Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Axele met behendicheyt by Grave Maurits van Nassou inghenomen/den XVI. Iulij, st. n. Anno 1586.

[1586.] ALs de Prince van Parma met een treffelijck Leger opwaerts getrocken was/ om Nuys in het Ceulsche Landt te gaen belegheren/so en heeft hy Vlaenderen niet gheheelijck van Crijchs-volck ontblootet / maer hy liet Mons de La-Motte met een Legher in Vlaenderen blijven/ die de Stadt van Oostende meynde te brenghen onder de ghehoorsaemheyt des Conincx van Hispanien/ het ware met ghewelt / of door heymelijck verstant/geen gelt sparende om tot sijnen voornemen te gheraken. Hy heeft een Sterckte nae by de Stadt ghemaeckt van S. Catarinen Kerck-hof. De Grave van Licester, op hope van Parma van Nuys/ende La-Motte van [1586.] Oostende te trecken/ heeft Graef Maurits van Nassou, ende Sir Philips Sidney, Licesters Susters Sone/Gouverneur van Vlissinghen/met ontrent drie duysent/so Enghelsche/ als andere/ ghesonden nae Ter-Neuse in Vlaenderen / alwaer sy voor-spoedelijck ghelandet zijnde / soo zijn sy op den xvi. Iulij des nachts secretelijck van daer ghetrocken nae Axele/ een cleyn Stedeken in Vlaenderen geleghen/vier mijlen van Gent.

Binnen Axele laghen vier Vaendelen Soldaten/ die over-vallen zijn gheworden eer sy wisten ofte vermoedden/ dat haren vyandt haer soo nae by was.

[p. 535]

(186)

AXELLAM faetam turbis hostilibus Urbem,
MAURTTII miles nocturno sydere scandit,
Aggeribus fissis spes hosti tollitur omnis,
Prima, ast fausta fuit victoria Principis armis,

[p. 536]

[1586.] Graef Maurits ende Sidney hadden verspiedt/ datter eenen muyr in de Stadts-gracht lach/ om het water te scheyden ofte op te houden/ over ende lancx den welcken eenighe Soldaten soo behendelijck gheclommen zijn/ dat sy de Wachten over-vallen ende doodtgheslaghen hebben/ sonder datmen het in der Stadt vernomen heeft. Stracx zijn der Staten Crijchs-lieden dieper in de Stadt ghevallen/doodt slaende eenighe die haer ter weere stelden/ sonder eenighe meerdere bloedt-stortinghe onder de Soldaten ofte Borghers te doen. Dese beyde valiante Crijchs-Overste dese victorie soo voor-spoedelijck/ door de hulpe Godes bevochten hebbende/so hebben sy oock de Schansen rontom her gheleghen bespronghen/beleghert/ende inghenomen. Ende om niet haestelijck van haren vyandt over-vallen te worden/soo staken sy stracx de dijcken door/ ende lieten het water rontom Axele vlicten en vloyen.

Montdragon Casteleyn op het Casteel van Antwerpen dese tijdinghe crijghende / ende vreesende dat Graef Maurits ende Sidney hare victorie vervolghen souden/ heeft stracx het garnisoen binnen Hulst versterct/ende also de selfde Stadt voor surprinse ofte haestelijcken over-val versekert/ want sy naest aen Axele gheleghen is / maer ander-halve mijle weechs tusschen beyden zijnde.

Die van Brabant ende Vlaenderen vreesende dat het de Grave van Licester ende de Staten by het innemen van Axele niet en souden blijven laten / hebben par poste aen den Prince van Parma sulckes verwitticht/ [1586.] die doe nae Nuys toe was treckende. Sy baden dat hy haer doch met zijn Legher op het spoedichste woude by-comen/ eer den vyandt haer dieper in het Landt viele: Sy hielden hem duydelijck genoech voor / dat het wel soo roemelijck soude wesen / dat hy haer ter hulpe soude comen/ als dat hy Nuys een Ceulsche Stadt/buyten de limiten der Neder-landen gheleghen/ soude gaen belegheren: Maer Parma en stiet sich hier niet aen / hy is in sijn begonnen werck voort-ghevaren / ende hy heeft La-Motte bevolen/dat hy met sijn by-hebbende Crijchs-volck Axele stracx besetten ende belegheren soude / maer het was onmoghelijck dese Stadt met surprinse ofte ghewelt soo stracx aen te tasten ofte t'over-vallen / aenghesien / sy nu rontom in het water stondt/ midts dien Graef Maurits ende Sidney stracx de dijcken hadden laten door-steken: Oock quamen de Hollandtsche ende Zeeusche Zee-ruyters op haere houtene Peerden stracx daer soo sterck om her ligghen / dat La-Mote met sijn volck op de dijcken niet lange en dorst liggen blijven.

Het is aenmerckens veerdich/ dat sijner Excellentie Graef Maurits, eerste, oock sijn voor-naemste, als mede sijn laetste victorie in Vlaenderen gheweest is. Jck spreke van die Crijghen / die sijn Excellentie binnen de palen der Neder-landen ghevoert heeft: Waer van in het verhael deser Historien te sijner tijdt breeder ghesproken sal worden.

Auxilium nostrum in nomine Domini, qui fecit coelum & terram.