hy is met sijn Ghenade vry-willichlijck binnen Berck ghegaen/al hoe wel hy by de Spaensche ghedient ende sonder paspoort ghescheyden was/ ende derhalven voor seker wist dat hy hanghen soude indien sy hem kenden: Doch hy bleef onbekent.

Graef Lodewijck van Nassou, siende dat den vyandt soo sterck ende gheweldich op het cleyn hoopken van der Staten Ruyteren aen-viel/ dat het onmogelijck was haer langher teghen te staen/nae dat hy langhe mannelijck ghevochten/ende eenighe quetsuren ghecreghen hadde/is te rugghe gheweken/met de Ruyteren die by hem waren/ ende gheenen anderen wech connende in-rijden/overmits hem den vyandt soo nae op de hielen was/is met sijn Peerdt van den hoogen [1595.] oever in de Lippe ghespronghen/daer in hy schier soude verdroncken zijn/ overmits de swaerte sijner wapenen/ende de hoochte/oock steylicheyt des oevers/ daer sijn Peerdt niet teghen op en conde / doch eyndelijck is hyder noch op gheclastert ende ontcomen/ by hem hebbende den Drost van Sallant / den Ritmeester Balen/ ende andere. De Nassausche verloren in dese heete schermutsinghe/ hondert ende acht en twintich Peerden/ ende daer wierden ghevanghen drie en tachtentich Ruyteren/ende vier en twintich blevender doodt/onder andere Robert Veer, broeder van den Ridder Francoys Veer/en̄ de Ritmeester Ferdinand van Kinski ridderlijc vechtende wert in het hooft gheschoten/ daer aen hy corts daer nae ghestorven is. Aen de Spaensche sijde zijnder oock veele doodt ghebleven/ghequetst/ende ghevanghen. Den xii. Septembris trock Montdragon in der nacht stillekens op/ niet durvende sijn Legher daer langher vertrouwen / ende ginck logieren te Angeroort / beneden Keysers-Weert/hem wel beschansende/doende de Landen rontom her groote schade/en̄ bleef daer ligghen tot den xxii. Octobris, doe trock hy door Gulicker-landt nae Brabant. Den xxvi. Octobris is sijn Excellentie op-ghebroken/ by den wech eenighe Casteelkens ende Roof-nesten in-nemende ende verstoorende.

+ 595.