Het secreet-boek vol heerlijke konsten

Van Secreten die de Apotekerye aengaet.

Hoe datmen de Rabarber lange bewaren sal.

ALs gy de Rabarber veel jaren onverdorven wilt bewaren, soo salmen de Rabarber met maeghden-Was bekleeden, en alsoo sal sy twintigh jaer langh goet blijven. Cardanus.

Om root Was te maken.

Neemt een pondt Was, drie oncen Terpentijns, des Winters, Vermelioen dat seer kleyn gewreven is, ende olie van Olijven, van elcks een once: laet het was, ende den Terpentijn te samen smelten, op heete koolen, neemt daer naer de panne van den viere, ende alst begint kout te worden, soo doeter de Olie, ende den Vermelioen by, menget al wel onder een, tot dattet wel kout geworden is. Alexius.

[p. 274]

Om groen Was te maken.

Neemt een pont Was, Spaens-groen kleyn gewreven, ende Olie, elcks een once: latet Was met kleyn vier smelten, ende alst begint kout te worden, soo doeter by het Spaens-groen, ende de Olie, ende menget wel onder een. Soo verre als gy begeert dat dit Was wat taeyer zy, soo doeter by drie oncen Terpentijn. Alexius.

Om wit Was te maken.

Neemt soo veel Was alst u belieft, ende noch eens soo veel Regen-waters, latet te samen op ’t vier heet worden, latet te samen wat stille staen tot dat alle het Was boven op het water te drijven komt. Neemt daer naer een glasen Schotelken, doet daer in wat kout water, steeckt daer dit glasen Schotelken, met sijn bodem, tot de helft toe in het gesmolten Was, trecket daer naer uyt met het Was datter aen klevende blijft, alst Was kout ende stijf geworden is, so nemet van het voorschreven Glas onder van den bodem: Ende doet dit aldus soo lange, tot dat gy alle het Was uytgenomen hebt, met den Bodem des voorschreven Schotelken. Leght daer naer dese uytgetrocken stucken dun Was, in de Sonne ende in den Dauw, in de Mey-maent, ende keertse dickmaels omme, ende laetse alsoo lang liggen tot dattet voorsz. Was soo wit zy, als Ceruse: sommige maken ’t wel in drie dagen wit op dese voorsz. maniere, als de Sonne de meeste hitte van haer geeft. En midts dit Was dun is, ende alsoo van de heete Sonne soude komen te smelten, soo sal men ’t somtijdts met kout water begieten. Alexius.

[p. 275]

Een ander.

Legt het Was, in dunne Bladers gemaeckt, in de Sonne, begietet doorgaens met kout water, dat wel klaer is, ende het Was sal soo klaer werden als Ceruse.

Hoe datmen alderley Geweer sonder roesten bewaren sal.

Bestrijckt u Geweer met Azijn, daer in dat Aluyn gesmolten is, ofte daer in dat Ceruse: ofte mergh van eenige Beenders gemenght is. Dan het alderbeste is, dat gy neemt vijlsel van Loot, in een Vijsel kleyn gestooten, daer onder dat wat Olie van Spike gemenget is, ende hier mede bestrijckt u Geweer, aldus doende en sal u geweer niet beroesten, al draegt gy ’t oock lange tijdt door den Regen. Van eenen ervaren Harnaschmaker.

Om alle Gebeente groen te verwen.

Neemt Sterck-water, daer in dat soo veel Spaens-groen gesolveert is, alst kan op eten: leght hier in den gantschen nacht, het Been dat gy groen hebben wilt, ende het sal soo groen wesen, als een Smaragde-steen. Mizaldus.

Om te maken root Lack voor de Schilders.

Neemt root Carmosijn Scheerhaer, een pondt, latet in Loogh zieden, giet daer naer de Looge door een dichte doeck, maer soo verre als het voorschreven Scheerhaer noch rootachtigh is, soo latet noch eens met Looge opzie-

[p. 276]

den, hanght daer naer alle dese Looge over het vier sonder zieden, doet daer by gestooten Aluyn, die in warm water gesmolten is, vijf oncen, menget wel onder een, en de roode Verwe sal op den grondt komen te liggen, giet als dan het klare boven af, ende drooght de Verwe in de Sonne. Alexius.

Om te maken dat men seer wonderlicke dingen in een glasen Flessche, oft Urinael, sal komen te sien.

Neemt Saffraen, bindet in een lijnen-doeck, legget in klaer Water, tot dattet water wel daer van door-verwet zy: Neemt daer naer Eyer-wit, ende schuddet met dit water acht ofte tien mael om. Dit gedaen wesende, so doet dese mengelinge in een Urinael vol waters, ende gy sult daer in sien diversche dingen. Fallopius.