Logo DBNL
Het secreet-boek vol heerlijke konsten (1694)

Het secreet-boek vol heerlijke konsten

(1694)–Carel Baten–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De Secreten van alderley gecomponeerde, gedisteleerde Wateren.

Een gedisteleert Water, om het gesichte lange tijdt te behouden, ende tegens de Vlecken der Oogen.

NEemt goeden, rijpen, Witten Wijn, ses Potten, vier pont Terwen-broodts, Gouwe, Venckel, Squillen, van elcks ses oncen, Nagelen vier dragmen, menget al te samen, ende distileert in Balneo Marie, ende treckter vijf pondt Waters uyt, ende bewaert dat alleene: dit water is goedt gelijck geseydt is, tot alle gebreecken der oogen, als men daer van dagelijcks, in den dranck gebruyckt des morgens vroegh, een maent langh: Het bevrijdt oock het Lichaem van veelderley Sieckten. Fieravanti.

Een ander excellent water voor de ogen.

Neemt Terpentijn, Tormentille, Venckel, Rute, Endivie, Betonie, Cheledonie,Oogen-troost, roode Roosen, Ceremontyn, Steen-ruyt, een handtvol, stellet al te samen in goeden weycke, dagh ende nacht, latet daer na distileren, door een glasen Helme, het is een wonderlijk water voor alle quade gesichten uytwendigh ende inwendigh gebruyckt. Uit een geschreven Boeck.

Een ander uyt den selven.

Neemt Oogen-troost, Gouwe, Chelidoni, vijfvinger-kruydt, Verbena, Roosemarijn-bloemen, van elcx een handtvol, menget ende kappet al te samen, giet daer op goeden Canari-wijn, latet staen weycken, vier ofte vijf dagen, daer naer dese na volgende dingen daer by, zaedt van Rute, Venckel-zaedt, Suycker-candijs, geprepareerde Tutie, Aloe, van elcx drie dragme, laet dit wederom al te samen distileren met langsaem vyer, ende bewaret in een Glas. Van dit Water laet een droppelken in d’ oogen vallen, in wat gebreck der Oogen dattet zy, als slechts het gebreck sonder hitte is.

Een ander Oog-water, dat het gesichte wonderbaerlijk sterckt ende alle Vlecken der Oogen wech neemt.

Neemt zaedt van Peterselie, van Venckel, van Joffrou-marck, van Ceremonteyn, Anijs, Carvi, Gallitrici, wortels van Gouwe, van Calmus, Betonica, Agrimonie, Tormentille, Rute, Verbena, van elck evenveel, stootse tot Moes, leghtse in knechtkenspisse eenen dagh lang, daer na eenen dagh lang in Witten Wijn, daer naer in Soetemelck, den vierden dagh soo distileret, ende bewaert, gelijck eenen kostelijcken Balsem, ende stopt het glas dicht toe. Meester Pieter den Spangiaert.

Een ander kostelijck water, tot allerley duyster Gesicht, ende tegens alle Vlecken der Oogen.

Neemt twee pinten rijnschen Wijn, Sap van

Venckel, dat gezoden ende geclarificeert is, een kroes, Camfer, een dragme, Tutie, een dragme, Gyneber, een half once, Honigh, vier oncen, stoot al watter te stooten is, stellet in een becken negen dagen onder eenen blauwen Hemel, daer noch Dau, noch Sonne en schijnt, distileert daer naer door een Vilt, bewaret in een glas, en doet des morgens ende des avonts daer van een droppelken in u Oogen. Arnoldus.

Een Water om slaep te verwecken, ende is een secrete Konste.

Neemt Opium, gepelde Loock, van elcks twee oncen, stoot het Loock, in een Mortier, doet daer by het Opium kleyn gesneden, ofte gestooten, stoot ende menget wel onder een, op dattet wordt gelijck een Conserve: Distileer dit in een colve met langsamen vyere. Met dit water suldy de slaep des Hoofts bestrijcken, alst nodigh is, oock het Voorhooft, de Palmen der handen, dan het en wordt niet gebruyckt als in grooten noodt, gelijck in onsinnige menschen, die niet geslapen en konnen.

