Het secreet-boek vol heerlijke konsten

[p. 436]

Van de Metalijcke Wateren.

Een Water voor alle uytloopinge van alle Crauwage.

NEemt Alant-wortels, een once, Verckens-reusel, een half pond, Quicksilver, een half once, Solfer, twee draghme, distileert hier uyt een water, ende bestrijckt u hier mede. Theophrastus.

Een Aluyn-water voor alderley Ulceratien.

Neem Agrimonie, Nachtschade, Weechbree, van elcks een half pond, Wijn, vier oncen, Mastick, twee draghmen, Orpigment, eenen halven Scrupel, vier oncen Aluyns, ses Eyerwitten, slaet het al wel onder een, ende distileret. Hier mede sult gy de Ulceratien, tweemaels des daeghs wasschen. Het is een Secreet van een seker Edelman.

Een ander Aluynwater, van alle Currosivige Ulceratien des monts, dat dickmaels is beproeft geweest.

Neem Aluyn, Sap van Porceleyne, Sap van Weechbree, ofte van Nachtschade, ende Eyerwit, van elcks even veel, ende distileert daer uyt een water.

Een excellent Water, voor de Vlecken der Oogen.

Neem witten Honigh, een pond, Antimonie, Tutie die bereyt is, Suycker candijs, van elcks drie dragmen, Aloe, een half dragme, Gouwe, Rute, Oogentroost, van elcks een half handtvol, distileret naer de konste.

[p. 437]

Een ander, van geprepareerde Tutie.

Neem Water van Oogentroost, Venckel-water, water van Matrisilve, van elcks een handt vol, Rooswater. twee pond, bereyde Tutie, twee dragmen, Aloe, een half once, witten Koperroot, een half once, Camfer, een dragme, menget ende maeckter een Oogen-water af. Arnoldus.

Water van Marchasita, tegens de Cataracten der Oogen.

Neemt stucken van Marchasitio, maecktse gloeyende, blust die in klare gemeyne olie van Olijven, stootse daer naer wel kleyn, ende distileert daer uyt een water, drie reysen achter een, elcke reyse op deselve Feces.

Een Water voor de Melaetsheyt, en voor alle soorte van uytlopingen, ende voor meer ander diergelijke gebreken dat wel geëxperimenteert is.

Neem Vijlsel van Silver, van Koper, van Stael, van Loot, van Yser, Cadmiae auri, aereae & argentiae. Styracae, van elcx even veel, latet al te samen weyken eenen nacht, in knechtkens pisse, des anderdaegs in witten Wijn, den derden dagh in Sap van Venckel, den vierden in Vrouwen-melck, die een knechtken suyght, den vijfden dagh in rooden Wijn, den sesten dagh, in sevenmael meer Eyerwit, alsser Poeders is, distileret, ende bewaret.

Een ander water tegens de Melaetsheyt

Neem Meyschen-dau, vijf potten, Solfer,

[p. 438]

een pondt, Cristal, een half pond, Camfer, een once, menget, ende latet een weynigh staen, ziedet daer naer eenige Wallekens achter een, latet wederom stille staen, ende distileret daer na, doeter Peerlen by. Het Purgeert de Cholera, ende de Melancholie.

Een water om het Aengesicht wit te krijgen.

Neemt levende Kalck, menget hem met Eyer-wit, op eenen Marmersteen, set den Steen op d’ eene zijde hooger als op d’ ander zijde, op dat’er het dunste mach aflecken, giet dat daer wederom op, menget wederom te samen, ende distileer een Water daer uyt.

Een ander, tot de selve Intentie.

Neem levende Kalck, menght hem wel met Witte van ey, dat gedistileert is geweest, set’er daer naer in eenen Urinael in eenen Kelder dagh ende nacht, distileret daer naer met langsamen Viere, ende bewaret in Glas.

Een ander water, om het Aengesicht wit te maken.

Neem Eyer-wit, fijnen Boras, Zout, Aluyn, van elck een dragme, stootet ende wrijvet elck bysonder ende menget met Eyer-wit, distileert hier uyt een water, ende gebruycket.

Een Caustijcke water, om in alle Fistelen te gebruyken, ende om alle opene Scrophulen wech te eeten sonder groote pijne.

