Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

De aencomste van Duc d'Alenson tot voor Antwerpen/alwaer hy Hertoghe van Brabant ghehuldt wort/den XIX. Februarij, 1582.

[1582.] DVc d'Alenson den achtsten Februarij in Engelandt t'schepe ghegaen zijnde/ is den thienden te Vlissinghe aenghecomen/ daer sulck gheclaeter en donderen van 'tGheschutt geweest is/ datmen het te Cales ghehoort heeft. Het scheen dat de gheheele Stadt Vlissinghe in brande stondt / soo van de triumph-vuyren/ als van 't Gheschntt datter los gheschoten werdt/ d'welck by nae den gheheelen nacht gheduyrt heeft. De Princen van Oranien ende van Espinoy, zijn tweemael een groot stuck weechs in Zee ghevaren/ om sijn Hoocheyt te ontmoeten/ maer gheen Schepen vernemende / zijn wederom binnen Vlissinghe ghecomen/ ende hebben [1582.] hem waer-ghenomen ende ontfanghen/ als hy aen't hooft uyt sijnen boot aen Landt treden soude/alwaer de Prince van Oranien sijn Alteze den knije tastende/ tot hem seyde/ dat hy seer blijde was dien gheluckighen ende langhe gehoopten dach te sien/in den welcken hem ghebeuren mocht die eere van sijne Hoocheyt te groeten/ ende hem aen te bieden sijnen ootmoedighen dienst/ sijne middelen/ ende sijn eyghen leven/ gantschelijck verhopende/dat door sijne Hoocheyt de Landen nae veel lijdens souden verheucht worden. Alle de andere Heeren/ ende Staten van de Landen/

[p. 380]

⁺ d'een voor d'ander nae / hebben oock met alle beleeftheyt ende eerbiedinghe sijne Hoocheyt ghewillecomt ende ontfanghen: Den welcken alle gaer de Hertoghe cortelijck ende bequamelijck antwoordde. De treffelijcke History-schrijver Iean Petit, die dese aencomste van Duc d'Alenson te Vlissinge ghesien heeft/ ghetuycht/dat hy ende andere meer met hem/in goede achtinghe ghenomen hebben/ dat de Hertoghe aen Landt tredende/met sijn rechter been struyckelde/alsoo dat hy in het water soude ghevallen hebben / ten ware datmen hem ghevatt ende weder-houden hadde/d'welck des maels verscheydene verre-siende persoonen voor een presagium ofte voor-spoocksel namen van de fauten ende leelijcken val die hy doen ende begaen soude. Hy bleef voorts dien dach ende nacht te Vlissinge / ghelogiert zijnde op het Stadt-huys. Des anderen daechs/midts dat het seer cout weder was/ is hy die mijle van Vlissinge tot Middelburgh te voete ghegaen/ daer hy oock seer heerlijck ontfanghen werdt. Voor de Stadts-poorte werdt hy ghegroett ende ontsanghen van de Staten der Graeflijckheyt van Zeelandt/verclarende hare blijdtschap over sijne comste. Van de Poorte tot sijn logement / waren schut-boomen ofte afschutselen vier schreden wijt van malcanderen ghesett/over beyde sijden stonden brandende toortsen: De Borghers stonden in hare wapenen / soo buyten / als binnen de Stadt / onder thien Vaendels. Langhs de straten ende op de toorens waren groote constighe vuyren; ende door de gantsche Stadt was groot gheschaeter ende geclanck van Trommelen / Tromperten/ ende Schalmeyen. Op het Stadt-huys werdt sijne Hoocheyt sulck een costelijck Bancquet gedaen/dat alle de Heeren die daer teghenwoordich waren/haer daer over verwonderden. Oock is hy aldaer van de Heeren des Magistraets met seer schoone ende costelijcke presenten vereert. Hy verwonderde sich seere/als oock alle de vreemde Heeren/ over de heerlijckheyt/schoonheyt/ [1582.] ende magnificentie der Stadt van Middelburgh/in soo cleyn een Eylandt gheleghen/ende daer toe so nae by noch drie andere goede Steden/ staende niet voorder dan een mijle van malcanderen/de welcke hy ooc heeft gaen besien. Den xvii. Februarij is Duc d'Alenson met al sijn Hof-ghesin t'schepe ghegaen: De Staten hadden vier en vijftich groote Schepen laten bereyden/ ende daer by waeren noch wel veertich cleyne / die hem de Schelde op tot voor Antwerpen brenghen souden: Den xviii. is hy voor het vastbeschanste Dorp Lillo gecomen/ende heeft des nachts daer binnen gheslapen. Den xix. is sijn Altese met al sijn oorloch-schepen / verciert met Vlagghen ende Wimpelen/seer triumphantelijck voor de Stadt van Antwerpen ghecomen/ neffens 'tCasteel/ daer alle de Cayen ofte Werven besett waeren met de Borghers/die ontrent twintich duysent in getale waren/ alle gaer soo fraey ende soo wel gherustt ende gewapent / dat drie de beste Steden van Christenrijck soo vele schoone wapenen/ de Borghers toe-behoorende / niet en souden connen toonen. Dese ontmoetten den Hertoghe buyten ende binnen de Stadt/ ende groetten hem met alderhande Gheschutt/ daer die van de Schepen op antwoorden. Op 'tKiel buyten de Stadt tradt sijn Hoocheyt aen Landt/ daer hem de Staten van Brabant/ ende de Magistraet van Antwerpen met hare Trompetten/Heraulten/ende andere Officieren te Peerde met groote eerbiedinghe ontfinghen. Neffens de buyten muyren des Casteels was een Theatrum ofte stellagie bereydt / daer eenen guldenen stoel op stondt/ daer de Hertoghe / met de principaelste Enghelsche ende Fransche Heeren/ opgheleydt werdt van de Staten/Edele/ende Ghedeputeerde der Steden van Brabant. Als Duc d'Alenson op dien costelijcken stoel gheseten was/ende de Staten van Brabant aen sijn beyde sijden / soo heeft

