| |
Hoe datmen Gout, ende Silver-verwen, op alderley Metael sal maecken, ende voor eerst, hoe dat men een Gout-gront, ofte Silvergrondt op Yser, op Klocken, op steenwerck, &c. leggen sal, die van het water niet en sal komen af te gaen.
NEemt een deel Okers, ende het derdedeel Menie, het vierdedeel Boli Armeni, ende soo veel gebranden Wijns, wrijvet al onder een met Lijn-olie, en wrijft daer onder Geelen Am-
| |
| |
ber, soo groot als een hasenote, ende ten lesten drie ofte vier druppelen Vernis, ende soo verre als de verwe te dick is, soo wrijft meer Lijn-olie daer onder, neemt daer naer van den steen, drijvet door een Stremijn, ende het moet soo dick zijn als honigh, strijcket warm daer op dat gy wilt, latet droogh worden, ende het Goudt oft het Silver daer op.
| |
Een Gout-verwe op Silver, op Tin op Koper, &c.
Neemt een kleyn verloyt Potken, ende doet daer in ses loot Lin-olie, een loot Mastick, een loot Aloë epatica Citrina, stootse beyde wel kleyn tot poeder, ende doet dat oock in de Olie, welft een ander Potken daer over, dat even soo groot zy, ende dat onder in den bodem een gat heeft, bestrijckt de Potkens wel met goeden bereyden Luto, aldaer sy op malkanderen staen, oft op malkanderen gevoeght staen, steeckt boven in ’t gaetken een stocxken, gelijck een spatelken, op datmen ’t daer mede mach roeren, ende latet zieden gelijck Schilder-vernis: en al wat gy daer mede wilt vergulden dat moet te vooren glat, ende blinckende wesen, strijckt dan dese verruw daer op, latet in de Sonne droogh worden, ist al te dun opgestreken, so strijckter meer op, tot u dunckt dat het genoegh zy.
| |
Een ander.
Neemt Vernis, geelen Amber, ende Aluyn, stootet beyde seer wel, neemt daer toe Vernis, en Lijn-olie, ziedet al t’ samen in een verloyden pot, op hete kolen, op dattet wel onder een mach | |
| |
komen te smelten, versoecket op een mes, ist al te dick, soo doeter wat meer Lijn-olie in, en ist al te dun soo doeter meer Aluyns in.
| |
Een ander.
Neemt een loot Aloë, een loot Ambre, stootet beyde wel onder een, settet op heete kolen in een verloyden Pot, in ’t eerste niet al te heet, alst nu al te samen gesmolten is, soo giet ziedende Olie daer op, roert het wel door een met een houten Spatula, latet kout worden, en zijget door een doeck.
| |
Een ander.
Neemt een loot Boli-armeni, een loot witte Gomme, latet te samen smelten op een kool vier, doet daer in twee loot Lijn-olie, ende als gy siet dattet tusschen de vingers reckachtigh is, soo ist genoegh.
| |
Een Goudt-verwe op Tin.
Neemt soo veel Lijn-olie alst u belieft, die te vooren op ’t vier wel afgeschuymt geweest is, doet daer in Amber ende Aloë, van elcks even veel, stootet wel onder een, ende menget wel op ’t vier onder de Olie, tot dattet dick genoegh is, neemt als dan van den viere, ende settet dicht toegestopt onder der Aerden, drie dagen lang, en al wat gy hier mede op Tin strijckt, dat krijght een Goudt-verwe.
| |
Om Koper te besilveren.
Neemt Wijnsteen, Aluyn, ende Zout, doet daer by een bladeken Silvers, ofte twee, wrij- | |
| |
vet oock wel daer mede, doetet dan in een verloyden pot, giet water daer op, ende werpt het Koper daer in, ende borstelet wel af, soo kondt gy sien wanneer ’t genoegh is.
| |
Om Stael, oft Yser te vergulden.
