[1579.] ende beramen souden. Maer ten is niet gheschiedt.
Hier en tusschen zijn die van Mastricht in den uytersten noot gecomen/door het menichvuldighe stormen/ sieckten/quetsuren/ ende ander onghemack: Daer en waren van de duysent Soldaten/gheen vier hondert die weere bieden conden: Haer ontbrack oock van alles/insonderheyt Busse-cruyt/ ende sy waren afghearbeydt; Sy merckten wel datter geen ontsett voor handen en was/ dan hoopten noch al dat te Cuelen wat goets voor haer soude ghedaen worden/ of dat de Prince van Parma haer een goet compositie soude gheven/die sy nu versochten/ende Parma gheliet sich daer toe gheneycht te wesen/daer door sy al vry wat tragher gheworden waren om tegen-weere te doen. Maer dese hope heeft haer bedroghen/ ende sy zijn eyndelijck vervallen in de handen harer vyanden/die ghelogiert ende begraven laghen op de Muyren ende Vesten harer Stadt/ daer die van binnen maer een Borst-weeringhe teghen en hadden/ soo dat sy dach en nacht scherpe wacht moesten houden/ daer sy luttel volcx toe hadden/sy en mochten van de Vesten ende Wachten niet gaen/maer aldaer moesten sy slapen ende eten. Het is ghebeurt den xxix. Iunij, dat 's morghens vroech eenighe Parmasaensche Soldaten van buyten over de bevestinghe ghemerckt hebben/dat de Wacht binnen van den slaep overvallen was: Parma dese occasie waer-nemende/dede sijn volck in alle stillicheyt aen allen sijden op-climmen/ende hy heeft also de Stadt ende Wacht verrascht / de selfde ongemoekelijck uyt den slaep weckende: Het wasser al masse, masse, slaet doodt, slaet doodt, daer en werdt niemant verschoont/noch Soldaet/noch Borger/noch Vrouwen/noch Kinderen/niemant en wasser vry/dan die ontvluchten/of haer verstakē. Daer zijn over de twee duysent ende vijfhondert. Menschen in dese furie doot [1579.] gebleven. De Borgers en Soldaten/ja selss de Vrouwen deden noch grooten wederstant op verscheydene oorden en plaetsen. Een groot deel vluchtten en liepen nae Wijck/ so datter
op de Brugge sulc een gedrangh was/dat veel Mannen/Vrouwen/en Kinderen in't water ghedronghen werden: Jae vele niet wetende waer sy loopen/of haer bergen souden/spronghen in't water. Soo haest als Parma meester van de Stadt was/so heeft hy oock die van Wijck gedwongen haer over te geven/d'welck stracx geschiet is/overmits sy verbaest waren/ende geenes dincx provisie ofte voorraet en hadden. De Gouverneur is doot ghebleven: Capiteyn Taffin Ingenieur seer ghequetst zijnde/is gevangen genomen/ende Parma heeft hem om sijn wetenschap het leven gheschoncken. De elende die dese Stadt/(een van de stantvastichste ende strijdtbaerste van Neder-landen is over-comen/ en ware niet moghelijck te beschrijven. Daer en bleven in alles gheen drie hondert Borgers in't leven/ende die zijn noch nae der handt meest vertrocken/nae dat sy haer rantsoen betaelt hadden/d'een hier/d'ander daer/niet connende leven by de gheene die haer ende de hare gheruineert hadden: De Borgers uyt de Stadt treckende/hebben de Soldaten haer huysen afgebroken/ om brant-hout te hebben: Jn de plaetse der goeder Borgeren/zijn na der hant veel Luycker-Waelē comen woonen. Door dit belegh/d'welck vier maenden lanck geduyrt heeft/ is des Princen van Parmas volck seer geswackt ende gemindert/jae hy selfs is door de groote trauayllie ende vermoeytheyt in een groote sieckte vervallen corts nae dese victorie/so dat hy de selfde niet en heeft connen vervolgen/d'welck de Staten seer wel quam/ om ordre in hare saken te stellen.
Victus flet, & victor non gaudet.