Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Hoe de Spaenjaerden haer bereyden om de Stadt van Antwerpen te overvallen.

[1576.] GHelijck ick hier boven verhaelt hebbe/Iuliaen Romero, Don Alonso de Vargas, ende andere Spaensche Colonellen / scheenen een mishagen te hebben aen de mutinatie ende moetwillicheyt der Spaenjaerden / maer het heeft corts veel anders ghebleken: Doch Don Sancio d'Avila Casteleyn van Antwerpen / ende Admirael/heeft stracx ghenoechsaem laten blijcken/dat hy het met de Ghemutineerde hielt; ende dat hy haer behulpelijck was/ om de Stadt van Antwerpen in verdriet te brengen. Hy liet alle de Oorloch-schepen / Galeyen / ende het Gheschut / uyt de Nieuwe-stadt onder het Casteel voeren: Ende hy socht de Duytsche Colonellen / die binnen Antwerpen laghen/ als Carel Focker/ George Fronsbergher / Graef Otto van Oversteyn / die neghen Vaendelen Duytsche Knechten van zijn Regiment hadde in de Nieuwe-stadt ligghende / met sijnen Luytenant Hans Moussenham / aen zijn sijde te crijghen. Roda is met veel andere Spaensche Bevel hebbers op het Casteel van Antwerpen by Sancio d'Avila ghecomen: Nae welcker aeneemste Sancio d'Avila opentlijck ghenoech met sijn Galeyen ende [1576.] Schepen /de Gemutineerde Spaenjaerden tot Aelst victualie ende amunitie toeghevoert heeft: Hy ontboodt oock by hem Oliviera, den Commissaris van de lichte Peerden/ om die in Brabant by der handt te hebben/sy zijn stracx ghecomen/verlatende hare garnisoenen/tegen 'tghebodt van den Raedt van State. De Compagnie van Falconetto, de welcke al roovende ende moordende door Vlaenderen passeerde/ wert vervolcht van de Boeren/soo dat sy vluchten moeste; Als sy ghecomen was tot teghen over Antwerpen/ so heeft Sancio d'Avila uyt het Casteel haer hulpe ende ontset ghesonden / die onder de Boeren soo dapper schooten / datter wel tachtentich doodt bleven. Om dat Champaigni, Gouverneur van Antwerpen hem Schuyten weygherde / om de Ruyterije over de Riviere te halen / daer hy doch selve Schuyten / Schepen/ ende Galeyen ghenoech in sijn ghebiedt hadde/ soo was hy op den selven seer toornich/ ende hy hielt daghelijcx secreten Raedt met Roda, die hem selven heeft gheintituleert Gouverneur Generael van weghen

[p. 197]

(64)

Hesperijs praedam canibus SACER ORDO negabat,
Arma, virosq_Ʒ parat, capit heu Anversa nefanda
Pectora, civili toties flagrantia bello,
Undiq_Ʒ fata instant, et plurima mortis imago.

[p. 198]

[1576.] den Coninc, hebbende by hem het seghel des Conincx/ d'welck hy hadde laten conterfaicten ende nae-maken: Hy heeft het gheheel Gouvernement der Landen op hem genomen/ tot groot achter-deel ende vercleyninghe van de Raden van State/ dien het Regiment van den Coninck bevolen was/hy scholt de selfde voor Lutherianen ende Rebellen. Doch het schijnt wel/ dat hy een secrete commissie van den Coninck gehadt heeft. Sancio d'Avila heeft met sijn Schepen en̄ Galeyen/ de Riviere op ende neder ghevaren/ aentastende al de victualie die hy vont/jae roovende al wat hy crijghen conde / gheen acht nemende op eenigherhande paspoorten. Om Antwerpen des te beter in sijn subjectie te brenghen/ ende te houden/heeft hy met sijne Rade befloten / den Mastro del Campo, Colonel Valdez, te bevelen / teghen over Antwerpen op 'tVecr / op d'ander sijde van de Riviere/ aen den Vlaemschen cant / een Schanse ofte Fort te maken/ om de victualie uyt Vlaenderen t'Antwerpen comende/ te beletten: Jn somma hy heeft ghesocht hem selven ende de sijne daghelijcx te stercken/ ende de [1576.] Stadt teswacken. De Staten der Landen met de Raden van State/resolveerden de Stadt van Antwerpen te versekeren teghen het Casteel. De Heere van Champigni, ghetrouwe dienaer des Coninckx/ maer vyandt van de mutinerende Spaenjaerden/ was des maels Gouverneur van de Stadt van Antwerpen, hy heeft de Raden van State ghepresenteert/ alle de Hoofden der Spaenjaerden / ende de Duytsche Colonellen/ ghevanghen te nemen / indien sy hem sulckes wouden belasten/ 'twelck hy met den Luytenant van den Grave van Oversteyn/ Hans Mussenham/ een Man daer toe bequaem zijnde/dien hy aen sijn sijde hadde / doen ter tijdt seer wel te wege soude gebracht hebben / overmits de voorschrevene Hoofden ende Colonellenhaere vergaderinghe ende by-een-comsten dagelijcx in de Stadt waren houdende; Maer de Staten en vonden sulckes doe niet gheraden/daerom is het achter ghebleven/ d'welck haer corts daer nae/doe het te late was/beroude.

Als Godt de Landen en Steden straffen vvil, soo beneemt hy de Overicheyt de vvijsheyt.