Margareta van Oostenrijck, Hertoginne van Parma, Gouvernante van Neder-landt. Anno 1559.
[1559.] NAe dat Philippus II. Coninck van Hispanien Anno 1559. vrede gemaeckt hadde met den Coninck van Vranckerijck/ende gheresolveert was uyt Neder-landt nae Hispanien te verreysen: Soo heeft hy in Augusto te Gent ontboden de Staten der Neder-landen / om haer sijnen wille ende voornemen aen te dienen / ende sijnen afscheyt van haer te nemen hebbende corts te vooren uyt Italien by hem ontboden/sijn Bastaert suster de Hertoginne van Parma, ghenoemt Margareta van Oosten-rijck, des Keysers Caroli V. Bastaert-dochter/ Huys-vrouwe van Octavio Farnese Hertoge van Parma ende Plaisance. Dese Princesse heeft de Coninck Philippus ghestelt tot Regente over de xvii. Neder-landen/ in de plaetse van den Hertoge van Savoyen/ (die nu door de Vrede-handelinghe tusschen Vranckerijck ende Spanien / in sijne Landen van Savoyen ende Piemont / her-stelt ende weder aen ghenomen was.) Voor by gaende niet alleen de Hertoghinne van Lottheringhe (die een Dochter des Conincx van Danemarcke was / ghebooren van des Keysers Caroli V. Suster / des Coninckx Philippi Nae-nichte:) maer oock de Arch-Hertoghen van Oosten-rijck/des Keysers Ferdinandi Sonen / als oock den Prince van Orangien / den Grave van Egmondt / ende andere treffelijcke / wijse / cloeck-moedighe Neder-landtsche Heeren. Dit heeft de Coninck ghedaen door den raedt ende het aendrijven van den Cardinael Granvelle, die wel wist / dat dese Princesse hier in Neder-landt vreemt ende onbekent zijnde / daghelijcx sijnen raedt ende advijs soude moeten gebruycken ende volghen / ende dat hy dan alles nae zijn believen soude connen doen ende bestellen/soo wel in Wereltsche ofte Politijcke als in
Ecclesiasticq; oft Kerckelijcke saken.
Oock heeft de Coninck Philippus, voor sijn vertreck uyt Neder-landt / nevens de Regente / elcke Provincie eenen Gouverneur ghestelt/ zijnde de treffelijckste [1559.] Heeren van Neder-landt / alle gaer Ridders van de ordre des Gulden-Vlies. Haer wierdt ghegheven elck in sijn Gouvernement / macht over het Crijchsvolck/ ende over de Iustitie. Oock stelde de Coninck onder het ghebiet van dese Heeren / de Benden van Ordonnantien/wesende veerthien Benden Peerden/ t'samen ontrent drie duysent sterck / wel gemonteert / jae men hieltse voor het beste ende fraeyste Peerdevolck in Christenrijck / ende sy wierden altijt ghegagiert / soo wel in Vrede als in Oorloghe.
De Coninck heeft ooc eer hy uyt Neder-landt vertroc/in ordre gebracht ende gestelt de drie hooge Raeden/als den Raet van Staten, den Secreten Raet, ende den Raet van Finantien. Dese drie Raden hadden elck haere verscheydene Commissien/ende besondere Camers/so dat sich d'een met des anderen saken niet te bemoeyen en hadde: Sy hadden ooc elck hare Secretarisen/&c.
Als de Coninck dit alles wel versorcht hadde / soo heeft hy sijnen oorlof van de Staten binnen Gent genomen / haer boven al recommanderende het onderhouden der Catholijcke Religie / ende het straffen der Ketteren. Hy is van Gent nae Zeelandt ghereyst/ alwaer een schoone vlote Schepen ghereet lach om hem nae Hispanien te voeren / seer wel versien van alles. Onder anderen was daer voor-raedt / alleen van Capuynen ende Hoenderen / boven de vijftich duysent / waer by de andere provisie af te meten is.
De Coninc is den xxv. Augusti Anno 1559. van Vlissinghe t'seyle ghegaen/ met twintich Spaensche ende Biscaysche Schepen/ dertich Hulcken / ende veertich andere Schepen/en̄ hy is met goeden windt den viii. September tot Lacedo in Biscayen aenghecomen.
Proverb. 21.30.
Daer helpet gheen wijsheyt, gheen verstant, geenen raedt teghen den Heere.
Auteursrechtvrij
