Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 645]

Hoey in't Landt van Luyck by Herauguiere in-ghenomen/ den VIII. Februarij stylo novo, Anno 1595.

[1595.] IN den beginne des jaers 1595. heeft sijn Excellentie eenen aenslach in het werck gestelt/ dien hy wel twee jaer beraedtslaecht hadde/op de Stadt Hoey in het Lant van Luyck gelegen/een van de woon-plaetsen der Princen ofte Bisschoppen van Luyck. Dese Stadt heeft haren naem van een Rivierken Hoey ghenoemt/ d'welck sijnen oorspronck onder het Dorp Havelanghe nemende/in dese Stadt in de Mase valt/ ende de selfde in twee deelen deylt/ doch wordt met een schoone steenen Brugge wederom aen een ghehecht. Dese Stadt leyt vijf mijlen van Luyck/ende sy heeft een sterck Casteel op eenen berch gheleghen. Sijn Princelijcke Excellentie siende hoe wel dat dese Stadt ghelegen was/ om met den Hertoghe van Bouillion goede naebuyrschap te houden/ en eenen vryen pas nae Vranckerijck te hebben/ soo heeft hy met den cloecken Helt Charles de Heraugieres Gouverneur van Breda hier van ghesproken/ die stracx bereyt en̄ willich was/ om een proeve te doen/ ende te versoecken of hy dit hooch-ghelegene Casteel ende Stadt soude connen verrasschen ende vermeesteren. Heraugieres heeft eenighe waegh-halsen daer toe ghecocht ende ghebrocht/ die de gheleghentheyt deser plaetse wetende / haer hebben gebruycken laten om den aenslach in het werck te stellen/ d'welck sy aldus ghedaen hebben: Sy hebben door de correspontie ende kennisse die sy in de Stadt hadden/ een huysken tot haren inganck ende verblijf gecregen/d'welck gheleghen was recht onder het Casteel: Jn het Casteel recht boven dit huysken was een oude verrotte venster / d'welck dese stoute ghesellen wel wisten/als daer meermaels gheweest zijnde. Sy maeckten ladders van coorden/met haken/die sy so dickwils van beneden in de hoochtte wierpen/ tot dat sy aen de rijchels of posten deser venster vast bleven/ lancx de [1595.] welcke dese Soldaten/ zijnde ontrent dertich in ghetale / op-clasterden / ontrent den midder-nacht / ende sy braken dese oude verolmde venster op/ ende clommen alle gaer door de selfde in het Casteel/ d'welck een yeder achtte onmoghelijck te wesen/daerom dat oock aen die sijde des Casteels nimmermeer wacht ghehouden wierdt. Daer binnen zijnde / ende de geleghentheyt des Casteels wel kennende / soo hebben sy haer op een bequame plaetse nae by de Poorte des Casteels vervoecht/ ende zijn aldaer heel stillekens blijven ligghen/ verwachtende dat des morghens de Poorte soude gheopent worden / d'welck heel vroech gheschach/ alsmen ter vroech Misse luydde / tot de welcke de voornaemste Officieren ende Soldaten des Casteels meynden te gaen; Maer dese waech-halsen op haer passende / namense in het doncker by den halse/ ende dreychdense te door steken indien sy kickten of mickten/sy bondense ende wierpense in een duyster gatt / ende lietense daer ligghen. Doch onder andere wasser een Vrouwe/ die door verschricktheyt ende verbaestheyt haer niet en conde bedwingen van roepen en crijten. Dese stoute gasten siende dat sy ondeckt waren/zijn even vry-moedich ende onversaecht ghebleven / ende sy besetten de Poorte/ ende maeckten haer meester van het Casteel/ op het welcke tot haren ghelucke des maels heel weynich garnisoen lach. Meesters van het Casteel gheworden zijnde sonder bloedt-storten/ ende den alarm in der Stadt ghecomen zijnde/so hebben sy de selfde op-geheyscht. De Borghers ende Soldaten waren in wapen ghecomen/ende meynden haer ter weere te stellen / doch door de groote verbaestheyt wasser cleyne ordre/ende vermoedden datter onghelijck meer volcx op het Ca-

[p. 646]

steel [1595.] ghecomen was/als sy nae der handt te zijn vernomen hebben: Oock saghen sy dat Herauguieres met eenen grooten hoop volcx van Diepenbeeck nae de Stadt aen quam trecken/ (hy was sterck xii. Vaendelen Voet-volcx/ ende xiiii. Cornetten Peerden:) d'welck haer beweecht heeft de Stadt by compositie over te gheven/ Herauguires op den viii. Februarij met drie Vaendelen Voet-knechten/ ende twee Cornetten Peerden in-latende/ daer mede hy voor eerst de Stadt ende het Casteel besett heeft; die hy oock stracx versien ende versorcht heeft met mondt-cost ende amunitie/ende hy heeft het gheheele om-ligghende Landt op contributie ghebracht/daer toe dese Stadt seer propijs ende wel gheleghen was/ als passagije over de Mase ende op het Landt van Namen ende Brabant/ ghelijck die stracx tot harer groote schade ende leet-wesen zijn wijs gheworden. Want Herauguieres Ruyteren / hebben haer stracx op de Heerestrate begeven / ende hebben ontrent Montmedi seven Carren met alderhande goudene ende sijdene lakenen/sijdene coussen/ passementen van gout en silver/ [1595.] ende andere costelijcke Jtaliaensche waeren geladen/ nae Antwerpen gaende/aenghetastt/ weerdich geachtt wel drie hondert duysent guldens. Doch eenighe deser Ruyteren zijnde van de garnisoenen van Breda ende van Berghen op Zoom/ nae huys rijdende met desen costelijcken buyt/ soo zijn sy ontrent Tongeren ontmoett van eenighe van des Conincks Ruyteren. De Brabantsche Ruyteren hier van ghewaerschout zijnde / hebben gheenen moet ghehadt om teghen dit volck haer ter weere te stellen/ maer sy deylden haer in drie hoopen/ ende sochten haeren vyandt te ontloopen/ ghelijck oock de twee hoopen ghedaen hebben: Maer den derden hoop is ghevallen in de handen der vyanden; daer blevender wel sestich of seventich soo doodt/als ghevanghen/daer onder twee Luytenanten waren. Deseschade hebben de Ruyteren gheleden/ende sy zijn selfs buyt gheworden/ om dat sy den buyt van hare Peerden niet werpen en wouden/om haer ter weere te stellen.

[p. 647]

(220)

Nobilitas animo generoso quaerit honorum
Magnorum cumulos, et partos addit acervo,
Hoeyae arcem subiens per^cauto milite HARAUGIER
AEternam certâ laudem sibi struxit ab hoste.