Roman van Heinric en Margriete van Limborch

Boek III.

Scone saysoen ende soeten tiit,
Der voghel sanc no haer deliit,
Roesen, bloemen no ander cruut,
No ghene bloemen die spruten wt,
En maken mi soe coene niet
Dat ic vort dorste comen iet
Te volmakene dit ghedichte,
En daedt ene die mi lichte
Ene grote pine aneverden doet;
Si es soe wetende ende soe goet,
Dat si mi met hare doget verwint,
Ende elken mensche diese kint;
Dore hare en dar ict laten bliven
Ic en moet vort bescriven.
Kerst onse here van hemelrike
Die moet miin her Heinrike
Gheleiden, die nu henen vaert
Al den Riin opwaert
Blideliic met hoghen sinne,
Die berghe, die dale op ende inne;
Meneghe stad ende menich lant
Leet die ridder vaeliant
Eer hi ten gheberchte quam.
Doe soude die ridder lofsam
Over dat gheberchte liden;
Daer ontmoeti tien tiden
Ene jonfrouwe in groten mesbare,
Ende twee riddren met hare
Ende cnapen ene partie;
Miin her Heinriic anesach die
Ende vragede haer wat haer mesquame.
‘Here, seitsi, daer ic gherne ave name
Bate, mocht icse ghecrighen,
Maer nenic, ic mach wel swighen,
Miin verlies es al te groet,
Ic woudic scoenre doede doet
Ware, ende miins god ontfermen.’
Dien ridder derde dat kermen,
Hi seide: ‘jonfrouwe welghedaen,
Ghine sout u niet soe sere verslaen
Dore god, om een clene mesval.’
‘Neen her ridder, hens niet smal
Miin verlies ende minen toren;
Al te vele hebbic verloren,
Miin vernoy es al te groet;
Miin here miin vader es doet,
Die here was van Meylaen,
Ende nu sout mi wesen onderdaen
Dat graefscap altemale;
Nu comt miin oem ende seit wale
Dat graefscap siins vader was;
Hets waer, hens gheen ghedwas,
Maer het verstarf op minen vader;
Nu seiti, hets sine algader,
Ende willet mi nemen met onrechte;
Hi heeft die macht van onsen gheslechte,
Selve es hi soe overstarc
Datten niemen in een parc
Jeghen hen dar comen te crite;
Dus ben ic miins lands quite:
Hi seit, hi sal houden tsine,
Of men salt hem tusscen .II. sonnescine
Avewinnen al bi crachte;
Hi seit, hine ontsaghe niet achte
Die starcste ridders niet
Die men in al tgraefscap ziet;
Dies en darne niemen bestaen,
Want hi heeft soe vele ghedaen
Met sinen live, datten ontsien
Alle diene met oeghen zien.
Here nu es mi oppenbare
Gheraden dat ic ten coninc vare
Van Almaengen, dat ic hem clage,
Ende ic hem dan opdraghe
Ende weder van hem ontfa,
Hi sal of god wilt daer na
Mi helpen senden altehant
Dat ic behouden sal miin lant;
Here twaren nu wetti
Waer omme ic te vernoye si.’
Alse miin her Heinriic verstoet
Der jonfrouwen droeven moet,
Ontfermets hem herde sere,
Ende seide: ‘jonfrouwe sem mine ere
Nu verbliit een luttelkiin,
Ic wille u ridder siin
Ende helpen u recht verweren;
Mi ware leet waerdi mi ontferen,
Nu siit in hoghen ende blide,
Ic bestane in stride
Of in campe emmer een,
Soe dat deen van ons tween
Emmer sal loves lyen.’
‘Here dore sente Marien,
Sprac die jonfrouwe, en troest mi niet
En si seker dat ghesciet.’
‘Nenic bi gode scone,
Om al dat goet van den trone.’
