Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw
(1852)–J.A. Alberdingk Thijm–
AuteursrechtvrijPorphyre en Cyprine.[Uit de Heidensche Tragoedie van dien naam, door Ian Thievllier, voerende tot zinspreuk Troost v in Godt, zilversmid en Deken van de Mechelsche Rederijkkamer de Peoen; door die Kamer gespeeld op haar ‘heer-lijcke Blasoenfeest’, den 3n Mei, 1620. Gedrukt met Kerklijk verlof.]
Porphyre, een Thraciesch herder, heeft eens rijken landbouwers dochter 't leven gered, toen een beer haar kudde vervolgde; zij beminnen elkaâr - maar ongelijkheid van stand doet Cyprines
| |
[pagina 138]
| |
vader weigeren. Porphyre gaat ter zee om rijkdom te gaâren. Zij werd inmiddels gedwongen Brancille haar hand te geven.
Cyprine:
Wat is van dit gedroom, wat is van des gepeysen,
Die my de werelt wust en zee dickGa naar voetnoot1 doen deur-reysen,
En noch al om Porphier, die lanck mach wesen doot!..
T' waer my van herten leet, quaem hy om my in noot.
T' schijnt dat de Goden hem en sijn geslacht verfoyen,
Dat sy hem, en de sijn, soo armelijck ontgoyenGa naar voetnoot2,
Porphyre doolt in zee, den vader is verbrant
Met huys, met knecht, met vee. Is 't niet een vremt verstantGa naar voetnoot3?
Als icker noch om peys hoe vol Porphier van deugden
Was, en hoe menich reys hy ons in 't velt verheugden!
Hy spelden op de luyt, wy dansten op den sanck,
Wy namen meesten deel naer d'water onsen ganckGa naar voetnoot4;
De herders, maegden oock, die daechs hen cudden waeckten,
'T was altijt naer Porphier en Cyprien dat sy haeckten:
Nu wel dat 's al voorby, hoe wel dat my beswaert.
Ick mach nu eens gaen sien hoe dat mijn moeder vaert,
Ick weet wel dat haer hert met my wat heeft te hand'len,
Dus wil ick buyten d'stadt, naer 't vaders hof gaen wand'len.
[Zij gaat.]
Porphyre:
Wat maeckt ghy, snootGa naar voetnoot5 Porphier, te leuen noch op eerden,
Als ghy u soete rust door 't steruen cont aenueerden,
Die nacht noch dach een uur in vreughden hier en leeft?
Waerom verbloydeGa naar voetnoot6 hert ghy voor dit swert dan beeft?
Neen neen, 't moet nu doch sijn, des not die moet ghy kraeken,
Om naer de bitter schel de kerenGa naar voetnoot7 henGa naar voetnoot8 te smaeken...
[Hij ziet Cyprine.]
Maer ghy Cyprien comt voort, die smoeders mam nu soochtGa naar voetnoot9
Op dat ghy v ontrou en dese vraeck beoochtGa naar voetnoot10,
Dat ghy gedencken meught u meyneedigh beloouen,
En hoe ver ghy van trou en liefde sijt verschoouen,
Dus wil ick met gedult hier blijuen op de waeck,
Op dat ick nu voor d'lest u comen mach ter spraeck.
[Hy verbergt zich.]
| |
[pagina 139]
| |
Cyprine:
Nu wel ick mach wel gaen, wil ick in vrede leuen;
Och ick heb al te lanck op 't vaders hof gebleuen;
Brancil sal meynen schier dat ick verlooren ben,
Want ick sijn liefde groot tot my waerts wel beken!
Maer och wie sien ick daer, is dat Porphier, oft droom’ ick?
Wee my bedroefde vrou, och och wee my, hoe schroom’ ick!
Porphyre:
Waerom deyst ghy van my, waerom so grooten grouGa naar voetnoot11?
Kent ghy Porphyre niet, seght meyneedighe vrou?
O Cyprine, Cyprien! sijn dit u soete gaeuen
Daer ick dry jaer en meer soo heb om loopen slaeuen?
Was dit den soeten schijn van uwen hertsen brant?
Was 't dat, daer ghy me soo listich weest van cant?
Wat baet my nu den roof, die ick, om u te coopen,
Op zee en op het lant soo dwaeslijck heb beloopen?
Och ongeluckich uur, dat ghy ter werelt quaemt,
Soo wtnemende schoon, dat u qualijck betaemt,
Midts des schoonheyt u dient om u dienaer te krokenGa naar voetnoot12,
O valsche PandoraGa naar voetnoot13! is 't gordel al gebroken -
Veruloeckt soo sy de uur, dat ick den strael ontfonckGa naar voetnoot14,
Veruloeckt soo sy den dach dat ick u teghen gonck,
En dobbel sy veruloeckt die uur dat ghy my troudenGa naar voetnoot15,
Voor u ô Goden al, daer ick soo vast op bouden,
Als ick den fellen beer vermoorden t'uwen dienst!