Een ander voor den Slaep.

Neemt zaedt van Lattuwe, ende Heulzaedt, van elcks een pondt, latet samen in wijn staen weycken twintigh uren lanck, doeter een weynigh Opium, by, ende distileer dit alsoo: geeft hier van een dragme in als gy slapen gaet. Fumanellus.

Een ander Slaep-water.

Neemt Peper, Bilsen-kruyt, Schorsen van Mandragora, zaet van Lattuwe, van Lolium,

zaedt van witten ende van swarten Heul, van elcks even veel, stootet wel onder een, ende geeft hier van in een dragme, ofte latet te samen dagh ende nacht weycken in sap van Lattuwe, ende distileer een water hier uyt om daer van te gebruycken als men wilt. Fumanellus.

Een beproeft Water, om het Aengesicht wit te maecken, ende alle plecken daer uyt te krijgen

Neemt van den besten Terpentijn, die gedistileert is, twee pond, Wieroock drie oncen, Mastick een half once, Dracunculi, oock soo veel, stootet ende mengtet al onder een met water van Terpentijn, ende distileret, neemt daer naer gesmolten Verckens-reusel een pond, Nagelen twee dragme, Muscaten drie oncen, Caneel een half once, Spicae celcice oock soo veel, Spice nardi twee dragme. Camfer drie dragme, Goutbladers, een draghme, Silverbladers twee dragme, stootet al wel kleyn onder een, en distileret, en als gy u aengesicht voor eerst met Semel-water sult afgewasschen hebben, soo neemt twee deel van dit water, en een deel van dit navolgende water, en bestrijckt of wascht hier mede u aengesicht. Neemt Water van Quicksilver gedistileert, een once, Borax, Alummis, Iamani. gewasschen Ceruse, van elcks een dragme, en gebruycket als geseydt is. Fumanellus.

Een wonderbaerlijck water, dat seker is tot versterckinge der Memorien, mits daer by houdende een goedt regiment.

Neemt Muscaten, Nagelen, Gyneber, drie-

derley Peper, van elck drie dragmen, Geneber-besien een half once, Hiperici, Citerschellen, Roosemarijn blomme, Basilicum, Marioleyne, Munte, Poleye, Bakelaer, Calamante, Spice, Aloes, Xylo, Cubeben, Cardomome, Kalmi aromatici, Stoechadis van elck een dragme en een half, Acori, anderhalf handvol, Origani, Ysope, Rute, Gariophilata, Aristologia van beyderley Pioenzaedt, Cussiae linguae, Pimpinellae, Dictame, Tormentille, Scabiose, Matrisijlue, Annijs, Commijn, Seseleos, Masturtij van elck een Scurpel, oude Triakel, een once, seer excellenten Brandewijn, die drie of viermaels is overgehaelt geweest, acht pont, stoot ende siftet al te samen wel onder een, ende distileret driemael achter een, tot de Feces dieder na blijven, suldy doen alle de Mirolanen, Anacardi, van elck twee dragmen en een half, latet te samen weycken ses dagen langh, ende distileret lancksaem, het vyer allengskens vermeerderende, tot dat ten laetsten daer een geel water uyt komt, daer by dat men sal doen, Moscum, Ambregreys, ende gebruyckt hier van tweemael ter weken, elcke reyse eenen lepel, ses uren voor den eeten: Soo verre als gy hier mede de slaep des hoofts, ende ’t achter hooft bestrijckt, soo sult gy al in u Memorie behouden wat gy wilt. Fumanellus.

Een water voor de onsinnigheydt ofte dulligheydt.

