Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw

[p. 254]

Grillen.

[Door Simon van Beaumont - zie bl. 210].

Opdracht aan Petrus Scriverius¹.

Geleerde man, deur wien Apollo, met de Musen,
Comt op den Leydschen Rijn, van Helicon verhusen;

De derde, die den lof van Holland soo verheft,

Dat haer gekroonde vlecht de wolcken overtreft,

Tot noch twee², welcker naem de Maes verr' gaet vertellen,
Maer, om den jongsten, doet den stroom met tranen swellen;

Dewijl ghy vast verweckt uyt de vergetel-vloet.

De Graven van ons Lant, en die weer leven doet,

Comt tot u stoutlijck in dees luchte tijt-verdrijver,
Dit grillich wan-geboort. O ver-beroemde Scriver,

Ontfangt met een goet oogh, ende onverdiende gunst

Dit licht en ondicht werck; en soekter ook geen kunst,

Maer oordeelt aan de proef, of uwe Martialis³
Niet al te bot en boersch in ons Hollandsche tael is.

1 (Zie bl. 59.)

2 (Vermoedelijk de Latinisten D. Heinsius en P. Merula; zie bl. 20; de laatste geb. 1558, † 1607.)

3 (Latijnsch hekeldichter, geb. 't j. 44, † 104 n. Chr., door Beaumont vaak nagevolgd.)

N^o. XX.

Het schijnt dat Signoor seer sterck moet handelen

Naer dat hy noest over straet gaet wandelen:

Hy treedt de kay heele dagen plat,

Nu staet hy en siet by een drooch vat,

Dan by een block wijnen, en 't lossen van schepen,

Het graen siet hy storten, de balen slepen,

De schippers vraegt hy, watter komt uyt zee:

Of de West-vaerders noch zijn op de ree:

Hoe dattet staet mette vindemi⁴;

Maeckelaers vraeght hy naer wissel en premi,

Op de Beurs treckt hy uyt sijnen sack

Veel brieven, die leest hy met ghemack;

Dan gaet hy dringen deur alle hoecken

Quansuys om koop-luy of boden te soecken,

En als Signoor soo een ront jaer ghegaen heeft,

Weet niemant dat hy oyt party ghedaen heeft,

4 Wijnoogst.

[p. 255]

 

Of eenich goet uytter Zee gekregen,

 

Of afgescheept, of ter Waghe doen wegen.

 

Wel waertoe dient dan al sijn getrantel?

 

Signoor draeght te pronck sijnen mooyen mantel.

N^o. XXII.

Als Goossen is by goe ghesellen,

Weet Hy veel wonders te vertellen;

Van hier, van daer, van nieuw, van oudt,

Van Oost, van West, van heet van koudt,

Van bosschen, berghen, steden, landen,

Rivieren, schepen, zeen en stranden,

Van vreught, van druck, van krygh, van vreê,

Hy kant al brenghen op sijn sneê.

Maer al sijn praten sal men vinden

Ghelijck de mantels vande blinden,

Die, by de wegh, of aen de poort,

Doen aen den gaenden man haer woort:

De stof is minder als de lappen,

En soo ist oock met Goossens klappen.

N^o. XXVI.

Kent ghy dien dollen droes⁵ met dien gekrolden kop,
Met dien nieuw-snuften hoet, en vederbos daerop,
Dien snorcker, die soo breed gaet swaeyen over straet,
Die mettet mes op zy altijt van vechten praet,
En van sijn vromicheyt soo wonder veel vertelt
Als of hy had Ducdalf⁶ geslagen uyttet velt?
Voorwaer, 't en is niet wel te sien aen sijnen neus.
Al schijnt hy, nae 't gewaey, een Roeland⁷, of een reus,
t' Huys wort hy van sijn wijf geringelt als een kint,
Hy wast, hy dweylt de vloer, en haspelt wat sy spint.

5 Reus, strijder.

6 Alva.

7 De geduchtste Paladijn van Karel den Groote.

N^o. LXVIII.

Laet ghy, om goede schult, u roepen in 't gerecht?
Buyrman, my dunckt, voorwaer, ghy sijt al veel te slecht,
Ghedenckt, dat de Ste-boon, de Grif, de Procureurs,
U maecken, arme man, een lichte platte beurs.
En wat ghy, hier en daer, aen quade kosten laet,

[p. 256]

 

Op deuchdelijcke schult een mijt niet⁸ af en slaet:

 

Gaet liever, sijt ghy wijs, van selfs u schult betalen,

 

Soo kont ghy sonder scha, oft schant, noch danck behalen.

8 Niet een mijt - zoo veel als niets.

N^o. LXXIX.

Loy is in 't wercken luy en lam,

Sijn handen traegh, sijn armen stram,

Maer met sijn tanden, in het eten,

Geeft hy gewisse, snelle beten.

Als hy wat heeft, dat hem wel smaeckt,

't Is wonder, hoe hy wapper-kaeckt:

Waer Loy van dit gebreck genesen.

Hy sou een kloeck arbeyder wesen.

Doch daerom hoeft hy niet te gaen

Te meester, 't sal haest sijn gedaen:

Hy brengh' maer in sijn traeghe handen

De snelheyt van sijn graeghe tanden.

N^o. LXXX.

Dat wy in duytsche tael het gheven noemen schenken
Heeft voor den gever en den nemer sijn bedencken:

De gever lette, dat men uyt een lege can,

Hoe dorstig yemant sy, geen drincken schencken kan,

Sy sijn dan onbedacht die aen een ander geven
Meer dan sy hebben, of daer sy by moeten leven.

En soo als het sou sijn een onbeleefde gast,

Die meer wijns eyschte, dan de schenker heeft ghepast

Soo moet een yegelijck hem laten wel genoegen
De gift, die hem sijn vrient uyt gunste toe wil voegen:

Doch als de mildigheyt meer dan nae reden geeft,

Moet men niet alle gift aenveerden onbeleeft.

Al wat geschoncken wert, en dient niet uytgedroncken,
't Voeght oock dat ghy neemt al wat u wert geschoncken.

N^o. CXXV [naar Martialis].

De Leser, mogelijck, sou' willen,

Dat ick hem dichte noch meer grillen.

Maer neen hy neme dit voor 't leste:

De kortste dwaesheyt is de beste.