Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 403]

Lochvm beleghert zijnde van Parma, wordt ontset door Graef VVillem van Nassou, ende den Grave van Hohenloh, Anno 1582. den 24. Septembris.

[1582.] FRancisco Verdugo, een cloeck/ervaren/ende beleeft Spaenjaert/die door sijn dapperheyt/van Musquetier/daer hy voor diende doe Haerlem beleghert was/ tot den Gouvernemente van Frieslandt geclommen was/ hadde met vier ofte vijf duysent Voet-knechten/ ende eenighe Peerden/ het Stedeken Lochum, ghelegen in der Graefschap Zutphen/ op de Berckel/twee mijlen van de Stadt Zutphen/ beleghert/ ende hadde dat tot den uytersten noodt van provande gebrocht. Maer Graef VVilhelm Lodewijck van Nassou, eenich Crijchs-volck vergadert hebbende / heeft een goet ghetal van Waghenen gheladen met victualie ende allerley behoeften / daer binnen gebracht/dat het den vyandt moeste aensien/ende en conde het niet verhinderen. Graef VVilhelm dit verrichtt hebbende/ende wederom vertrocken zijnde/ende Verdugo wel vermoedende/dat het revictuaillieren niet ghenoech en was/om langhen tijdt tegen te houden / soo is hy met sijn Legher blijven ligghen/ makende rontom de Stadt xvi. of xvii. stercke Schansen/ ende op den Bergh die voor Lochum leyt/maeckte hy drie Schanssen/eensdeels om allen toeganck tot de belegherde te beletten/ ander deels om daer in versekert te ligghen voor den aenloop sijner vyanden. Graef VVillem Lodewijck van Nassou, ende de Grave van Hohenlo dit vernemende / hebben vergadert ende by een ghebracht in Gelderlandt ende Overyssel / soo veel volcx als sy conden/ ende sy zijn wederom derwaerts ghetrocken/ met twee duysent te voet ende thien hondert Peerden/ met eenich Gheschutt. Jn d'eerste schermutselinghe vielen sy den vyandt so dapper aen te voet ende te peerde/ dat Verdugo met sijn volck in-sijn Schansen op den Berghtrock. Twee daghen hier nae bespronghen den Franschen Colonel [1582.] d'Alleyn, een seer cloeck Crijchs-man / een van des vyandts sterckste Schansen/ beneden den Bergh gelegen/ende die van der Stadt deden op de selfde uyre eenen uytval/daer mede sy de Schanse by de Molenpoorte wonnen / daer ontrent tachtentich van den vyandt doodt bleven: Daer wierdt aen beyde sijden soo langhe ende soo wel ghevochten/ dat daer en tusschen de Brugghe over de Berckel/ die afghebroken was / hermaeckt werdt/daer over dan de Waghens passeerden ende de Stadt overvloediger victualicerden / als te vooren geschiedt was: Den naesten nacht werdender noch twee Schansen des vyandts overweldicht. Daer nae zijn Duc d'Alencons Ruyteren onbedachtelijck op haren vyant (dien sy op den Berg ghenoechsaem besett ende beleghert hadden) aenghevallen met disordre, daer over sy van Verdugo in de vlucht gheslaghen werden/met verlies van twee ofte drie Capiteyns / ende eenige Ruyteren en Soldaten: Sommighe bleven doodt in't vechten/ maer sommige zijn van den Spaenjaert in coelen bloede doodt geslaghen. Daer nae vertrock Duc d'Alensons volck met den Colonel d'Alleyn: Maer de drie jonghe Graven van Berghe, Herman, Frederick, ende Hendrick weken in de Stadt.

