Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw
(1852)–J.A. Alberdingk Thijm–
AuteursrechtvrijDen Ephesiaenschen Ezel.[Door Joos Mattelaer, Smid van zijn ambacht, Prins van de Kamer der Kruisbroeders, in 1646, † te Kortrijk 28 Aug. 1687.] My dunckt dat ick heb ghelesen
Hoe dat voormaels tot Ephesen
Jaerlijckx was vol spel en sanck
Eenen grooten ommeganck,
Waer in dat placht om te gaene
T'beelt van de godin Diane,
Vol van goudt met const doorvrocht,
Dat het elck een wonder docht.
Hier toe was al van te vooren
Eenen ezel, lanck van ooren,
Wel bereyt en wel verciert,
Dat het scheen een fray ghediert.
Eerst met een couvert behanghen,
Silver bellen, goude spanghen.
Vooren op des plompaerts kop
Stont een struis van pluymen op.
En naer al dit fray bescheedenGa naar voetnoot1
| |
[pagina 393]
| |
Ginck men dit schoon beestien leeden
Daer dit biltGa naar voetnoot2 was by der hant
Dat m'op synen rugghe bant.
Hier med ginck het voort soe soetiens,
Soo t' scheen met fluweele voetiens
Door de stadt van straet tot straet,
Immers soo den omm'ganck gaet,
Al de straten, al de weghen
Schoon ghevaeght, en dan ter deghen
Met verscheyde groen bestroyt,
En de huysen al vermoyt!
Dit bilt om sijn weerdigheden
Wiert vereert en aenghebeden
Als een heyligdom of schat,
Als godinne van de stadt.
Al de borgers neder vielen
End aenbaden dat, al knielen,
Naer hun heydensche manier;
Maer dit plompe ezels dier,
Siende dat men in dit groeten
Byna custe syne voeten,
Dochte: dits voor my gedaen!
Met dien bleef hy stille staen.
Hy wort groots in sijn ghedachte;
Hy begonst hem groot te achten,
Ja hy dochte menighen keer
‘Ick en ben geen ezel meer.’
* *
Geldekracht en vriendejonsteGa naar voetnoot3
Sijn van wonderbare conste;
Want die dees heeft beyd te saem,
T'schijnt een man tot al bequaem:
T'is een man van goed manieren,
T'is een man om te regieren;
Dus dient hy van overlanck
Wel te sitten op den banck.
Daer hebbender meer gheseten
Die soo veel als hy niet weten,
En hy thoont aen alle man
| |
[pagina 394]
| |
Al de vriendschap die hy can.
Siet met al dees blauw bescheeden
Gaet m'hem als den ezel cleeden,
Dat hy cortelinckx wort gheset
In den raetsbank ofte wet.
Strackx doet m'hem van sijde of laecken
Eenen nieuwen tabbaert maecken,
Want ick meyne dat hy dinckt
Dat den tabbaert wijsheyt bringht.
Hier meed gaet hy achter strate
Als ghelaen met t'beeld van state,
Daer elck een, die hem ontmoet,
Meer dan ordinaris groet.
Al dit stuypenGa naar voetnoot4, al dit nijghen
Doet hem groot ghevoelen crijghen;
En hy denckt als menigh heer
‘Ick en ben geen ezel meer.’
Dan begint hy te versmaden
Oude vrienden, cameraden;
Die hy achtte als een Godt
Duncken hem nu plomp en bot.
‘Laetse wercken, laetse slaven,
Laetse loopen, laetse draven;
Grouve cluntenGa naar voetnoot5, slechte loenGa naar voetnoot6
Moeten grouve wercken doen.
Maer ick, die in plaets van wercken
Nu verkeer met wyse klercken,
En van ieder een gheëert,
Ben als van natuer verkeert;
Andersins d'heer commissaren,
Oft die s'coninckx plaets bewaren
Hadden my hier niet ghestelt.’
Holla! vrient, t'is om u gelt!
* *
Vrienden, een woord voor het laetste;
Maer, eylaes, t'is t'alderquaetste:
Wee het lant daer eenen knecht
Gaet regieren t'hooghste recht:
Daer vluchten de goede zeden,
| |
[pagina 395]
| |
Daer en hoort men naer geen reden,
Daer voert snootheyt t'heele woort;
Daer wort iders recht vercort;
Daer siet men de snootste bouven
T'volck van eere soo bedrouven,
Dat het door den overlast
Wort van rijckman pover gast.
Daer sijn noch wel ander saecken,
Die een goet regheringh maecken...
‘Maer ick meyn dat oock wel schickt
Dat men niet te veel en sprickt!’
T'is maer vanGa naar voetnoot7 ghebreck gheschreven;
Niemans naem een vleck ghegheven;
En daer niemandt wort ghenaemt
Daer moet niemandt sijn beschaemt.
Maer comt iemandt hem te stooren
In dit lesen ofte hooren,
Weet dat hy te kennen geeft
Dat hy dees gebreken heeft.
Heylich Godt, t'wort u ghebeden,
Gheeft doch sulcke overheden,
Die bemindt sijn en gheacht
Om haer deucht en om haer kracht!
Al-met-raet.Ga naar voetnoot8
|