Neemt Roosemerijn bloemen, Bloemen van Bornage, van Buglosse, van elcks even veel, Saffraen, een draghme, Queden vier oncen,

klaren witten Wijn, twee pondt, menget ende stootet wel onder een, latet staen weycken dagh ende nacht, settet dan in paerde-mist, 14. dagen in een glas, distileret als dan twee ofte driemael achter een Dit water (seght den Autheur, sult gy bewaren, als den Appel uwer Oogen, want het is seer kostelijck, gelijck ick sulck in velen hebbe beproeft, die met melancholijcke, en andere onsinnigr sieckten geplaeght zijn geweest. Desgelijcken oock in ’t beven des herten. Men gevet in met een draghme te gelijck. uyt een geschreven Boeck.

Een ander Water, om een wit Aengesicht te maecken.

Neemt rooden Honig, twee pondt, Gomme van Arabien, twee oncen, menget onder een ende distileer hier uyt een Water, met langhsamen vyere Het eerste Water is, om het Aengesicht te suyveren ende blanck te maecken, het tweede maket Hayr wit.

Een welriekent Water, dat schier sonder smaeck is.

Neemt Asses, Dulcis, Storacis, Calamite, van elck een once, Ligna Aloes, een half once, Nagelen, geelen Sandel, Citer-schellen, van elcks drie draghmen, stootet al onder een, ende stellet te weycken 24. oncen Rooswaters, acht dagen lang, distilleret in Balneo marie, bewaret in een glas, ende hanght daer in Muscus, Ambregrijs, van elck een half draghme, ende gebruyckt dit tot een soet gereuck.

Een beproeft water tegens de vallende Sieckte.

Neemt Yreas, Wortels van Joffroumarke, Venckel, van Peterselie, van Sperge, van stekende Palme, van Hoppe, elks twee hantvol, Steenruyte, Hertstongen, bloemen van Tamariscus, van elcks een hand vol, Annijs, zaet van Zeevenckel, van elcks drie dragmen, stootet al onder een, distileren hier uyt een Water, neem hier van alle morgen twee oncen.

Een water de Watersucht geneesende.

Neem Caneel, Nagelen, driederley Peper, Xylo, Aloee, Spicanardi, Opobalsami, Galigaen, Calmus, Cubeben, Saffraen, al te samen gestooten, van elcks een once, Terpentijn, vier oncen, distileert ditte, ende het eerste Water smijt wech, het tweede sult gy bewaren, want het opent alle de aderen, als men den geheelen Buyk, ende alle de Arterien daer mede bestrijkt, ende daer gy leght de plaester van Bakelaer. en als men te voren wel gepurgeert heeft.

Een water dat den Steen der Nieren, ende der Blasen breeckt.

Neemt Sap van Steen-breke, twee pondt, Milij Solis, ende Sap van Peterselie, van elcks een pond, goeden Wijn-azijn, acht oncen, distileert een water hier uyt, bewaret in een glas, ende geeft daer van in elcke reyse een once, alle morgen, middagen, en avonden: Want het is beproeft. Fumanellus.

Een ander wonderbaerlijck Water om uyt te drijven den Steen der Nieren.

Neem zaedt van Limoenen, ende zaedt van Orangen, van elcks een pondt, Steen breke, ses pondt Melesse, Herts tonge, Vitriol, Sparge, Ysope, Peterseliwortel, Venckelwortels van elck ses oncen, Sap van Lymoenen, soo veel, om alle dese dingen daer in te inbiberen, ende gelijck tot eenen Pap te maken, distileert dit in een looyen Klocke, die over al wel geluteert zy, ende bewaert het water in een glas. Men sal voor eerst het Lighaem wel purgeeren, dit gedaen wesende, sal men van dit water, des morgens ende des avondt innemen, elcke reyse ses oncen: laet hem eeten, alderley drooge spijse. Ende het is dickmaels beproeft.

Een steen-brekende Water, dat Cardinael Napulio te gebruycken placht.

Neem Philipendelae, ses pond, Wortels van Acoro, drie pond, Steenbreke met de Wortels, soo veel als alle de reste, stootet, ende kloppet al te samen onder een, en distileer hier uyt een Water: ende neem hier van elcke reyse een once.

Een seer krachtigh Water tegen den Steen der Nieren.