Verdugo bleef noch even wel voor de Stadt liggen/ ende hy creech sijn verlooren Schansen lichtelijck wederom in/ ende hy benaude de Stadt veel meer als hy te vooren gedaen hadde/ wetende dat de Stadt meer beswaert was met de Heeren / ende het volck datter nieu inghebracht was/ als sy door de inghebrachte vivres versterckt was. Verdugo zijn te hulpe gecomen Graef Carel van Mansvelt, en̄ de Heere van Haultepenne,

[p. 404]

[1582.] mede brenghende ses hondert Peerden/ende vijfthien hondert Voet-knechten. De Stadt is in sulcken honghers-noot gecomen/datmender begon Peerde-vleys te eten / zijnde ontrent twintich daghen gheleden/dat de laetste provande daer binnen ghebracht was. Verdugo dede de Stadt voor de tweede reyse sommeren ofte opheysschen / maer te vergheefs / de cloecke Borghers van Lochum, ende de Soldaten wouden liever het uyterste verwachten/dan haer overgeven in handen van haren vyandt. De Grave van Hohenlo was seer neerstich om 'tontsett van Lochum voor de derde reyse te bevoorderen; Hy is in aller ijl ghereden nae Antwerpen/ ende heeft van den Hertoghe meer volcx als hy te vooren ghehadt hadde / vercreghen / te weten twee duysent / ende vijfhondert Voet-knechten/ ende vijfthien hondert Peerden / soo Fransche / als Duytsche / met noch drie Cornetten Engelsche onder Norrits. Hier mede trock de Grave van Hohenloh nae Lochum: Soo haest als hy aenquam verliet Graef Carel van Mansvelt sijn Legher-plaetse/ ende dat met groote disordre, treckende over 'twater/om naerder by Verdugo te wesen. Hohenloh is stracx in Mansvelts Leger-plaetse gaen ligghen. Dese beyde Legers zijn aen malcanderen ghecomen: Daer is aen beyde sijden dapperlijck ghevochten / ende daer bleef veel volcx doodt. Daer en tusschen liet de Grave van Hohenloh een Schanse opwerpen tusschen twee van des vyandts Schansen/door behulp van de welcke hy een Brugghe over de Berckelbracht / over de welcke hy in de Stadt conde comen/daer hy vers volc inbracht/ daer uyt nemende die ghequetste / ende die onnutt in de Stadt waren. Aen d'eynde deser Brugge dede Hohenloh noch een Schansken maken / tot bewaringhe ende beschuttinghe der selfder Brugghe: Verdugo [1582.] ende de andere dit siende ende merckende / ende achtende de Stadt nu ghenoechsaem gherevictualieert te zijn: Oock vreesende dat sy van achteren mochten omcinghelt worden/soo resolveerden sy op te breken/ d'welck sy gedaen hebben den xxiii. Septembris, verlatende alle haere Schansen / ende optreckende in slach-ordre. Verdugo trock nae Grolle/ ende Mansvelt met Haultepenne weder nae Brabant. Des anderen daechs werdt Lochum met ghemack volcomelijck gespijst / ende van allen noodtdruft versorcht / ende alle de Schansen die den Spaenjaert daer gemaeckt hadde / wierden stracx gheslichtt. Gheduyrende dit belech is met een coeghel uyt der Stadt ghetroffen Gijsbert van Batenburgh, Heere van Anholt, Baender-heere des Vorstendoms Geldre ende der Graefschap Zutphen, Colonel van een Regiment Duytsche Voet-knechten/die den Coninck van Hispanien diende/ende was de voornaemste die dese belegheringhe veroorsaeckt ende te weghe ghebracht hadde / overmits het garnisoen van Lochum hem seer quelde/ ende dagelijcx voor Anholt quam.

Sic patitur in telis vulnera facta suis.

Corts hier nae werdt den Spaenschen afgenomen het schoone huys te Keppel, in der Graefschap Zutphen ghelegen / nae dat eenighe scheuten daer op ghedaen waren. Als mede het huys te Bronckhorst, oock in der Graefschap Zutphen / toecomende den welgeborenen Heer Grave Iobst, Grave te Limburgh, ende Bronckhorst, Heere te Styrumb, VVis, ende Borkeloh, Baender-heere des Vorstendoms Geldre ende der Graefschap Zutphen.

[p. 405]

(139)

VERDUGO belli fulmen, quoq_Ʒ Martis alumnus,

LOCHEMIUM forti Cingebat milite portas,

Indoluit mox NASSOVII de stirpe GILELMUS,

Liberat obsidione viros, et pellit IBEROS,