Nu wel, siet daer het sweert, dit is alleen mijn wienst,
Dat selue sweert sal my d'lichaem en t'hert vernielen,
En geven my dan rust by d'ouerleden sielen.
Seght doch, ghy wreede vrou, neemt hier op wat gemerck,
Maeckt ghy van des ontrou en mijnen druck geen werck?
Soo lanck ick heb geleeft, wie can 't doch beter weten
Als ghy, dat ick in trou my noyt en heb vergeten.
K' heb u altijt bemint, en nu hoewel ick sterf,
T' valt my noch even hert, dat ick u by-sijn derf:
Ick sterf dan nu alleen, ô schoonheyt weert gepresen,
Om dat ick niet als voorGa naar voetnoot16 van u bemint can wesen.
Hier slaet sy weenende d'ooghen naer den hemel.
* *
| |
[pagina 140]
| |
O Goden sent de vraeck, die gans gerechtich sy,
Van 't geen dat ick t'onrecht om dese schoonheyt ly,
Wat 's dit veruloeckte tongh, hoe dorfdy u verstouten,
Sonder verlof van 't hert onwetelijck te couten?
Vergheeft het my Cyprien, al schijnt de tongh versteent,
Het is my al genoech, dat ghy mijn doot beweent,
En soo, lief, in u hert noch schuylen een'ghe voncken
Tot my waerts, dic den tijt niet gans en heeft verdroncken,
Soo stilt des traenen doch, stelt u en my te vreen
K'hou my genoech betaelt van den arbeyt voorleen.
Al hebt ghy trou en eet deur d'afsijn ouerspronghen,
K'en geef u niet de schult, ghy waert daertoe bedwonghen,
V ouders sijn alleen d'oorsaeck van dit misdaet,
Dus ick veruloeckt Porphier mijn eygen leuen haet,
* *
Want mijn hoop is voorby, k'en derfGa naar voetnoot17 niet meer verwachten
V, lief, tot een huysvrou te houden in gedachten,
Waerom sou ick dan noch om leuen hebben lust
T'is beter dat de doot my leyt tot d'eeuw'ge rust.
Een dinck ick noch beclaegh, dies moet ick u vermaenen,
Dat ick u wesen schoon beuleckt sien met veel traenen,
K'bid u weest doch gestilt, maeckt niet soo veel misbaer,
Op dat niet ongerust mijn siel van hier en vaer.
* *
V ouders sijn gepaeyt, ghy leeft naer hen geboden,
Och wee! vaert wel Cyprien, en troost u inde Goden.
[Hij sterft.]
Cyprine:
Och ongeluckich wijf, waer toe leeft ghy soo langh?
Ick sterf wel duysent doon, och ick ben al te bangh,
Moest ick sien mijnen vrint om my sijn seluen dooden,
En sou ick voor de doot noch langher my verbloodenGa naar voetnoot18,
O neen t' is meer dan tijt, dat ghy sijn paeden volcht,
Cyprien spoyt u geringhGa naar voetnoot19, eer ghy hem meer verbolcht,
Siet hoe sijn aenschijn scherpt, sijn ooghen sijn gesloten,
Wiens by-sijn my in jeucht nimmer en heeft verdroten.
Moest diën stercken erm, die eens den beer verwan,
En 't sweert, nu moorders sijn, van dit trouhertich man?
Beter had my den beer vernielt, en gans verslonnen,
| |
[pagina 141]
| |
Soo en had ghy Porphier te minnen noyt begonnen.
Vergeeft het my Porphier, t'was teghen mijnen danck,
Mijns ouders giericheyt was't, die my daer toe dwanck.
O ouders boos en fel, wat sult ghy nu wt-rechten,
V aenschijn en v haer dat mocht ghy nu beuechten,
En wijt het my noch oock Porphier, dan u vreckheyt,
Dat dit onnosel bloet hier soo ter aerden leyt.
* *
Maer ghy verbloodeGa naar voetnoot20 hert, wat blijft ghy hier staen suchten!
Wat baet dit lanck verhael, Porphier en hoort niet meer,
Oft schrickt ghy voor des punt, och vrouwen-herte teer!
Had ghy u eer bedocht, Porphier waer noch in 't leuen,
Hadt ghy vast by u eerst beloofde trou gebleuen,
Siet dit onnoosel bloet roept ouer u noch wraeck,
Porphier ick com u by, naer u is 't dat ick haeck,
Met u sal ick voorts aen by Pluto my verlusten,
Laet daer ô Goden al ons sielen eeuw'lijck rusten,
Och wee soo cloecke hant, voort voort - nu datser deur!...
Nu sijn wy bey beurijt voor letsel en getreur.
|
|