Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 400]

Hoe de Stadt Lier door Sempel is verraden ende overghelevert in handen van den Parmesaen/den tweeden Augusti, 1582.

[1582.] IN den Somer des jaers 1582. zijnder van beyder sijdts volck vele aenslagen gemaeckt / bycans op alle Steden/ ende in alle de Provincien / doch weynighe zijnder gheluckt / onder de welcke is gheweest den verraderschen aenslach van VVillem Sempel Capiteyn van een Compagnie Schotten garnisoen houdende binnen Liere / een cleyne/ maer een stercke ende fraeye Stadt/ drie mijlen van Antwerpen/ tusschen Mechelen / Antwerpen/ ende Diest/ alwaer een Edel-man van Antwerpen Gouverneur binnen was/ghenoemt Eetvelt. Desen Sempel claechde van mis-betalinghe: Oock was hem eenighe cleynicheyt ofte onghelijck (nae sijn segghen) van de Staten wedervaren/welcke hy ghewroken heeft met het verraden ende overgeven der Stadt Liere, in handen van den Prince van Parma/ op den tweeden dach Augusti, Anno 1582. bedroevende soo menich eerlijck Man en Vrouwe / uyt pijcque ende wraeck-gierichheyt. Hy heeft sijnen aenslach ende voornemen aldus in het werck ghestelt: Den eersten Augusti was hy ten eten by den Gouverneur; Aen tafel zijnde / seyde hy / dat de vyandt een van sijn Soldaten ghevangen hadde / den welcken hy voor gheen rantsoen en conde los crijghen/waerom hy verlof van den Gouverneur badt ende versocht / om te moghen met eenighe Soldaten van sijn Compagnije uyttrecken/om den vyant erghens te betrappen/ende ghevanghens te erijghen/ om sijnen Soldaet alsoo by wisselinghe te lossen. De Gouverneur en heeft hem dit niet connen noch willen weygheren / maer was te vreden / dat hy soude uyttrecken met dertich sijner Schotten/ ende seven Soldaten van des Gouverneurs Compagnie/hem sijnen Trommel-slagher mede ghevende. Als nu Sempel de Lovensche Poorte uytghterocken was / twee mijlen buyten de Stadt zijnde / heeft hy sijn volck om te rusten [1582.] in een Kercke doen trecken/ alwaer hy van sijn Schotten/ des Gouverneurs Soldaten dede vangen en̄ binden. Aldaer quam by hem het volc van den Heer Haultepenne, 'twelck in der haest uyt de naeste garnisoenen vergadert ende by een ghebracht was / gelijck sy versproken waren. Met dit volck trock Sempel nae de Stadt Liere; de Soldaten des Gouverneurs ghebonden zijnde/volchden desen hoop. De Schotten die in der Stadt ghebleven waren/ onder den Luytenant Sempel, Broeder van den Capiteyn / met den Vaen-drager ende Sergeant / lieten haer ter bestemder tijdt by malcanderen vinden boven de twee Corps de Guarden die sy ordinaerlijc besetteden/op een plaetse ghenoemt den Cluysen-pleyn / des morghens voor drie uyren. Als nu Capiteyn Sempel met des Parmesaens volck voor de Stadt quam/ roepende dat sy eenen grooten buyt ghecreghen hadden/ende versoeckende inghelaten te worden/ eer de vyandt/ die sy vreesden dat haer haest volghen mocht / haer dien quame afnemen: Soo is de Luytenant Sempel (die mede een verrader was) gegaen op het Stadt-huys/ biddende dat de Capiteyn van der Wacht met de Officieren ende eenighe Borghers souden willen tot den Gouverneur gaen om de sleutelen te halen / ende sijnen Broeder in te laten/met sijnen schoonen buyt. De Gouverneur heeft geconsenteert/ datmen het Wijncket soude openen/ maer de Poorten niet/voor dat het lichten dach soude zijn.