+ 1582

[p. 381]

(131)

Cum nostris nonnulla daret deus otia terris,
Ecce tenax verae ferit aurea sijdera famae
Rumor, ALENCONIUM electum Comitem esse Brabantis,

Perfidiam qui non claudebat pectore fido,

[p. 382]

[1582.] de Raedts-Heere Doctor Hessels, van wegen de Baender-Heeren/Edele/ende Ghedeputeerde der Steden van Brabant gesproken/dat sy Godt danckten voor de blijde aencomste van sijne Altese; dat sy hem vercoren hadden tot haren Landts-Heere/ende Beschermer teghen den Coninck van Hispanien/den welcken sy wettelijck waren afghegaen/verhalende in't corte de oorsaken van dien: Ende dat sy daer reede waren/ om hem manschap/ghehoorsaemheyt/ende ghetrouwicheyt te sweeren. Waer op den Hertoghe antwoorde/dat sy hem voor soo veel andere Princen ende Vorsten vercoren hadden/ om haer te verlossen van de tyrannije der Spaenjaerden/ ende om haer te regieren nae hare Wetten ende Privilegien: Haer versekerende / dat de rechtveerdicheyt harer sake/ mitsgaders de eere ende liefde die sy hem betoonden/hem hadden beweecht hare bescherminghe aen te nemen/ daer toe hy ghebruycken wilde alle de middelen/ die Godt hem in handen hadde ghegheven/ ende die de Coninck sijnen Heer Broeder/ ende de Coninginne van Enghelandt / door gunste soude believen hem te doen: Jae oock dat hy willich was/sijn eygen bloedt ende leven voor den welstant der Landen te verstrecken. Daer nae werden ghelesen de Articulen van de Blijde-Jncomste in Duyts/ daer een transtatie in't Francoys/met een nieuwe voor-reden by was / die hy beswoer in handen van Heer Diederick van Liesvelt, Cancelier van Brabant, op het Euangelie-boeck dat de Cancelier was houdende. Stracx daer aen dede hy op de selfde maniere eenen tweeden eedt/den [1582.] Baroenen/ Edelen/ Steden/ ende Vassalen/ van haer te sullen zijn een goet ende rechtveerdich Landt-Vorst/ ende haer niet te sullen tracteren nae sijnen wille / noch by weghe van daedt/ maer in gherechticheyt/justitie/ ende nae hare Privilegien. Als dit alles (d'welck wel twee uyren duyrde) ghedaen was/ werdt des Hertoghs van Brabant langen slependen Mantel ende Hoed of Mutse gebracht/die beyde van Carmoyside Fluweel waren/ ghevoert met bonte Ermynen/met breede omslaghen: Desen heeft hem de Prince van Oranien aenghedaen/ die den knoop voor toe-knoopende/seyde: Dat dien moeste vaste ghesloten zijn, op dat niemant hem dien Mantel en ontruckte: Daer nae hem den Hoed op 'thooft settende met behoorlijcke ceremonien/ wenschte hy hem alle gheluck / als nu zijnde Hertoghe van Brabant. Doe deden hem oock de Staten eedt van getrouwicheyt/ door den mondt van den Cancelier voornoemt/ die nae-ghesproken werdt van de Baender-Heeren / Edele / ende Ghedeputeerde met alle eerbiedinghe hem belovende manschap/ghetrouwicheyt/ende ghehoorsaemheyt. Met der ghelijcke ceremonien is oock Duc d'Alenson stracx aldaer ghehult Marck-Grave des H. Rijcx: De Amptman Stralen gafden Hertoghe eenen vergulden sleutel/ tot een teecken van onderdanicheyt / den welcken hy hem weder gaf / hem belastende den selfden van sijnent weghe ghetrouwelijck te bewaren.

Prov. 20.2.
Om des Landts sonden vville gheschieden vele veranderinghen der Vorstendoemen.