Tier stont wert die scone maget
Der bliitster een die ghi noit saget,
Ende keerde metten ridder coene,
Dies helpe si wel hadde te doene,
Tote Meylaen in enen casteel
Die hare bleven was gheheel;
Doe wert daer wel ontfaen
Die ridder waleghedaen
Ende ghedient herde wel,
Savons was daer vroude ende spel,
Na den etene ghinghen slapen
Beide riddren ende knapen.
Europa die scone smale
Besach den ridder herde wale,
Ende hare behaghede wel siin ghelaet,
Van al dat wel an ridders staet
Heeft hi, dies dunct hare wel;
Want god en doet, niemen el
En mach hare deren niet.
Smarghens alsi den dach siet,
Sende si tharen oem twee ridders vroet,
Die hem baden dore oemoet,
Dat hi der maget liete al gader
Tgoet, dat hare van haren vader
Bleef, liette hare gebruken.
‘Ghi moghet wel om niet smuken,
Sprac hoer oem, here Frombont,
Ic wane mi meer toe bestont
Miin vader, diest was, dan hi dede
Miere nichten, diet wilt deilen mede.’
‘Ja en wetti oec wale,
Dat na uwen vader altemale
Op haren vader bleef al?’
‘Swiicht, ghi maect te groet ghescal,
Ende vaert henen uwe straten;
Inne waens hare niet soe vele laten
Dat siere meer vrouden ave ghewint,
Al ware si noch eens miins broeder kint.’
Die boden seiden: ‘sint niet besciet,
Soe hort wat si u ontbiet
Met onslieden nu alhier:
Sidi soe stout ende soe fier,
Dat ghiit dorrent aventuren,
Soe willesi in corter uren
Jeghen u senden enen ridder ten crite;
Verwint si u, soe wilt si quite
Wesen ende haer lant daer toe,
Ende hier sent si u den hantscoe,
Enten camp soudsi gherne sien,
Woudi here, marghen ghescien.’
Doe wert miin her Frommont
Verwoeder vele dan een hont,
Ende seide: bi gode, hi wout wale alsoe;
Ende vinc na den hantscoe
Ende ghegreepen haestelike;
Hi waende wel sekerlike
Te voren al hebben ghewonnen,
Maer wilt god der maget onnen
Die op hare recht striden sal,
Soe en heeft hies niet gewonnen al.
Lauwelec waren die heren ontfaen,
Ende keerden weder saen
Te harre jonfrouwe, ende seiden hare
Dat hare oem ghereet ware
Ten campe te comene int criit
Eer nemmer merghen priemtiit,
Ende hi hier op den hantscoe
Nam. Die maget seide doe:
‘Nu moet mi helpen onse here,
Want ic hebs te doene sere.’
Nu hort wat doet her Fromont;
Hi ontboet in corter stont
Alle sine vriende ende sine maghe,
Dat si quamen ten naesten dage
Sinen camp anescouwen
Ende tferlies der jonfrouwen,
Dat si sonden tien dage
Vore hare lant ende vore hare maghe.
Entie maget ontboet banderside
Hare vriende tien tide,
Dat si quamen tote hare,
Diet oec daden oppenbare.
In den lande van Meylaen
Doet die maget haren vrienden verstaen,
Dat si enen camp hadde ghenomen
Jeghen haren oem met vromen.
Nu moets hare god helpen ave;
En ware dat hi hare vrede gave,
Si soudem lonen emmermeer;
Doch vergat si som haer seer
Dore den ridder, dien si ontfinc
Soe wel dat u die dinc
Niemen vertellen en mochte,
Want hare wel int herte dochte
Dat sine minde vore alle man;
Sine vanter niet te lachterne an;
Hare bequam al siin ghelaet,
Hare dunct dat hem al wel staet
Ende voeghet dat hi dede;
Ghecriicht hi den zeghe daer mede
Hi bliift al hare herten voghet,
Dat sine dinc hare al doget.
Nu es die maget met minnen bevaen,
Enten ridder welghedaen
Verwies te sine daer soe langhe;
Des anders dages te sonne opgange
Stont op die riddre welgheboren
Ende ghinc ter kerken messe hoeren,
Daer na dedi hem bereiden,
Sine wapene dedi an met haesticheiden
Ende bringen die hi anedede;
Twee riddren waren daer mede
Die hem dienden willichlike,
Ende hi wapendem ghestadelike.