Neem roode Citeren, Schellen van versche boonen, van elcks drie pond, Meecrappe, Byvoet, Agrimonie, Ceterach, Daeysteenen, Snoecks-beenkens, van elck een once, vijf suyre Orangien, vier Lymoenen, geschuymden Honigh, ende Suycker, van elcks anderhalf pond

Alsenwater, twee pondt, Honig van Roosen, vier oncen, Caneel, een half once, Galigaen, een once, Xijlo Aloës, twee dragmen, Poleye een once, Marioleyne, anderhalf once, stoot al wat’er te stooten is, ende distileert hier uyt een Water, en neem hier van nuchteren, elcke reys drie oncen.

Een excellent Water voor de doofheyt.

Neemt Betonie, eenen grooten ronden witten Ajuyn, Roosemarijn, Bitter Amandelen, eenen grooten Palinck; distileert hier uyt een water, ende druypt van in uw Ooren.

Een Damast-water in tijde van Peste dat een groote kracht heeft.

Neemt Rooswater, vier pondt, Asse dulcis, Storacis, Calamite, Nagelen, van elck een once, beyde de Sandels, van elck drie draghmen, Citerschellen, Wortels van Roomschen Ciper. Caneel, van elck een half once, Canfer, drie oncen Ligni Aloes, ses draghmen, snijt en stoot al wat’er te stoten is, doet het in een glasen Distileervat, stoppet dicht toe, vier dagen daer naer, soo distileret in Balneo marie. Doeter daer na by, twintigh greyn Syvete, Muscus oock 20. greyn, breecket daer in, ende stellet alsoo in de Sonne wel dicht toegestopt, 14 dagen langh, en het is een uytnemend welrieckend Water.

Een kostelijck water, tegens alle pestilentiale Koortsen, die dickmaels is beproeft geweest.

Neemt Aloës, twee dragmen en een half, eccellente Mirrha, twee dragmen, Saffraen, een

dragme, Muscaten, Nagelen, Cardamome, Greyn, Cubeben, Caneel, Foelie, Gyneber, Xylo, Aloes, Kamfer, zaet van Citres, Pioen-zaet, Suycker-zaet, Xylobalsami, van elck een draghme, Bloemen van Roosemarijn, van Buglosse, van Goudbloemen, ende Bloemen van Spica, van elck een draghme, Bloemen van Stoechas, een once, wortels van Diptamus, van Tormentille, van Zeduar, van Behen-Alsem, ende Rubeum, Alantwortel, Acorus, Citri, Carline, Rabarber, bladers van Souchus van elck een draghme Citer-schellen, Triakel electuris de gemmis, van elck een once, Muscus, drie greyn. Hertsbeenkens twee draghmen, Honig, Mirobolo, Lanorum, van elck een half once, Suycker, soo veel als alle de reste, doetet al te samen in een glasen Flesse, als ’t twee dagen heeft gestaen, soo distileer een water daer uyt, ende het gene dat’er eerst uyt distileert, dat suldy bewaren, ende alle dagen eenen lepel daer van innemen, want het is een geprobeert stuck in de peste, ende als het water in ’t leste van de distilatie begint wit, ende weyachtigh te druppen, soo sult gy ’t wech smijten. Fumanellus.

Een ander water in de Peste.

Neemt Species liberantis, soo veel alst u belieft, giet daer op Regen-water, en distileer het gelijckmen olie van Nagelen of olie uyt den Annys te distileren pleeght. Met dit water sult gy het Suycker clarificeren, ende van een pondt der voorschreven Species gedistileert, sult gy twee oncen Suycker gieten.

Een water tegens de Quartijne, tegens het beven des Herten, tegens de gebreken der Milte, ende tegens alle koude gebreken der Vrouwen.

Neem bloemen van Roosemarijn, van Buglosse met de wortels, ende bloemen van Queden, van elcks vier oncen, Saffraen. een half dragme, stootet al wel onder een, giet daer op twee pondt goeden Wijns, latet also staen weycken 14 dagen langh, ende distileert daer naer in Paerde-mist. Fumanellus.

