Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw

Lofdicht voor Pieter Bor Christiaansz.,
waarachtige historie-schryver.

[Door P. Scriverius; zie bl. 59. §]

Dat Mavors tuymel-geest is over 't Landt gedreeven,
En dat men goed, ja bloed, opzet met lijf en leeven,

In teerling van dien Godt; dat menig ziel versmoort;

Dat Huyzen zijn verbrandt, en Kerken zijn verstoort;

Dat piek staat tegen piek, en daggen tegens daggen;
Dat hier Orangie vliegt, en daar de Spaansche vlaggen;

Dat d'een mensch d'ander eet, en jammerlijk verscheurt;

Dat Neeringe verloopt; dat Belgica meest treurt,

En Neêr-Landt zich beklaagt der Wolven en der Gieren;
Is 't Spangiaarts, uw bedrijf? of uw', ô Batavieren?

Of schort het aan u bey? Doch dit ga zoo het wil:

Ik merk, dat 's Graavenhaag oneens is met Madril.

Dat Brussel na een wit en 't Hoff van Spangien doelen,
Om Hollandt onder 't juk te brengen, is 't gevoelen.

Maar g'lijkerwijs hier is nu overlang getwist,

En Oorlog opgestaan, tot noch toe niet geslist;

Zoo twistmen hier en daar van wegen d'Oorlogs-stukken,
Wie die best Lethe¹ kan met Waarheyds hand ontrukken,

1 (Aan Lethe) Den stroom der vergetelheid.

[p. 271]

 

Wie d'Helden, en den naam, die d'Helden eeuwig blijft,

 

Vrymoedig zonder zucht en logentaal beschrijft.

 

Een onbevlekt gemoedt de Waarheydt moet betrachten,

 

Op voordeel, noch op straf (zoo 't noot mogt zijn) niet achten.

 

Die iet verbloemt, of heelt, en 't bladt met weyff'len vult,

 

Voldoet de Waarheydt niet, en blijft staag in haar schuldt.

 

De Meter² hoort men hier, en daar een Mier-Beek³ noemen:

 

Aan beyde zijden is 't, ‘wij weeten van geen bloemen;

 

Wyschrijven naar behoor; wy gaan recht in ons schoen;

 

't Is buyten ons bestek, iet af of aan te doen.’

 

Dus roemt elk-een om strijdt. Dit moeten wy soo hooren:

 

De Waarheydt evenwel gaat hier en daar verlooren.

 

Ja zomwijl aan een zy geraakt de vroome Heldt,

 

En in den vyandt vindt de schrijver dat hy scheldt,

 

Door haat en nijd vervoert: De Vrydom en Handt-vesten

 

Roept d'een gequetst, geschendt! en d'ander duydt ten besten.

 

Men vecht om van den hals te weeren brandt en roof;

 

Men vecht voor Godes woord, men vecht voor't waar Geloof.

 

Dit kijven heeft geduurt, tot slaans toe, lange jaaren,

 

En 't volk is zoo ontstelt, zy konnen niet bedaaren.

 

In tijds; ten nut des Tijds, de Waarheydt nederdaalt,

 

En tuygt zelfs, dat ons Bon haar alderbest betaalt.

2 Emanuel van Meteren, Prot. geschiedschr., geb. 1535, † 1612.

3 Adriaen van Meerbeeck, Kath. chronijkschr., geb. 1563, † 1630, heeft v. Meteren bestreden.