[1585.] soo dat sy / nae dat de Grave van Meurs vertrocken was/ onder malcanderen besloten hebben/ met den Prince van Parma te verdraghen/ende hem de Stadt over te leveren/ d'welck sy volbracht hebben op den 16. Martij, 1585. in deser maniere: Veel Papisten/die van dese conspiratie waren/ hadden de Wacht/ tot de welcke haer meer andere van hare gesintheyt vervoechden; Sy hebben de Soldaten in het Wachthuys ghesloten / haer meester van 'tGheschut ghemaeckt/ende de Marckt besett. Als de andere Borghers/die hier van niet en wisten / het rumoer op de straten hoorende uyt hare huysen quamen/ ende met haer gheweer nae de Marckt ginghen/soo seyden de Ghespanioliseerde tot haer / dat de Soldaten meer volcx wouden in-laten/ om t'samen de Stadt te pilieren. D'welck de andere gheloove ghevende / soo zijn sy ghelijcker handt op de Soldaten/ ende oock op de Borghers die het met de Soldaten hielden/gevallen/ ende sy hebbense gelijckelijck ter Stadt uyt gejaecht. Dit gheschiedt zijnde /soo hebben die malecontensche Borgers den Magistraet versett ende verandert nae haer believen ende goet-duncken. Corts hier nae hebben die van Niemeghen haer ghegheven onder de gehoorsaemheyt des Conincx van Hispanien.
Sint desen af-vall hebben de Grave van Meurs ende Schenck ghepractiseert/hoe sy Niemeghen wederom onder de ghehoorsaemheyt der Heeren Staten brenghen souden; Sy hadden eens secreet verstant met eenen Borgher ende sijnen Sone binnen der Stadt ghecreghen/ die aen de Stadts-muyren woonende/ heymelijck een gatt van langher handt breken/latende alleenelijck na buyten toe de dickte van een handtbreedt/alsoo datmen het met eenen voet conde instooten. Als den bestemden dach voor handen was/ soo lichtte Schenck eenighe Compagnien uyt Venlo/Geldre/Wachtendonck/Grave/ende Blienbeeck / met de welcke hy den xxviii. Septembris 1585. nae Niemeghen aen marceerde/ende den aenslach soude gheluckt [1585.] hebben/ten ware dat dien Borgher onbedachtsaemlijck sich eenighe woorden hadde laten ontvlieghen/welcke den Magistraet wierden over-ghedraghen/ die den Borgher eerst buyten pijne/ daer nae pijnelijck hebben gheexamineert/ als oock sijnen Sone/die alles bekent hebbende/soo is de geheele Stadt in wapenen ghecomen. Schenck niet vernemende het teecken d'welck desen Borgher hem in der nacht gheven soude/heeft stracx wel ghemerckt dat het onclaer was/daerom hy stracx afgetrocken is/elck een sendende nae sijn garnisoen. Desen aenslach gefalieert zijnde/ soo heeft de Grave van Meurs een groot deel Ruyteren ende Soldaten in de Betau gebrocht/ ende in de Dorperen naest by Niemeghen ghelogiert/ ende hy heeft in Novembri een stercke Schanse ghemaeckt op den cant van de Wale/ recht tegen over de Stadt/ welcke nae der handt ghenoemt is gheworden Knodsenborgh, ende hy heeft eenighe Oorloch-schepen op den stroom gheleyt/ om de passagie te becommeren. Wt dit Fort heeft de Grave van Meurs met ettelijcke grove stucken dapper in de Stadt laten schieten/ de huysen leelijck schendende: Oock liet hy
vuyr-ballen in de Stadt schieten/ meynende de Borghers door hare schade tot overgheven der Stadt te dwinghen/ maer die van binnen hebben alle neersticheyt ghedaen om stracx den brandt te lesschen / alsoo datter maer twee huysen afghebrandt en zijn. Overmits de Riviere voor de Stadt seer breedt is/so en conde de Moriter ofte het vuyr-stuck het vuyr niet diepe ghenoech in de Stadt werpen. De Heere van Haultepenne heeft met der haeste een deel schepen / schuyten/ en punten ghemaeckt ende by een ghebracht/ met de welcke hy ontrent ses duysent Man/ soo te voet als te peerde/ over de Riviere in de Betuwe ghebracht heeft/ der Staten schepen doende af-drijven. De Nieuwenaersche ende Enghelsche dit vernemende/ hebben stracx