Europa die maget welghedaen
Quam tote hem ghegaen,
Ende ontboet den ridder goeden dach;
Die ridder, die de maget sach,
Seide: ‘scone, god loons u;
Jonfrouwe ic woude ghi sendet nu
Om te besiene of u oem quame.’
‘Hi es ridder van soe goeden name,
Sprac die maget, hi sout noede
Laten, hi nes niet soe bloede.’
Die ridder seider: ‘ter goeder uren
Ic dart oec wel aventuren.’
Miin her Frommont die banderside
Ghierich oec was tesen stride,
Seide ten ghenen in gods name
Die met hem daer quamen:
‘Sal ic heden u here werden,
Want met payse ende met verden
Sal ic u houden altoes;
Miin nichte dunct mi sinneloes,
Dat si mi niet en valt ten voeten,
Si mochts meer ghenaden ontmoeten
Dan si sal met talen groet;
Ende als ic haren ridder doet
Hebbe, dan heeft siit al verloren,
Dan mach si weten wel te voren;
Oec willic doen ghebieden
Op dat velt al den lieden
Dat si van mi haer goet ontfaen,
Tierst dat ic dan hebbe ghedaen.’
Dus quam hi ten campe waert
Ende menich oec met hem op die vaert;
Miin her Heinriic, die coene deghen,
Quammer oec ghereden jeghen
Met meneghen man entie maget;
Miin her Heinriic sceen onversaget
Ende quam blidelec ten campe,
God moeten hoeden van rampe.
Doen die ridders ten crite waren
Quamen die van der stad gevaren
Ende hadden ghecosen enen man
Daer si alle hoveden an,
Ende .c. guetwerderen ghemaect,
Of daer van den rechte iet laect,
Dat siit keren te rechte;
Si waren alle van groten gheslechte.
Doe die van der stad comen waren
Ten campe met meneghen baren,
Quam haer hoetman gereden,
Ende seide: ‘ghi heren bi rechticheden
Sprekic vore die van der stad,
Ende mach u segghen om wat;
Ghi wilt om tlant weder striden,
Doch moeti weten in beiden siden
Ende eischen wat ghi wilt
En si andersins verspilt;
Wine wetenre af bu no ba;
Ghi heren, ghi portren horter na,
Es dit u eisch ende u tale?’
Si riepen; jaet! altemale.
Miin her Heinriic die seide:
‘Dat loven wi beide.
Nu segt her ridder, wat eischti
Van uwer nichten der maget vri?’
Her Frommont seide: ‘wetti wat,
Ic eische miere nichten dat,
Dat si rume algader
Tlant dat was miins vader,
Want mi altemale toe hort,
Ic en kinne hare niet .I. oert;
Ende dit eist dat ic eische hare
Vore alle dit volc oppenbare.’
Miin her Heinriic antwerde daer:
‘Ic wille u doen lien oppenbaer
Dat dit lant algader
Was der jonfrouwen vader,
Ende van sinen vader bleef
Datten niemen en verdreef
Hilt hiit ongekalengiert
Ende oec onghequetsiert
Al sinen tiit tote dat hi starf
Entie scone maget verwarf
Dier noch hare hande slaet toe,
Ende hier op sendic u den hantscoe
Ende wille der maget recht berechten,
Nu eist tiit dat wi vechten.’
Die kivitein van der stad
Die verhoert hevet dat,
Seide: ‘ghi heren, ter goeder tiit,
Alse ghi wilt beghint den striit.’
