Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 596]

Hoe sijn Excellentie Delfsiel beleghert heeft/ den eersten Iulij stylo novo, Anno 1591.

[1591.] NV wil ick met sijn Excellentie Graef Maurits uyt Overyssel nae West-Frieslant reysen/die wel wetende sijnen tijdt waer te nemen/stracx nae het innemen van Deventer/ namelijck op den xvi. Iunij, met Graef Willem Lodewijck van Nassou nae Frieslandt ghetrocken is/vergheselschapt met sijn Legher/ ende by sich hebbende wel ander half hondert Schepen/ om 'tgheschutt/ bagagie/amonitie ende allerley oorlochs-ghereetschap te voeren. Verdugo wel wetende dat sijn Excellentie noch so niet uyt het velt scheyden en soude/ ende nochtans niet connende gissen waer hy eerst soude voorvallen / soo heeft hy binnen Coevoorden ende Steenwijck stercke besettinghe ghebracht / ende hy selfs is met vijfthien hondert Man in de voor-stadt van Groeninghen/ ghenoemt Schuyten-diep/ getrocken/ ende hy heeft veel Schanskens ende Kercken in 'tOlde-ampt/ Ommelanden/ ende Drente/d'eene met vijf en twintich/ d'andere met dertich of veertich Mannen besett.

Sijn Excellentie is met verwonderinghe van veele Menschen over 'tmoras by Rouveen ende Staphorst gemarcheert/latende de Schepen met het Geschut en̄ amunitie d'Yssel afvoor by Campen/ ende soo voorts over de Suyder-Zee nae Harlinghen varen/ ende hy is met sijn volck tot nae by de Stadt van Groeninghen ghecomen / in meyninghe de selfde te belegeren: Maer om redenen is hy eerst ghetrocken nae Delfsiel, een Sterckte gheleghen op den mondt van een water dat van Groeninghen door Appinghen-dam loopt in den Ems/ daer het een schoone diepe Haven maeckt. De grachten rontom dit Fort gaende / waren diep/ ende over de hondert voeten breedt/de wallen schoon ende hooghe/met vier bolle-wercken. Daer laghen drie hondert Mannen in garnisoen/by die van Groeninghen [1591.] aen-ghenomen ende ghegagiert; Sy en hadden Verdugo die plaetse / daer haren Stadt soo veele aen gheleghen was/ noyt willen toe-vertrouwen. Soo haest als het Gheschutt te lande gebracht was/ sonder gherichtt te zijn/ of eenighen scheut daer mede gedaen te hebben/heeft sijn Excellentie het Fort op-gheheyscht/haer ontbiedende/datter nu noch genade voor haer was / maer indien sy die nu niet en wouden aen-nemen/ dat sy dan sijn ghewelt sonden moeten af-wachten/ niet twijfelende of hy en soude haer op een corts/ door Godes hulpe / met ghewelt connen over-vallen/daer toe alles in sijn Leger veerdich was/ haer verlof ghevende om eenighe uyt te senden ende dat te comen besichtighen. Hier over isser oneenicheyt onder de belegherde ontstaen: Doch ten laetsten hebben sy eenighe uyt-ghesonden/ in het Legher van sijn Excellentie/ die wel te deghe besichticht hebbende al de groote ghereetschap om haer aen te tasten/ ende daer van/ wederom binnen ghecomen zijnde / rapport doende / soo isser groote verslaghentheyt onder haer alle ghecomen/ ende hebben haer in accoort met sijn Excellentie ghegheven/ hem dese Sterckte over-leverende den eersten Iulij stylo novo. Daer zijn uyt-ghetrocken twee hondert ende dertich Mannen/ ende wel vier hondert soo Vrouwen/ als Kinderen. Daer zijn in ghevonden vijf metalen stucken/ ende ses yseren Gotelinghen/met genoechsaem busse-cruyt en̄ amunitie daer toe gehoorende; Als dit volck uyt trock/soo warender twee Soldaten in sijn Excellentie Legher / die twee van des vyandts Soldaten beschadichden / den eenen sijnen hoet / den anderen sijnen ponjaert af-nemende: Sijn Excellentie liet dese beyde Soldaten stracx op-hanghen / om dat

[p. 597]

(205)

Haec-ubigesta COMES VICTOR successibus audax,
Hoc propugnaculum, numeroso milite faetum
Hostili cingit, poni tormenta jubebat,
Utquaterat, pacto cessat mox faedere bellum

[p. 598]

[1591.] sy beschadichden de gheene die hy vry gheleyde toegheseyt hadde.

Als het garnisoen van Delfsiel binnen Groeningen quam/soo en was het daer niet willecom. De Hooplieden leyden de schult op der Soldaten onwillicheyt ende onghehoorsaemheyt: De Soldaten wierden alle gaer gecasseert en̄ oneerlijc verclaert/ende sonder gelt of pas-poort wech-gejaecht. De Hoop-lieden wierden ghevanghen/ om haer voor recht te stellen. De Edele Mog. Heeren Staten van Frieslant hebben met raet [1591.] ende advijs van sijn Excellentie ende Graef Willem/ het Fort van Delfsiel veel laten vergrooten/ ende seer verstercken/ het selfde begiftighende met veel Privilegien: Jae sy waren wel ghesinnet een Stadt daer van te maecken/ ghelijck voor desen oock andere Heeren te doen voor-ghenomen hadden/ want daer is een bequamer Diep ende Haven/ als te Emden.