Gedichten uit de verschillende tijdperken der Noord- en Zuid-Nederlandsche literatuur. Deel 2. 1ste en aanvang der 2de helft van de XVIIe eeuw
(1852)–J.A. Alberdingk Thijm–
AuteursrechtvrijAen de eerbare ende konstrijcke Ionkvrou Anna Roemer Visschers.[Door Daniël Heinsius (zie bl. 20 en 59, ook GED. bl. 163).] Godin die by den stroom des Amstels sijt geboren,
Van Phoebus seer bemint, van Pallas uytverkoren,
Geboren als ick meen, en menich man gelooft,
Niet uyt u moeders schoot, maer uyt u vaders hooft.
Minerva van ons landt, en tiende van de negen
Die Pegasus bestort met zijnen soeten regen,
| |
[pagina 62]
| |
Of alle tien alleen: de vierde van de dry
Die Venus gade slaen, en dansen aen haer sy.
Het sy dat ghy met goudt een aerdich werck wilt weven,
En sticken met coleur, ArachneGa naar voetnoot1 moet het geven,
Het sy dat ghy den draet gaet nemen en de naelt,
Het schijnt dat ghy met krijt, of met coleuren maelt.
Laet komen het pinceel, ApellesGa naar voetnoot2 sal beswijcken,
Neemt kolen uyt het vier, ProtogenesGa naar voetnoot3 sal wijcken,
En geven u den prijs. maer meest de Diamant
Omdat hy weerdich is, is in u weerde handt.
Die treckt al wat ghy wilt, en schijnt op u te wachten,
Als slaef van uwen geest en vliegende gedachten,
De Son, de schoone Maen, al watter is of was,
Of yewers wesen kan, dat stelt hy in gelasGa naar voetnoot4.
VVat ThalesGa naar voetnoot5 heeft bedocht, PythagorasGa naar voetnoot6 geswegen,
En SocratesGa naar voetnoot7 geseyt, en al de wijse plegen
Te schrijven op papier, en roemen aldermeest
Als noodich voor de mensch, dat schildert gy nu, eestGa naar voetnoot8,
Of treckt het met de pen. de deucht die wort gewesen,
En metter handt gevoelt, en niet alleen gelesen;
Het sy dat ghyse set op lijnen of op doeck,
Of als de mannen doen, maeckt een verstandich boeck.
Het selve placht te doen het volck dat aen de stroomen
Van Nilus heeft gewoontGa naar voetnoot9, zy schilderden met boomen,
En dieren alderley, en gaven door een plant
Te kennen haeren sin en innelick verstandt.
Als ghy geboren wert, Minerva quam beneden
Van haeren hemel hooch met EratoGa naar voetnoot10 getreden,
En loegen u eens toe, TerpsichoreGa naar voetnoot11 die nam
Het kindt in haeren schoot, en Venus gaft de mamGa naar voetnoot12.
Cupido wiechde self, en gaf u vast te raecken
Zijn pijlen ende booch, wanneer ghy quaemt te waecken,
Gelyck de kinders doen. daer van en hebt ghy niet
Gehouden, dan dat ghy noch alle dage schiet
| |
[pagina 63]
| |
Met oogen vol venijns. Maer als de teere jaeren
Des kindtsheyt onbevroet by naer ten ende waeren
Doe quam VranieGa naar voetnoot13, die bracht een groote fles
Vuyt CastalisGa naar voetnoot14 de beeck, en leerd' het kindt zijn les.
Het spinnewiel, de spil, en is niet dan voor sinnen
Die trecken naer het graf, en anders niet beminnen
Dan tijdelicken loon. niet die door eer en lof
Verheffen haeren geest, en vliegen uyt het stof.
Den hemel was u boeck. ghy laest zijn goude noten,
De letters van de nacht, daer met hy staet begoten,
En kendet al zijn volck. wat dat OrionGa naar voetnoot15 doet
Geteyckent aen zijn hooft, maer meest aen zijnen voet,
Al loopend' in de locht, en toonende zijn hielen,
VVaerom dat CepheusGa naar voetnoot16 staet, en Hercules moet knielen.
VVat sterren dat hij draecht noch boven op zijn huyt,
VVaer al de teyckens staen van PerseusGa naar voetnoot17 en zijn bruyt.
VVaer dat de IonckvrouGa naar voetnoot18 staet, die van ons is getogen,
Door onsen handel slim, en oppewaert gevlogen;
Die ghy geselschap hielt, oock woonend' in de locht,
En Ariadnes kroonGa naar voetnoot19, die ghy wel dragen mocht.
Dan saecht ghy naer de wech, niet daer de Goden wonen,
Die verder van ons zijn, maer haere vrome sonen,
En dochters, door haer deucht, de klare wech, dewelck
Nu noch gespickelt is van lunoos witte melckGa naar voetnoot20.
Daer ghy noch wonen sult, ten sy dat ghy wilt wesen
VVat naerder aen de LierGa naar voetnoot21 van Phoebus self gepresen,
En in de locht geplant, al waer men haer siet staen
Dicht aen de Sevenster, niet verre van de Maen.
Dit was al uwen lust, de menschen te verlaeten,
En het gemeyne volck met zijnen lust te haeten,
Die altijdt hangen aen het aertrijck, ende niet
Hetgene dat alleen den hemel in ons giet.
De geest die vliecht om hooch, is van gelijcken aerde,
Gelijck het heete vier klimt altijdt van zijn aerde,
En gaet van daer hy komt, hy weet dat al het gout
Dat onse sinnen treckt, daer Amsterdam op bout,
Niet anders is als slijck. dat eerstmael licht begraven,
| |
[pagina 64]
| |
En sijnde los gemaeckt, ons selve maeckt zijn slaeven,
Krijcht zijnen glans van ons, en zijne suyverheyt,
Iae selve zijnen prijs van onse sotticheyt.
O groot, ô manlick hert, en weerdich niet te leven
Daer sich de menschen maer tot ydel goet begeven,
Maer daer u susters zijn, of daer Minerva leeft,
Die by Tritonis vloetGa naar voetnoot22 altijdt haer woonplaets heeft.
O ster, ô hemels kindt, van wonderlicke stamme,
Vol geest, vol locht, vol vier, vol goddelicke vlamme.
Gemaeckt tot spijt van ons, en boven alle wens,
In vrouwelicken schijn schier meerder als een mens.
Had Phoebus u gesien, zijn Daphne sou noch leven,
Of ghy sout selve sijn dat haer nu is gegevenGa naar voetnoot23,
De kroone van zijn hooft. maer seker ick en kan
Niet dencken of hy wenst te wesen uwen man.
Te wetten u verstandt met hemelsche gedachten,
Met Goddelicken praet, en met geleerde nachten,
Met hooge wetenschap, en redenen van al
VVat in de werelt is en naer ons komen sal.
VVat dat de koude nacht des winters doet vertraegen,
Des somers wederom doet wackeren de daegen,
VVat dat de groote zee doet komen ende gaen,
Den hemel loopen om, het aertrijck stille staenGa naar voetnoot24,
Het water in de locht gelijckelick doet wegen,
Soo dat het niet en valt. wat ons den soeten regen,
Den kouden hagel maeckt, de maene van ons weert,
En wat dat seggen wilt de sterre met de steert.
Die dan Apollo waer die soud' hem konnen lijden,
En soude Iupiter zijn Iuno niet benijden,
Al houdt zy aen den dis altijdt den hoochsten kant,
En draecht den blixem self wel dickwils in de handt.
|
|