Een water dat den Mensche voor alle Koortsen bevrijdt.

Neem gesuyverde Sap van Duyvekervel, leght daer in Rosijnen te weycke, drie dagen langh, distileert een water hier uyt, ende geeft hier van in met Weye van Melck. Fumanellus.

Een water, dat den Verlosser van de Doodt genoemt wordt.

Neemt Nagelen, Cardamome, Cubeben, Mastick, Gijnber, Roosmarijn, Rute, Scabiose, van elcks twee oncen, stootet al wel kleyne, menget met Sap van Gouwe, ende met Brandewijn, latet weycken twee dagen langh, datter de vochtigheydt twee vingers hooge opsta, latet daer naer soetkens distileren in een dobbel Vat, ende bewaret wel.

Een water dat de nature vernieuwt ende verjonckt.

Neemt Feneetschen Terpentijn, een pondt

fijnen Honig, vijf pondt, Brandewijn. twee pond, Xijlo Aloes kleyu gestooten, drie draghmen en een half, Sendelhout, Witten Wieroock, Gummi hedere, Hertsbeen, Zeduar, langen Peper, van elck drie draghmen Gummi, Arabici, een once, Muscaten, Galigaen, Cubeben, Caneel, Carvi, Mastic, Foelie, Nagelen, Spicanardi, Saffraen, Gyneber, van elcks drie draghmen, Muscus, eenen Scrupel, stootet al te samen onder een, ende distileert een water daer uyt, dat so klaer zy als Regenwater, ende als het tweede Water daer uyt komt, het welcke geheel vyerigh is soo meerdert u Vyer, tot dat’er een Water uyt komt dat soo dick is, als Honigh.

Een water om alle wonden mede te genesen, Item voor de Krauwage.

Neem wittenWijnsteen die gecalcineert is, namelijck met Quicksilver gesoden, ende gesuyvert, Brandewijn, soo veel nodigh is, tot het distileren, ende soo verre als gy ’t diversche reysen wilt overhalen, soo sal ’t des te krachtiger wesen. Fumanellus.

Een beproeft water om alle Fistelen te genesen, het welcke oock alle Yser soo hart maeckt, dat men ander Yser daer mede snijden kan.

Neemt Water uyt de Pierwormen gedistileert, Water uyt Radijs gedistileert, menget dese Waters te samen, ende blust hier in stael, tot diversche reysen, oft eenige ander snijdende Instrument, ende het sal in ander Yser snijden, gelijck in hout. Het heeft oock een ongehoorde kracht in de Fistulen.

Een expert water om alle wonden te genesen

Neem Sap van Agrimonie, van Nachtschade, ende Sap van Weeghbree, van elcks een half pond, witten Wijn, witte Glas, vier oncen, rauwen Aluyn, drie oncen, Mastick twee oncen, Orpigment eenen halven Scrupel, het witte van ses Eyeren, menght het al wel onder een, distileert hier uyt een water, ende wascht hier mede de Wonde des daeghs tweemaels.

Een water om alle Fistelen, alle Knoppelen ende harde Geswellen te verdrijven.

Neem Olie van Tichelsteenen, vijf pond, witten Wieroock, Mastick, Gomme van Arabien, stootet, ende menget al onder een, distileert hier uyt een Water, doeter vijf pondt Zouts by, en distileert noch eens, ende bewaret tot het gebruyck. Fumanellus.

Een water om een versche wonde in der haest te genesen,

Neem Brandewijn, vier oncen, goede Triakel, een half once, distileert dit te samen, ende met dit Water geneest alle Wonden, daer in stroyende Poeder van Mirrha, ende van Aloe. Fumanellus.