Doe voeren wech wt dat criit;
Die kivitein dede met vlite
Die liede al wtwert staen;
Entie heren lieten saen
Hare orsse loepen te samen,
Die soe vreeselec te gader quamen
Dat die scachte te gader braken,
Mochten si noch selke joeste geraken
Den vroemsten ware si te swaer,
Want her Frommont, dats waer,
Heeft soe gheraect den Limborchghere
Dat hi siins aertsoens hadde ghere
Daer hi hem met crachte ane hilt;
Miin her Heinriic die met ghewilt
Quam ghereden ende met crachte,
Gheraecten oec metten scachte
Dat hi dargaerden ende al
Brac, ende hi gaf enen val
Saen op die erde neder,
Haesteliic stont hi op weder
Ende woude miin her Heinriic toe,
Entie ridder seide doe:
‘Bi gode her ridder, ghi hebt tachter,
Slougic u dus, ic hads lachter,
Ende ic wille met u beten te voet.’
‘Entrouwen of ghi wilt soe doet,
Anders sla ic dors te doet,
Ende dat ware scade groet.’
Miin her Heinriic beete ter erden,
Ende doe ghingen si metten swerden
Onderhouwen vromelike;
Wat waendi hoe deghelike
Vacht miin her Frommont;
Die ridder diene oec wederstont
En weerdem loyliker niet .I. twint,
Maer crachtelec, niet alse een kint,
Ghinc hi heren Frommonde ane,
Ende verdoefden soe sere met slane
Dat hi te hem selven seide:
‘Te mier grote jammerheide
Ben ic te kints handen comen;
Wert mi dus miin liif ghenomen
Van enen kinde, dat mach mi rouwen!’
Ende miin her Heinriic ghinc houwen
Opten ridder sonder verdrach,
Ende sonder begheven slach in slach.
Die scone maget diet al toesach
En sach si noit so bliden dach,
Ende lovede gode hoechelike.
Miin her Fromont die tlant rike
Van Meylaen verliesen waent,
Bat sinen maghen ende maent
Dat si hem staen willen in staden,
Want een deel es hi verladen;
Ser Fromonts maghen diet toehorden,
Sloughen ontwee ghene corden
Ende wouden den Limborchere toe,
Ende miin her Heinriic ghegreep doe
Siin ors ende sprancker op,
Ende hief tswert ende gaf enen clop
Her Fromonde opten helm boven,
Dat hi hem hadde thoeft gecloven
En waert niet ghescampelt af,
Maer eer hi den slach begaf
Slouch hi hem af den arm,
Ende scoet dat swert alsoe warm
Hem beneden ane die die,
Dat hi hem dbeen boven den knie
Metten slaghe dien hi slouch
Oec mede ave drouch.
Doe seide her Heinriic dese tale:
‘U maghe selen u helpen wale
Conen si u wel ghenesen.’
Gheen volc quam vort mettesen
Al over den ridder coene,
Die wel helpen hadde te doene,
Maer hi reeter coenliic jeghen
Ende weerdem alse een deghen,
Ende sloucher meneghen ter neder
Die meer op en rechte weder;
Dus dorsten sine qualic aneverden,
Leliic ghenouch si gheberden,
Maer die ridder was gehertich,
Gherust sine lede ende ghepertich,
Ende slouch dat vore hem quam,
Die veighe doet het stappans nam.
Van der stad die kyvitein,
Die daer hilt opt plein,
Voer toe met sinen lieden
Ende den raet dat si scieden;
Maer ser Heinriics ors was doet,
Datti stont in die noet,
Entie maget quam er toe gereden,
Ende dede ghebieden met haesticheden
Van harentalven pays ende vrede,
Entie kyvitein hi dede
Siere jonfrouwen ghebot;
Haren oem, die alse een sot
Hadde ghevaren, vinc hi,
Ende dandre die den ridder vri
Valsceliic voeren an;
Soe wel en was nieman
Ontfaen alse die Limborchghere;
Si voerdene met groten ghere
Ende harre jonfrouwe in de stad,
Ende loveden gode omme dat,
Dat hise dus vertroest hevet;
Ic wane nie man en levet
Die blider volc te male sach;
Het was wel noene an den dach
Entie ridder wilde henen sceden;
Die maghet seide: ‘ghi selt ontbeden
Her ridder, tote marghen dach,
Ghi selt masscien vernemen noch
Dat u wel ghenouchen sal.’
