Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 364]

Hoe de Prince van Parma Cameriick gheblockiert ende beschanst heeft/ende hoe het Duc d'Alenson ontsett heeft/ Anno 1581. den 18. Augusti.

[1581.] ICk hebbe in Anno 1578. verhaelt/ hoe verre dat de Staten met Duc d'Alenson in onderhandelinge ghetreden zijn/waer mede hy/wel te vreden zijnde/op het eynde des jaers 1578. nae Vranckerijck ghetrocken is/de Staten in handen stellende die Steden ende Casteelen/welcke hy met sijn Frans Leger inghenomen ende verovert hadde. De Heere van Ainsi Gouverneur van Camerijck, heeft oock des maels uyt noodt ende vreese der Male-contenten, ghehandelt met den Hertoge van Alenson/(met voorwete der Heeren Staten) dat hem ettelijc Francoys Crijchs-volc/so te voet/als te peert/onder het bewint van dē Heere van Ballaigny, Bastaert Sone van Ian de Monluc Bisschop van Valence, ghesonden werdt/met de welcke die van Camerijck gheheel Henegouwe ende Arthois doorliepen ende brandt-schatten. De Prince van Parma/ ende de Walsche Provincien / die het nestelen der Francoysen aldaer seer vreesden/hebben alle middelen ghesocht/om Camerijck te vermeesteren ende aen hare sijde te crijghen/ het ware met ghewelt/ gelt/ ofte behendicheyt/ tot dien eynde met eenighe daer binnen secretelijck handelende: Maer alsoo haer dit alles niet en gheluckte nae haren wensch/ soo hebben sy ghesocht deser Stadt alle victualie / uyt ende inganck te verhinderen/tot welcken eynde sy in de naeste Steden ende plaetsen stercke garnisoenen leyden/ met de welcke sy een gants jaer lanck die van Camerijck besloten hielden/ ende allen toevoer benamen: Doch de Francoysen hebben nu en dan met sterc convoy eenighe vivres ende noodt-druft daer binnen ghebracht: d'welck Parma siende/soo heeft hy die Stadt alsoo met sijnen Leger besett / datmen daer niets uyt of in brenghen en conde. Waer door die van binnen in grooten hongher en commer vervallen zijn/ soo datmender [1581.] Peerde-vleys/ Honden en Catten at: Een Koe/ nerghens nae de vetste/ golt daer binnen twee hondert guldens: Een Schaep vijftich guldens: Een pont Botter vier en twintich stuyvers: Een Ey twee stuyvers: Een once souts acht stuyvers/ ende op het laetste en wasser gheen sout voor gelt te crijghen. Die van binnen soden ende her-soden alle die dingen daermen eenighe souticheyt uyttrecken conde/soo langhe ende soo vele/dat sy daer pekel ofte eenighe souticheyt uyt cregen/daer mede sy dan hare andere spijse coockten en souten. De History-schrijvers verhalen / datter gheduyrende dese belegheringe een Bruyloft in de Stadt ghehouden wert van rijcke lieden/daer alleen dese gherechtenter tafel quamen/Lattou-salaet/met asijn sonder olije ofte sout / ghehackt Peerde-vleys/ ende huts-pot van Esels-vleys: Voorts twee ribben van Peerde-vleys/ende twee gebraden Catten/ende in't midden een Catte in pasteye. Tot Bancket brochtmen Radijs ende Ajun sonder sout. Het broodt wasser noch redelijck te becomen voor gelt.

Als Camerijck in desen noodt was/ heeft Duc d'Alenson alle middelen aenghewendt/ om haer te ontsetten. Hy heeft op het versoeck der Staten eenen schoonen hoop volcx/ soo te voete/ als te peerde vergadert ontrent Chastean Tyrij, meest Avonturiers/of ghewillighe/ sonder gagije sijne Hoocheyt desen tocht te ghevalle doende. Hier by hebben haer ghevoecht ende ghevonden eenighe Benden Peerden van der Ordonnantie des Conincx/ als oock eenighe treffelijcke Heeren ende Edel-lieden: Als waren de Marquis d'Ellebeuf; De Graven van Laual, S. Agnan, ende sijnen Sone/ Fervaques, Rochepot, Montgommery,

[p. 365]

(125)

Milite cingebat Cameracum PARMA superbo,

Restabat miseris tandem spes nulla salutis,

DUX at Alenconius fert subsidium generosus,

Sic gentem oppressam fovet, et sic discutit hostes.

[p. 366]

[1581.] Vandatour, Vidame van Meaulcx, Vi-conte de Touraine, Vi-conte de la Guerche, Mons de Chatres, Generael van de lichte Peerden/ Rochefort, Generael van 'tvoet-volck / ende andere meer van qualite. Als Duc d'Alonson ontrent Camerijck quam/so was sijn Legher sterck ontrent vier duysent Peerden/ende thien duysent te voet/wel ghewapent. Sijn Legher was van Gheschutt ende munitie versien nae behooren. Met dit gheselschap vertoonde hem Duc d'Alenson den xvi. Augusti by Camerijck. Alsoo ten selven daghe eenighe jonge Fransche Heeren ende Edel-lieden meynden door des Princen van Parma Legher te breken/ ende in Camerijck te comen/soo werdt de Vi-conte de Touraine, ende de Grave van Vantadour, met noch vijf andere van qualite, benevens eenighe ghemeyne Ruyteren en Soldaten / ghevanghen / ende moesten groot rantsoen betalen eer sy conden los comen. De Prince van Parma al sijne macht ontrent Camerijck vergadert hebbende / vertoonde hem den xvii. Augusti in slach-orden voor de Stadt / wel ses uyren lanck: Het scheen dat hy den Hertoghe het hooft bieden wilde / d'welck de Marquis de Roubay Generael van de Ruyterije hem seer riedt; Maer [1581.] Parma siende dat den Hertoghe met sijn Legher in goede ordre hem naerder quam/van meyninghe zijnde hem slach te leveren/soo is hy van daer opghebroken/met sijn gheheel Leger/verlatende zijn Schansen/ ende mede nemende het volck d'welck hy in de naeste plaetsen in garnisoen gheleyt hadde/ende hy is met al sijn volck gaen ligghen ontrent Valencijn. De Stadt aldus van haer langh-duyrende belegheringe ghevryet zijnde/heeft Duc d'Alenson alle noodtdruft/ victualie/ende amonitie daer binnen ghebracht/ ende hy is in eyghener persoon den xviii. Augusti seer triumphant elijck daer binnen ghereden / alwaer hy ontfanghen ende ghehult werdt / als protecteur/ofte beschermer van de vryheyt der Stadt/des Casteels/ ende des Landts van Camerijck. Den xx. der selfder maent dede hy den eedt in de Lief-Vrouwe-Kercke / ende daer nae op het Stadt-huys / belovende de Stadt ende de Borgherije te houden ende te regieren nae hare oude Privilegien: Den eedt ghedaen zijnde/ heeft eenighe gouden ende silveren penninghen onder het volck ghestroyt/met

Fovet & discutit.