Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 48]

Onthalsinghe der Kinderen van Batenburgh, ende andere Edelen/den eersten ende tweeden Iunij, Anno 1568. binnen Brussel.

[1568.] DEn Hertoghe van Alve vernomen hebbende Graef Lodewijcks victorie / soo heeft hy de Nederlanders willen betoonen / des halven int minste niet bevreest ofte vertsaecht te zijn / hy heeft stracx gheprocedeert teghens de inghedaechde Heeren ende Edelen / die selve verclarende begaen te hebben Crimen laesae Majestatis, hy heeft den acht en twintichstē dach Maij, by openbare publicatie sijner sententie/ haer gebannen uyt alle de Landen ende Heerlijckheden des Conincx / ende dat ten eeuwighen daghe / op den hals / confisquerende aller ende eenes yeghelijcken der selfder Heeren goederen/ roerende ende onroerende / Gherechten ende Actien/ Leen ende Erf-goederen/van wat natuere ofte qualiteyt die mochten wesen / ende waer die gheleghen ofte ghevonden sullen worden / ten profijte van sijne Majesteyt. De ghebannen Heeren waren dese / De Prince van Oranien: Graef Lodewijck van Nassou sijn Broeder: Anthonis de la Laing, Grave van Hoochstraten: Floris van Pallant, Grave van Culenborgh: Hendrick Heere van Brederode: Ende VVillem Grave van den Berghe.

Den neghen en twintichsten Iunij dede Duc d'Alve by publicatie indaghen / alle die uyt den Lande ghevlucht waren / haer belastende / datse wederom souden incomen / elck ter plaetse daerse ghewoont hadden/ ende haer vertoonen voor haren Magistraet/by pene van lijf ende goet te verbeuren / tot profijt van sijne Majesteyt / ofte eeuwichlijck verbannen te blijven. Hy heeft oock / seer verbolghen ende ghestoort zijnde / van weghen de nederlaghe des Graven van Arenbergh/ ende sijner Spaenjaerden in Frieslandt/ uyt wrake / ende om sijnen moet te coelen/ de proceduren teghen de ghevanghene / Gijsbert ende Diederich van Batenburgh ghebroeders / ende xviii. [1568.] andere Edel-lieden/ ende persoonen van qualite, doen verhaesten/ ende hy heeft de selfde by sententie ter doodt ghecondemneert: Des te meer heeft hy sich hier mede ghehaest / om sijn Spaenjaerden (die ghestelt waren om dese ghevanghene te bewaren ende te bewaecken) elders te moghen ghebruycken. Dese harde proceduren ende doodelijcke vonnissen / vielen heel contrarie de meyninge van vele cloecke Politijcken ende Weerelts-verstandighe/die van opinie waren/ dat den Hertoghe niemandt van aensien dooden en soude / maer dat hy het selfde soude opschorten/tot de overcomste des Conincks in dese Landen. Maer neen / hy was al te seere nae deser vromer persoonen bloedt dorstende: Hy heeftse binnen Brussel in de Pincxter-weke / den eersten Iunij, op de Peerdemarckt ofte Savel/doen onthalsen / verachtende al het voorbidden ende schrijven des Keysers / ende andere Duytsche Vorsten/ als oock van geender weerde achtende al het bidden / moeyte / ende costen / van de Moeder der Batenburghsche Heeren. Den tweeden Iunij sijn op de selve plaetse met den sweerde ghedoodt / de Heere van Villiers, ende den Heere van Dhuy / die beyde in den slach by Dalem ghevanghen waren: Monsieur de Dhuy ontfinck twee slaghen van den Beul. Noch werdt ten selven daghe oock ghedoodet een vroom Godsalich Predicant / ghenoemt Cornelis van Mehen, ende Quintijn Benoth, Balliu van Engien. Als de voorhaelde persoonen sijn ter doodt ghebracht / soo stondender by het Schavot neghen Vaendelen Spaenjaerden in hare volle wapen/ ende in slach-orden. Sy zijn alle gaer met Trommelen ter doodt gheleydt / om datmense niet en soude hooren spreken/soose yet hadden willen bybrengen tot haer-

[p. 49]

(16)

En Bateburgiacos tendentes colla sub Ense,
Corpora Nobilium laeto dare multa virorum,
Opprimere Heroas, proprijs proscribere terris
Fas fuit Albano, Rege hoc mandante Philippo,

[p. 50]

der [1568.] defensie ofte onschult. Maer als eenighe beloofden in het Roomsche Catholijcke gheloove te willen sterven / ende niet vele te willen spreken / dan werter niet ghetrommelt. Die Paeps storven ende Biechtvaders hadden / waeren de twee Friesen / Treslon/ Brunselle / Peltier / Batson / ende Elpendam. De Heere van Villiers dit vernomen hebbende/ soo seyde hy sijnen Biecht-vader de Lobell aen / dat hy wilde Catholijck sterven / versoeckende des halven eenighe voordeelen voor sijn Suster / ende een eerlijcke begraeffenisse / ghelijck oock dede sijnen mit-gheselle de Heere van d'Huy / hierom en waren by haer gheen Trommelen. Als de Heere van Villiers ter doodt was gaende/zijnde een fraey ende beleeft Edel-man/ soo groette hy over wech al sijn vrienden ende bekende / ende wel ghemoedt zijnde / clam hy op 'tSchavot / alwaer hy over luydt sijn ghebedt sprack in het Latijn/ende oock int Francoys/bekennende by Gode / veel strengher doodt voor sijn sonden verdient te hebben: Daer nae quam hy op de oorsaken daerom hy den doot sterven moeste / segghende: Ick en ben gheen Verrader / maer ick sterve om dat ick des Conincx waren dienst / der Landen welvaren ende vryheyt voorghestaen hebbe: Hoewel vele Menschen dat nu niet en connen verstaen noch bevroeden/so sullen [1568.] sy ende hare nacomelingen dat hier naemaels also bevinden ende oordeelen. Als desen Heere alsoo sijn ghemoet vryelijck ende cloeckelijck uytriep / so sprack sijnen Biecht-vader/ Ghy hebt my belooft anders te sterven: Doch Villiers riep wederom / Ick sterve in de Ghereformeerde Religie / welcke hy prees ende roemde soo seer als hy conde. Ghenoech op die maniere sterf oock de Heere van d'Huy / die seer rijcke was / hebbende jaerlijcx boven de viii. duysent guldens incomende: Sy waren beyde so fraeye Mannen als over voeten gaen mochten. Seven der voornoemder persoonen Lichamen bleven aen staken hanghen/ en̄ hare Hoofden boven haer / op den wech buyten de Scharenbergher-poorte/tot datse vergaen ende verrot zijn / om datse sonder te willen Biechten ghestorven zijn. De beyde Heeren van Batenborgh / d'Andelot / ende Cock / sijn buyten de Scharenbergherpoorte begraven voor een Lazarus Capelle / op een onghewijede plaetse / om datse niet en hadden willen Biechten / twee ende twee in een graf / sonder kisten of doot vaten / na dat hare Lichamen buyten de selve Poorte aen staken hadden gehangen van thien uyren voor middach / tot drie uyren nae middach.