De Kaffers aan de zuidkust van Afrika

[p. 115]

Dertiende hoofdstuk.
Kinderlijke eerbied, betrekkingen van maagschap en aanzien van bejaarde personen, onder de Kaffers.

Het zagte vermogen van den band der vriendschap en liefde, door de Natuur weldadig gesnoerd, openbaart zich ook bij de Kaffers, vooral onder Bloedverwanten. Welligt ontvangt zulks nog meerderen invloed uit de niet geheel verwaarloosde zedelijke opvoeding der Jeugd.

[p. 116]

De Kinderen behandelen hunne Ouders met eerbied. Zelfs tot rijpere jaren gekomen zijnde, en hunne eigen huishouding voerende, bedienen zij zich van derzelver raad; gelijk dan ook de Ouders in het algemeen, gedurende hun geheele leven, over hunne Kinderen zekere billijke heerschappij oefenen en behouden, welke der laatsten gehoorzaamheid ten grondslage heeft. Geen Kaffer begeeft zich in het huwelijk, zonder voorafgaande toestemming zijner Ouders. Even min verruilt iemand een stuk vee, noch onderneemt iets van eenig huishoudenlijk belang, zonder vooraf zijnen Vader deswege geraadpleegd en deszelfs goedvinden te hebben bekomen, ook dan nog, wanneer hij zelf reeds Grootvader ware. Bij beschaafde volken wordt de menschheid niet zelden daardoor onteerd, dat Ouders, door ouderdom buiten staat gerakende, om hunne goederen te beheeren, bij derzelver afstand aan hunne Kinderen, zich door een gerechtelijk verdrag een bepaald genot voorbehouden en tegen mishandeling verzekeren; en inderdaad velerlei voorbeelden van ontaarde Kinderen maken deze voorzorg dikwerf noodzakelijk: de grijze Kaffer, daarentegen, wordt in dit geval door geen' den minsten kommer beangst; gerustelijk geeft hij zijn

[p. 117]

vee over aan zijnen Zoon, en wel doorgaans aan hem, die het laatste huwt en de vaderlijke hut niet verlaat; mondeling maakt hij slechts eenig uitzonderend beding omtrent eenige melkkoeijen, en is voor het overige ten volle verzekerd wegens eene regtgeaarde kinderlijke behandeling. Ouders, die hun vee door rampspoed hebben verloren, kunnen met genoegzame zekerheid op de grootst mogelijke ondersteuning hunner Zonen en Behuwdzonen rekenen. Een Zoon, hoe bejaard ook, die zich omtrent zijne Ouders onbehoorlijk gedraagt, of zich slechts tegen den billijken wil, vooral van zijnen Vader, hardnekkig verzet, of deszelfs vermaningen in den wind slaat, haalt zich den haat en de verachting der gansche Horde op den hals, en wordt daardoor gedrongen, dezelve te verlaten en eene andere verblijfplaats op te zoeken. Is de Vader niet meer in leven, dan treedt een ouder Broeder, Oom of ander Bloedverwant, als raadgever in deszelfs plaats. Ook alsdan wordt niets ondernomen, zonder het gevoelen van zulk een persoon alvorens gehoord en met hem over het behandelde onderwerp ten volle te zijn overeen gekomen.

Niet minder vertoont zich in een dadelijk

[p. 118]

hulpbetoon het gevoel van maagschappelijke liefde op eene wijze, die menigen Europeër gewisselijk zoude beschamen. Dus, bij voorbeeld, neemt men bijzonderlijk ter harte den toestand van eenen zieken Bloedverwant, wiens tijdelijk vermogen geene voldoening toelaat van het vee, dat ter zijner gewaande onttoovering wordt gevorderd; men levert zulks, alleen om zijn leven te behouden, zonder eenige aanspraak op vergoeding, en, daar de Kaffer niet dan in den uitersten nood de vermindering van zijn vee gedoogt, heeft dit bedrijf eene ongemeene waarde. Op gelijke wijze, vindt de Ongelukkige, in alle gevallen, den noodigen bijstand zijner Maagschap, zonder dat hij immer eene geheele verlating behoeft te duchten.

Bejaarde Personen worden doorgaans met achtinge bejegend. Buiten alle betrekking zelfs van bloedverwantschap, staan zij algemeen in zeker aanzien, en men bedient zich gaarne van hunne meerdere ervaringe ter heilzame onderrigting.