Neem, Tichel-olie, Mastick, Gomme van

[p. 439]

Arabien, Terpentijn, van elcks drie oncen, stoot al wat’er te stooten is, ende menget al onder een, distileret daer na, en menget met een half pondt Pot-asschen, ende distileret wederom, bewaert daer naer dese distilatie in een glas.

Een wonderlijck water in de Fistelen te gebruycken, waer mede dat men oock gulden letters op yser kan schrijven.

Neem Rams-hoorn uytwendigh geschrabt, snijdt hem wel kleyne, ende distileert een water daer uyt met een glasen Kolve, ende dit water sal in heet yser wercken, ende het selve vergulden, ende het is wonderlijck goedt in alle Fistels. Bartapalia.

Een in-etende water, in stede van een Corrosijf.

Neem Salpeter, twee oncen, Vitriol, een pont, Cinnober, vier oncen, stootet elck bysonder, menget daer naer te samen, ende distileert een water daer uyt, ende bewaret. Bartapalia.

Een Ruptori-water om alle Aposteunien op te bijten.

Neem root gecalcineerden Vitriol, ses oncen, Zout, Salpeter, van elcks twee oncen, Galnoten. Salarmeniack, van elcks acht oncen, rouwen Vitriol, twee oncen, distileert hier uyt een water, ende bewaret wel. Alsmen hier mede eenige Aposteunie wilt open doen, soo sal men daer in een stocksken nat maken, ende daer mede de Aposteunie, ofte wratte nat maken. Fumanellus.

[p. 440]

Een scherp water, voor alle stinkende Ulceratien, ende om in Fistels te gebruycken dat seer expert is.

Neem Vitriol, een pond, ende Salpeter, oock soo veel Water als het nodigh is, ziedet te samen met een weynigh Quicksilver. Neem van dit afgeklaerde water, twee pondt, Quicksilver, een pondt, menget te samen, ende distileert hier uyt een water, als ’t gedistileert is, soo breeckt het glasen Distileervat, ende stoot al wel kleyn watter in is, giet dese distilatie op deselve gestooten Feces, ende distileret noch drie ofte viermaels over, ende gebruyckt de gestooten Feces, ende oock het water in alle oude Ulceratien.

Een ander voor alle Fistelen, ende wratten.

Neemt vijf pondt Tichel-olie, ongeblusten Kalck, drie oncen, Arsenicum, twee oncen, Euphorby, een once, distileret al te samen, ende bewaret.

Een ander dat noch krachtiger is, voor alle Fistelen, ende exteroogen.

Neem olie van Tichelen, een half pondt, ongeblusten Kalck, vier oncen, Ammoniac, oock soo veele, Euphorby, een half once, menget al met olie, distileret ende gebruyckt hier van.

Een ander.

Neemt witten Wijnsteen, van elcks even veel, stootet al wel kleyne, legget op eenen

[p. 441]

Marmer-steen, maeckt een putken in de midden, steekt daer in het Vier, bewaert de Olie die daer uytloopt, besmeere hier mede alle melaetsche uytlopingen, ende het sal al geneesen.

Een Sterck-water voor alle penetrerende Fistels tot in ’t Gebeente.

Neemt Salarmeniac, Vitriol, Orpigment, root, en geel, Spaensch-groen, twee dragmen, ofte meer, doet het in een verloyden Kolve, distileert hier uyt een water. Dit Water is van alsulcken kracht, dattet oock door de Beenders doordringht, daerom dat men daer van in een penetrerende Fistel een dropken sal laten druypen, het canteriseertse als een Vyere, op welcke canterisatie dat men daer naer Eyer-wit sal leggen, of soete Boter, ende geneestse voorts, gelijck een ander Ulceratie.

Een ander sterk water in Fistelen, dat oock Perlen, ende Gout-bladers solveert.

Neem Salarmeniack, een half pondt, Salpeter, drie oncen, Wijn-steen, twee oncen, gemeyn Zout, een half once, stootet al wel kleyne, en distileert een water daer uyt, bewaret in een glas.

Een water, om Paerden, Honden, Laken ofte Pluymen groen te verwen.

Neemt een pondt, Vitriols, Smerilij, een half pont, stootet wel kleyn, distileret te samen ende bewaret in een glas.

Een sterck water om Gout te silveren.