Een ander water om alle wonden haestig te genese, ’t zy in wat plaetse des Lichaems die wesen mogen, ende oock in alle Fistelen,

Neem rijnschen Brandewijn, twee pondt,

water van Roosemarijn, ende water van Savie, die te samen zijn gedistileert geweest van elks vijf pondt, witte Suycker, tien pondt, distileert dit al te samen onder een, neem daer van een flessche vol, met bladers van Roosemarijn, ende van Savi-bladers, van elcks evenveel, giet hier op de voorsz: distilatie, latet alsoo een dagh lang staen, gietet daer naer door een doeck, in een schoon glas. Dit water sal men in de Wonden leggen, met Plucksel daer in nat gemaeckt soo menighmaels als’t droog geworden is.

Een gecomponeert Water, voor de gene die onlangs van de Pocken genesen geweest zijn.

Neemt goed geraspt Pockhoudt, een pondt, oude goede Triakel, twee oncen, Conserve van Roosen, van Buglosse, ende Conserve van Bornage, van elcks twee oncen, Conserve van Alant-wortels, ende Conserve van Roosemarijn, van elcks een once, Poeder van het Electuario van Peerlen, ende Letirie-Galeni, van elcks twee draghmen, stellet te weycke met witten Wijn, ende met klaer water, van elcks drie potten, distileret met sachten vyere in een dobbel vat, met Caneel In dese distilatie sult gy smelten soo veel Suycker als u goedt dunckt, daer na door eenen sack laten loopen, ende den Patient tweemael des daeghs daer van te drincken geven.

Een ander Triakel-water in de Pocken, om daer mede des morgens te sweten.

Neem een half pond Pockhouts, acht pondt Waters, twee pondt witte Franschen wijn,

water van Fumaria, van Cichoreye, van Camillen, van elcks een half pondt, Epithimi, twee oncen, Asperagi, ses oncen, Conserve van Roosen, Bornagi, van elcks een vierendeel, goede Triakel, Conserve van Alant-wortel, van elcks vier oncen, distileret in Balneo Marie. Geeft hier van elcke reyse in, twee ofte drie oncen, men mach oock wel in ’t in-nemen daer by doen, Suycker en Caneel, en alsoo door eenen sack laten lopen. Men geeft hier van in, des morgens vroeg, om daer mee te sweten. Iacobi Silvius.

Een water om in te nemen in de Popelzye, in de Geraecktheyd, in alle Verwontheyt, en in Koortsen.

Neem Ysope, Poleye, Gariophilate, Cichoreye, van elcks evenveel, kaptse, stootse te samen, ende distileert een water daer uyt: neem daer naer Rute, Peterselie van Macedonien, Zedoaria, Aloës, Calmijnsteen, van elcks even veel, stootet al onder een, ende ziedet in ’t voorgaende water tot dat het een 3 deel verzoden is, gietet daer na door een Stremijn, ende bewaret wel dicht toe-gestopt in een glas. Als dit water 14. dagen oudt is geworden, soo sal den Patient, alle morgen daer van innemen 10. dagen achter een. Als men dit water nuchteren drinkt, soo bevrijdet den Mensche von de Popelzije ende van de Geraecktheyt, want het versterckt de uytwendige Leden uytnemende seer. Als men daer van nuchteren met Castoreo drinckt, soo geneset de voorverhaelde Sieckten. De wonde met gequetste Senuwen, zijn seer goedt daer mede gesuyvert. Sy geneest ook alderley Koortsen.

Een ander Water, dat men het gulden water noemt.

Neem Savie, twee oncen, Muscaten, Nagelen, Zeduar, Greyn, van elcks een half once, Caneel, een once, Lavendeel, vier oncen, goeden Wijn, vier Potten, latet al te samen staen weycken 14. dagen langh, giet den Wijn af, ende stoot de Kruyden tot Pap, ende menghtse wederom onder den Wijn, ende distileert hier uyt een Water in Balneo Marie. Dit water sterckt wonderlijck seer de Mage, het geneest alle gebreecken der Loosen, ende van alle ander inwendige Partijen: Ende het is een preservatijf tegens alle Fenijn.

Een ander wonderbaerlijck water het welke wordt genoemt, de Moeder des Balsems, ende het heeft een wonderlijke kracht in alle Fistels.

