De warachtighe historie van doctor Johannes Faustus
(2004)–Carel Baten–
Auteursrechtelijk beschermdDoctor Faustus wilt de verlorene comediën Terentii ende Plautiaant. wederom aen den dach bringhen.COrts nadatter eene promotie in de universiteyt ghehouden was ende sommighe tot Magisters gemaect waren, so isser een tsamensprekinge onder de philosophen gheschiet van de nutbaerheyt der comediën Terentii: hoe dat men deselve niet alleene vanweghen der latijnscher sprake ende vanweghen veel schoone leeringen ende sentenciënGa naar margenoot8 en behoorde in de schole te behouden ende de jonghe jeucht voor te lesen, maer ooc mits datGa naar margenoot9 in deselve alderley staetGa naar margenoot10 der werelt ende alle goede ende quade persoonen derselverGa naar margenoot11, soo eygentlickGa naar margenoot12 ende so aerdich met alle hare eygenschappen beschre- | |
[Folio 43v]
| |
ven wort. Ende dat niet anders alsoft hy in haerlieder herte ghewoont hadde ende aller menschen sinnen ende ghedachten, als eenen god, ghekent hadde, als een yeghelick wel wist die den voorseyden poëte ghelesen hadde. Ende datGa naar margenoot1 noch meer is, soo siet men daeruut dat in deselve tijt de menschen evenghelijck alsoo ghesintGa naar margenoot2 ende ghenatureertGa naar margenoot3 ende op alsulcken maniere gheleeft hebben ghelijck sy noch op desen hedighenGa naar margenoot4 dach in der werelt doen, al ist dat sulcx eenighe hondert jaren voor Christi gheboorte is gheschreven gheweest. Dan dat is alleeneGa naar margenoot5 te beclaghen dat de principaelste comediën desselven, int ghetal van 108, soo schandelick door schipbreucke zijn verloren ghegaen, waeromme dat hem oock Terentius totter doot toe soude gequelt hebben, ghelijck AusoniusGa naar margenoot6 verhaelt. Hetselve ongheluck hebben sy oock van Plauto gheschreven, dewelcke, vanweghen niet minder oorsaecke als des Terentii schriften, in de scholen en behoorden geleert of gelesen te worden, want daer isser noch welGa naar margenoot7 41 int ghetal, waerafGa naar margenoot8 de reste ooc door twater oft vier vergaen is. Doctor Faustus, dese tsamensprekinge lange aengehoort hebbende ende hy meer van dese voorseyde poëten als sy altsamen te seggen wiste, oock eenige sententiën uut de verloren comediën wiste te verhalen, daerom dat hem een yegelick verwonderde. So hebben sy hem gevraecht hoe dat hy conde geweten wat in de voorseyde verlorene comediën beschreven stont. Daerop dat hy hunlieden antwoorde dat sy niet teenemael vergaen oft verloren en waren, ghelijc sy meynden, maer dattet hen licht wesen soude alle dese voorseyde poëten-schriftenGa naar margenoot9, tsy datse verloren waren ofte niet, deselve int licht ende aen den dach te bringhen, maer niet dan sommighe uren geduerende. Maer soo verre als men die langher behouden wilde, soo mocht men veel studenten, notariën ende schrijvers te wercke settenGa naar margenoot10 ende deselve in den haeste laten uutschrijven, soo conde menGa naar margenoot11 namaels alletijt, niet min als de andere, hebben ende lesen; hetwelcke men de heeren theologhen ende de principaelste des raedsGa naar margenoot12, die daer tegenwoordich waren, heeft te kennen ghegheven. Maer men heeft hem voor een andtwoorde gheven laeten dat soo verre als hy niet en wilde, noch en conde de voorseyde | |
[Folio 44r]
| |
boecken overleveren, soo en begheerden sy sulckx niet, mitsdien men sonder dat ghenoechsame authorenGa naar margenoot1 ende boecken hadde, daeruut de jeucht recht goet lattijn leeren conde. Want het soude te vreesen zijn dat den boosen gheest int openbaren deser boecken alderley fenijnGa naar margenoot2 ende ergelicke exempelenGa naar margenoot3 daeronder mengelen mochte, waerdoor dat daernaer onder alle vromeGa naar margenoot4 meer schade veroorsaecken soude als voordeel. Waerover dat dese comediën Terentii ende Plauti achterghebleven zijn op alsulcken plaetsen daer de duyvel die verstekenGa naar margenoot5 heeft, waerdoor dat Doctor Faustus hierin gheen meesterstuc en heeft connen bewijsen. |
|