Nederlands displegtigheden. Tweede deel

II. Deel.

BLadz. 20. A. (20) leste regel, voeg by: En schynt deze gewoonte uit het Noorden tot de Nederlanden eertyds te zyn overgekomen: Want dat het onder de Noorder volken in gebruik was landeryen, en andere goederen, door overgift, en voordrinking uit drinkhoornen, van ouds te vervreemden, en in eigendom te doen overgaan, word in 't breede bewezen by Stephan. in not. ad Saxonem p. 127. & seq. & Worm. monam. Dan. l. 1. p. 44. en Inulphus getuigd daar van aldus: Conferebantur multa praedia nudo verbo, absque scripto vel charta, tantum cum domini gladio, vel galea, vel Cornu, vel Cratera. Keysler. ant. Celt. p. 366.

Bl. 52. reg. 10. voeg by: § xiii.

Dat ook de volkeren van de Westerdeelen der weereld, van Zuid Amerika, en de Mexikanen, van onheuchelyken tyd af, sterke, en dronken makende dranken maaken van de zelfde wortelen, het zelfde koorn, en de zelfde vrugten, die tot hun daagelyks voedsel dienen:

[p. 554]

Hoe deeze verscheide naamen hebben, en de gemeenste in Brazilien, Caouin, en elders anders genaamd word: Als ook op wat wyze dezelfde word bereid, is breed te zien in de Zeden der Wilden van Amerika, door J. F. La Fiteau. II. Deel, 2. boek. 10. hooftst. bl. 355. enz.

Bl. 61. leste r. der H. Adig, leez, Adag.

Bl. 67. r. 7. en Helden, leez, Helden, en

Bl. 73. r. 2. Engelen, voeg by: en Martelaaren.

Bl. 76. naastleste regel, voeg by: Wat nu den oorsprong dezer gemelde gewoontens belangd: Anthonius Matthaeus, na eenige plaatsen uit het leven van St. Udalrik, en uit de in 't Grieks beschrevene Historie van Ducas bygebragt te hebben, (uit welke laatste plaatsen blykt een gewoonte der voors. volken, van ter eere van 's Heilands Moeder Bokaalen te drinken, en onder het drinken haar aan te roepen, op dat ze de Stad zouw regeren, en beschermen) leid deze gewoontens van ter eere van de Godheid, Maria, en andere Heiligen te drinken, af van zekere gewoontens der Heidenen, van ter eeren der Goden, en Helden, enz. te drinken, zeggende: Et id, ut pleraque etiam alia, ab Ethnicis. (Sc. Graecis, et Latinis) haustum. 't Welk hy vorder aldus bewyst: Solebant olim Graeci tria pocula evacuare in honorem Deorum.

[p. 555]

Unum in Sanitatem Deorum Olympiorum. Alterum in Heroum. In honorem Jovis σωτῆρος tertium, seu ἀγαθοῦ δαίμονος, aut ὑγείας, quae sanitatem curaret, ut egregie Vir clariss. Steph. le Moyne ad Polycarp. in not. p. 96. Vide Ant. Matth. ad Annal. Egmundan. not.. & observat. pag. 194. & 195.

Bl. 98. r. 18. τιπλοῦν, lege, πριπλοῦν.

Bl. 164. leste regel, voeg by: Dit bevestigd Cornelius Graphaeus: In epitome sua ex Olao Magno. lib. 13. cap. 4.

Religiosum ducunt (scil. omnes Septentrionales populi) stando pro reverentia numinum ac principum bibere, & quasi in agone per sudorem contendere quis uno, vel altero, vel multiplicato haustu, amphoram vacuet Capitolinam.

Bl. 182. r. 8. Kap. XII. leez, Kap. XI.

Bl. 217. r. 5. En de tweede, leez, En geeft de tweede.

Bl. 250. r. 6. voeg by: Zoo vind ik somtyds zeker deel wyns aan Abdyen, en Kloosteren, door 's Lands Graaven geschonken, zonder gewag van diergelyke diensten: En in een nog ongedrukt deel der Handvest-Kronyk van M. V. D. Hoeven, onder myn Schoonvader berustende: Dat Willem, Graaf van Holland, aan de Abdye van Berne, in

[p. 556]

moesten trekken uit den tol van Niemants Vriend. Zie ook de Hist. van 't Uitr. Bisd. bl. 62.

Bl. 347. r. 3. Hooge Subalterne, leez, Hooge en Subalterne.

bl. 377. r. 6. veel, leez, ver.

bl. 401. Aant. r. 13. voeg by: en elders l. vi. Dat Cyrus, terwyl hy in Asie by de Paflagonen streed, hoorne-drinkvaten gebruikt hebbe.

bl. 416. r. 17. word, leez, woord

bl. 419. r. 5. voeg by: Uit Plantyn, en Kiliaan blykt, dat door Ghelte, en Taake het zelfde, als een stoop', verstaan wierd: Plantyn zegt, Taake, of ghelte wyns, Un lot de vin, waar voor ik leez, un pot. En Kiliaan, Taecke, vetus, is stoop, ghelte.

bl. 420. r. 14. agter Pluim, voeg by: porta, poort, pilum, pyl, muras, muur, pinna, pinnen van muuren, kanteelen, saccus, zak, forma, vorm, form, gedaante, color, kleur, figura, figuur, regula, regel, tegula, tegel, ordo, orde, order, testa, test, calix, kelk, carcer, kerker, mantelum, mantel, enz.

bl. 422. r. 16. No. 3. leez, No. 1.

bl. 432. r. 20. L. leez, D.

bl. 433. r. 5. van onderen, iv. leez, vi.

bl. 464. A. r. 14. Lombarden, leez, Langbardiers.

[p. 557]

bl. 464. A. r. 15. Gedipen, leez, Gepiden.

bl. 521. r. 1. Op, den Waalwyksen Dyk, nu nog de Langestraat, voeg by deze Aanteekening: * Die meer bescheid begeerd van dezen Dyk, en Langestraat, zie Augustyn Wigmans, in zyn Brabantia Mariana, alwaar hy zig dus uit: Tractus est in Brabantia, Heusdenum versus, & veterem Mosam, cui nomen Longa Platea vernacule de lange Straat, in longum enim protenditur, domibus hinc inde cinctus, & lapide ut plurimum, in formam quasi oppidi, stratus. Adjacet huic celebre Municipium, jure oppidi a Joanne Duce nostro an. 1303. donatum (sigillum etiam gestat, cui insculptum Oppidum de Waalewyk) cui nomen Waelewiick, quasi vicus Walonum; forte quia illi hic olim Castra metati fuerint Ita enim Xanthum ad Rhenum, Cliviae Oppidum, eo quod Ulpius Trajanus ibi olim Castra metatus sit, nomen obtinuit Colonia Trajana, non Trojana, sive Troja, uti vitiose a multis scriptum, &c. In hoc Municipio Walewicano (quod ad gentem Leefdaliam spectat) coenobium Virginum est, D. Virgini, adnuntiatae in Nazareth, consecratum, &c. libr. 3. c. 59. de Sancta Maria de Nazareth.

bl. 532. de naast leste reg. eêr, leez, weêr.