Neemt Salpeter, Vitriol, Gips, Alumien

[p. 442]

Jameunum, van elcks drie pont, Cinnober, twee oncen, Water van Zout, drie oncen, doetet in een Kolve, ende daer sal voor eerst een soet water uytgaen, maer het tweede, ende het leste sal roodt ende goedt wesen.

Een Scheyd-water, om Gout van ander Metalen te scheyden.

Neemt olie van Wijnsteen, twee deel, Solfer, een deel, distileert hier van een water, ende bestrijckt hier mede het vergulde Metael, maket daer naer heet, werpet in kout water, ende het Gout sal in den gront komen te vallen, gelijck Zant.

Een scheydwater om, Goud van Silver te scheyden.

Neem een deel Zout, een deel Vitriols, een half deel Salpeter, Viridis graecae, een vierendeel eens deels, doordringet met stercken Wijn-azijn, latet wederom droogen, ende distileert een water hier uyt.

Een water ende een Olie uyt Salarmeniac.

Neemt ses ofte acht Eyers hart gezoden, doetse open in haer scherpste eynde, treckt den doir daer uyt, volt de ledige plaetse met Salarmeniack, wel kleyn gestooten, leghtse in een teyle die vol zant is, ende dat wat nat gemaeckt is, ende gy sult des morgens de voorschreven Eyers vol waters vinden, het welck gy bewaren sult, des anderen daeghs soo giet het water daer uyt, ende doet dat soo lange tot dat al u Salarmeniack in water gesmolten is. Wilt gy daer van een een Olie hebben, soo schept die

[p. 443]

daer van, door ’t distileren, ende een Olie sal in den gront blijven, het welcke gy bewaren sult. Dit water en olie wordt principalijck gebruyckt tot het fixeren van eenigh Metael.

Een water dat alle metalen, Glas ende het Stael weeck maeckt.

Neemt Salarmeniack, Salpeter, en Wijn-steen, van elcks even veel, ziedet te samen met een weynigh Urijne, ende alle Metalen die gy daer in smijt, sullen weeck worden, namelijck, als die gloeyende heet daer in gesmeten worden.

Een Oogh-water.

Neem een hart gesoden Ey, pellet, snijdet, dwers door, neem den doir daer uyt, ende in sijne plaetse, leght soo veel witten Vitriol, als een Erweet groot, ende het sal in water veranderen, drucket door eenen doeck in een glas, en bewaret voor de Oogen, want het is seer goedt.

Een ander, dat ontwijffelijck alle vlecken der Oogen wech neemt ende het gesichte klaer maeckt.

Neemt gevijlt Silver, gevijlt Stael, Koper, Tin, Loot, en gevijlt Gout, van elcks even veel, leght dat al te samen in warme knechtkens-pisse den gantschen nacht, daer naer eenen nacht in Wijn, distileert hier uyt een water, en gebruycket.

Een gebenedijd water tegens Flerezijn.

Neem Vitriol, twee pondt, gedistileerden Honigh, vier pondt, distileert hier uyt een water, doeter daer naer by het derdedeel gerectificeer-

[p. 444]

den Brandewijn, menget wel onder een, ende bewaret om te gebruycken, ende op het Flerezijn te strijcken, met een Veerken.

Een water om de tanden schoon te maken.

Neem Salarmeniack, Salgemme, van elcks een half pond, Aluminus, Saccarini, vier oncen, stootet al wel kleyn, ende distileert een water daer uyt, wrijft hier mede de tanden, met eenen scharlaken lapken. Gudio.

Een water om geel Hayr te maken.

Neem scherpe Asschen, een pond, gemeyn water, ses pond, ziedet lange te samen, ende doeter by twee oncen Aluyns, settet drie dagen onder den blauwen Hemel, ende gebruycket.

Een ander.

Neem Salgemme, Koperslag, Alcannewortel, van elcks even veel, stootet al onder een ende distileert een water daer uyt.

Een ander.

Neem Salgemme, een pond, Vitriol, een half pond, Salper, vier oncen, groene Wortel van Gouwe, soo veel als alle de reste, stootet al wel onder een, distileert hier uyt een water, het geene datter eerst uyt komt, sult gy wech smijten, het tweede sult gy gebruycken om het Hayr te verwen, naer dattet wel is gewasschen, ende gedrooght geweest.