De Capiteyn van der Wacht met de goede Borghers / geen achter-dencken hebbende op dese Schotten/die langhe tijdt ghetrouwelijck ghedient hadden sonder opsprake / waren stracx willich de Poorte op te doen / insonderheyt Cornelis Crieckaert, dien nacht

[p. 401]

(138)
Die ouerwininge der stat Lier hoese de malcontens ing^enomẽ en grouwelijcke tiranie daerin bedreuen hebben met moorden aen vrouwen en kinderen onooselyck veraden sijnde van Sempel Capiteijn vande schotten. La malleurense fortune de la ville de Lier prinse par le malcontens & masaccres cruellement a femmes & enfans les quels ont este vendu de leur Capitaine esquoschois
2. Augusti 1582.

[p. 402]

[1582.] Capiteyn van der Wacht/ achtende gheen perijckel daer in gheleghen te wesen/midts dat hy wel verselschapt was/ende die Poorten oock bequaem waren/ om sulcx sonder perijckel te connen doen / want daer waren drie ofte vier Wijncketten achter malcanderen: Soo is hy alleen met den Poortier aen het uyterste Wijncket ghecomen / de andere van de Wacht soo lange binnen blijvende/ende d'ander Wijncketten met de grendels ghesloten houdende/ tot dat de Capiteyn van de Wacht soude besichticht hebben/of het al claer werck was. Sempel siende datmen de Wijncketten van binnen toeghegrendelt hieldt / heeft terstont den Poortier door-steken/ ende Crieckaert tot der doodt toe verwondet / also in handen crijgende des Stadts sleutelen. Antonis Kray een van des Gouverneurs Soldaten was midler wijle los ghecomen ende dese Schotten ontspronghen / die van buyten aen Fransmans Toorn de Borgheren toe-riep dat sy verraden waeren / ende maeckte alarm. Als dit de Luytenant Sempel, ende de Schotten die noch binnen waren/hoorden/overweldichden sy de Borghers in der Poorte / openden de binnen Wijncketten / creghen de sleutelen / ende openden de Poorten / de vyandt inleydende soo stillekens als sy conden: Doch soo haest als Haultepennens Peerde-volck / sterck zijnde ontrent ses hondert / in de Stadt was / soo hebben die hare Trompetten gheblasen/ ende terstont haer als vyanden bewesen / doodt slaende alle die haer ontmoetten/ ende besetten alomme de straten / de Borghers belettende op hare alarm plaetsen by malcanderen te comen. De Borghers siende dat de vyandt meester was van hare Stadt / soo heeft elck ghesien om een goet heen-comen / eenighe hebben haer versteken/ eenighe haer over de muyren werpende zijnt [1582.] met swemmen ontcomen / onder de welcke oock de Gouverneur was / die in't hemde ontcomen is/ met een schuytgen over de Stadts Grachten gherakende.

De vyandt is seer wreedt gheweest over de Vrouwen ende Kinderen / Nonnen ende Bagijnen/ vele der selfder vermoordende/ selfs oock niet verschoonende de arme oude Vrouwen in't Gast-huys: Men houdt het daer voor / datter boven de twee hondert Vrouwen ende Kinders vermoordt zijn /behalven de Mans die niet weynich en waren. De vyandt heeft de heele Stadt uytgeplondert/ende daer nae de overgheblevene Borghers op grooter rantsoen gesett/als sy betalen conden. Onder andere ghevanghens is geweest Capiteyn Alonse, een Spaenjaert/ die eenen geruymen tijdt de Staten getrouwelijck gedient heeft/ ende was corts hier te vooren seer swaerlijck voor Antwerpen ghequetst gheworden /daer van hy noch niet ghenesen en was. Desen hebben sy opghehangen by een been / tot dat hy doodt was / daer nae hebben sy hem ghevierendeelt / ende de quartieren buyten de Poorten aen galghen ghehange. Maer de Ruyters van Antwerpen haelden de quartieren/ ende hy wert op sijn Crijchs-mans eerlijck binnen Antwerpen in de groote kercke begraven.

Corts nae het innemen van Lier trock de Verrader Sempel nae Namen / daer hy den Prince van Parma / ende sijn Moeder begroette / die hem weynich careffe oft eere aen deden/ maer sonden hem nae Spanien/ om aldaer by den Coninck te versoecken loon voor desen dienst sijner Majesteyt gedaen; maer hy heeft weynich ghecreghen.

Proditionem amo, proditorem non amo.