Neemt een deel Wijnsteens, half soo veel Salarmeniacks, ende soo veel spaens-groen, een weynigh Zouts, ziedet in witten Wijn, strijcket op geslepen Stael, of Yser, latet droogh worden, ende verguldet als dan met gemalen Gout.
| |
Een preservatijf, voor alle de geene die vergulden, ofte met den Quicksilver omme gaen, om niet besmet te worden.
Neemt Honigh, Loock, ende kernen van Okernoten, latet te samen zieden, tot dattet dick zy, latet kout worden, ende doet daer in twee loot Triakel, ende Gengber, een half loot Nagelen, een half loot Muscaten, stootet al wel kleyn, menget onder een, als gy dan in eenige Metalen, over het vier wilt wercken, soo neemt hier af in soo groot als een Hasenote, soo zy dy seker voor alle fenijnige dampen van Metalen.
| |
Hoe dat men den Crocum Martis maecken sal.
Neemt Vijlsel van stael, soo veel alst u belieft, giet daer op scherpen Wijn-azijn, latet alsoo staen drie dagen langh, maket daer naer droogh, doetet in eenen Smelt-kroes, latet alsoo staen in een gloeyend vier, ofte liever in eenen Pot-backers oven, tot dattet geheel root gecalcineert is.
| |
| |
| |
Om Yser hart, ende wederom weck te maecken.
Neemt Verbenam, stootse met stelen met al, ende druckt daer uyt het Sap, en bewaert het. Als gy nu dat wilt gebruycken, soo doeter by Mans-urine, elcks even veel, ende maeckt het yser gloeyend dat gy hardt maken wilt, ende blusschet daer in, soo lange tot datter gouden plecxken op komen, maer soo lange als gy bevint dattet noch blaeuwachtig blijft, so weet dat het noch niet genoegh en is. Sommige die blusschen het Yser in water van roode Slecken, ende daer in blusschen sy het gloeyend Yser. Uyt een Duytsch Boeck.
| |
Om het Yser weeck te maken.
Neemt Menschen-bloedt, laet dat kout worden, giet het water daer boven af, ende bewaert dat. Maeckt daer naer het Yser heet, en bestrijckt dat met dit water, latet indroogen, en het Yser sal weeck zijn. Uyt een Duytsch Boeck.
| |
Een ander.
Neemt geschuymden Honig, verschen bocx-pisse, olie van Olijven, Borram, ende Zout, elck soo veel noodigh is, menget onder een, en leght het Yser daer in, en blusschet daer in.
| |
Een ander.
Neemt vijlsel van Hoornen, ende Salarmeniack, stroyt dat op een Leer, besproeyet daer naer met Menschen pisse, legt daer op het gloeyend Yser, windet daer in, latet Leer verbranden, ende het sal sachter worden.
| |
| |
| |
Hoe dat men het Stael sal hardt maken.
Als men het Stael wil hart maken, soo sal men het dickmaels in kout water blusschen ende so verre als het scherp blaeuw is, so ist genoeg.
| |
Hoe dat men het Stael sal week maken.
Neemt Salarmeniack, levende Kalck, elcks soo veel gy wilt, doet hier by een weynigh meer Veneetsche Zeepe, menget en kloppet wel onder een, leght het Stael daer in, latet daer in leggen, drie ofte vier uyren langh, en gietet daer naer allenxkens af, dat en dient niet dan om kleyne stucken Stael daer inne weeck te maken. Maer soo verre als gy groote stucken wilt weeck maken, soo neemt Koedreck, Eyer-wit, ende gluten, met Azijn nat gemaeckt.
| |
Om de Punten van alle Geweer hart te maecken.
Neemt Pierwormen, stootse, druckt daer uyt de vochtigheydt, ende menget daer onder sap van Radijs, elcks even veel, blust hier in den Punt van alle Geweer drie of viermael, ende het sal soo hardt wesen, dattet sal snijden in een ander yser, oft loot ware. Mizaldus.
|
|