Neem een once Terpentijns, witten Wieroock, twee oncen, Aloë, Mastick, Nagelen, Galigaen, Caneel, Saffraen, Muscaten, van elcks een once, Gomme van Hedera, vijf oncen, stootet al wel onder een, en distileret met langhsamen vyere. Het eerste water sal wel klaer wesen tot dat het begint geel, ende dick te worden, neem als dan dat water wech, ende ontfanght het tweede, het welcke geelachtigh, ende dick wesen sal, ende op het eerste sal drijven. Als gy nu siet dat het geluwe water, noch hooger geverwet wordt, soo neem dat oock wech, ende ontfanght het derde, het welcke als eenen Honig wesen sal, ende eygentlijck eenen Balsem

genoemt wordt, ende oock een kracht des Balsems heeft. Het eerste werdt oock eenen Balsem genoemt, dat geneest alle Fistilen, het ruyschen der Ooren, als men twee ofte drie druppels daer van laet invallen. Het tweede wordt genoemt, een Balsem-olie, het welke alle Leproosheydt, ende alle traninge der Oogen geneest, als men die des avondts, ende des morgens daer mede bestrijckt. Het derde wordt genoemt eenen artificialen Balsem: Want het geneest alle Quaetseer des hoofts, alle soorten van Krauwage, alle Apostematien, ende alle versche wonden. Het drijft innewaerts alle koude Humeuren, als men de plaetse daer mede besmeert. Voorts soo is ’t oock goedt tegens alle fenijnige Beten, ofte Steken, gelijck van Scorpioenen, van Slangen, van Padden, ofte van Koppespinne, als men die daer mede bestrijckt, ofte daer in druppen laet, Item, soo geneest sy oock alle stinckende ende kankerachtige Ulceratien. Item, soo geneset alle Flerezijn, als men ’t daer mede bestrijckt. Ende wort dit Water genoemt, de Moeder des Balsems, het welcke, soo gy ’t wilt beproeven, soo neem een schoon gemaeckte Kiecken, ende houdt dat soo lange op ’t vyer, dat men ’t qualijck handelen mach, het welck gy met dese olie sult bestrijcken ende in de Sonne sult te droogen leggen, wederom daer naer bestrijcken, ende ook wederom laten drogen, het welcke daer naer wech geleydt wesende, nimmermeer en sal komen te verrotten. Bartapalia.

Een ander water ofte Olie, het welcke veel diversche krachten heeft, van de memorie te versterken, van alle Lidtmaten ende ook de mage te verquicken, als men een lepel vol daer van inneemt.

Neemt een half pondt Terpentijns, twee pondt Brandewijn, Xylo aloes, rooden, ende geelen Sandel, Caneel, Cubeben, Galigaen, Muscaten, Cardamome, Saffraen, Wieroock, Foelie, Mastick, Gyneber, Spicanardi, Nagelen, van elck drie oncen, Gomme van Arabien, een once, Muscus, een draghme, Ambregrijs, oock soo veel. stootet al wel kleyn tot poeder, latet dagh ende nacht in den Brandewijn staen weycken, ende distileret daer naer met kleynen vyere, tot dat’er een klaer water uyt komt, ende als ’t sijn Verwe begint te veranderen, so houdt eenen anderen Ontfanger onder, ende bewaret elcks alleene. Fumanellus.

Een ander exelent water, dat de kracht van den Balsem heeft, ende dat het herte versterkt, de vallende Siekte geneest, de Geraektheyt, en alle ander diergelijke gebreken der herssenen verdrijft.

Neem Mastick, Nagelen, Muscaten, Cardamome, Cubeben, langen Peper, Caneel, Gyneber, Ligni Aloes kleyne Cardamome, van elck een half once, Spicanardi, drie draghmen, Foelie, Camfer, anderhalf dragme, Indische Note, een half dragme, witten Wijn, soo veel nodigh is, distileret met kleyne vyere.


Vorige Volgende