Die maget ontboet al
Hare magen tenen nauwen rade,
Ende vragede hem, wat si best dade
Den vromen ridder theren,
Die harre gheholpen hadde met eren.
Die kivitein van der stad
Seide: ‘jonfrouwe ic rade dat:
Ghi siit edel ende rike,
Ende trouwen ene suverlike,
Lagher u herte iet an,
Dat ghine trouwet tenen man,
Soe ware u lant al verwert,
Want hi es stout ende onververt,
Scone ende welghemaect.’
Doe seide die scone welgheraect:
‘Ic raet oec, soe biddic u
Her Willem, dat ghi gaet nu
Totem met minen maghen,
Ende legghet hem vore.’ ‘Ic salt waghen,
Seide her Willem, nu comt met mi
Ghi heren, wi selen den ridder vri
Vore legghen, ende hi sal
Blide siin en doe ongheval.’
Doe ghinghen in die zale
Toten ridder altemale,
Ende namen tenen rade;
Die ridder was herde ghestade
Ende hoerde toe wat si seiden;
Her Willem sprac met ghestadicheiden:
‘Here goet bode en mach lichtelike
Niet melden dat hi qualike
Wert ontfaen in eneghen hove:
Daer bi sprekic met orlove;
Here, miin jonfrouwe sent ons tote u,
Die hare sere belooft van u,
Ende van der eren die ghi hare
Hebt ghedaen oppenbare,
Dies si u voldancken niet en can;
Daer omme heeft si hare man
Ende maghe vergadert al hier,
Die hare raden, her ridder fier,
Dat si u lone alst u betame;
Miin jonfrouwe es scone ende bequame,
Edel ende van groten gheslechte,
Ende van lande ende van machte,
Ende rike ende wel gheboren,
Noch wetic dat hare toe behoeren
.C. vaster borghe ende meer,
Viertich staden die sonder keer
Dienen moeten, ende dorpe .CC.
.v. hondert riddren, wien dats wondert
Dats si soe machtich ende rike si;
Nu en wetti wat miin jonfrouwe vri
U doen te eren ente lieve,
Dan wert here van hare van uwen gerieve,
Dat si u maect here ende voeghet
Van al desen goede, ende ghi moget,
Begheerdiit, onse here wesen.’
Miin her Heinriic antwerde te desen:
‘Bi gode, dits een scone ghebot,
Wederseidict soe waric sot,
Maer miin jonfrouwe es mere eren
Werdich ende groter heren
Dans miins, die vare achter lande,
Ende en hebbe goet gherande
Dan ic harentare bejage;
Miin lant ende mine maghe
Woenen henen meneghe mile,
Ende daerbi en waert maer ghile
Dat ghi enen vremden man
Uwer jonfrouwe ghevet, daer ghi an
Leghet soe vele ende es soe rike,
Ghi huutse wel an haer ghelike;
Banderside es noch ene zake
Die mi hout tonghemake
Ende mi van lande porren dede,
Ende oec en laet te ghere stede
Mi gheduren te male
Dat icse bringhe ten ende wale,
Ende hout mi herde ongestedich
Ende int herte herde onledich,
Dat mi vele peinsen doet;
Ghi heren, dat u god gheve goet,
En verstaets in arghe niet
Maer in dogheden, mi es ghesciet
Dat ic bliven niet en mach,
Maer moet morghen, als ic den dach
Sie, varen miere straten,
Ende wille u allen gode laten.’
Her Willem die dat verstoet,
Nam orlof an den ridder goet,
Ende bat hem dat hiit in goede
Ende in dogeden al verstoede,
Want hadt toe moghen comen,
Wi hedden u gherne tenen here ghenomen.
Ende danckets hem met trouwen.
Doe keerden si thare jonfrouwen
Ende seiden hare hoere ware ghevaren.
Die doe de maget hadde sien ghebaren,
Hi souden wel van minnen tellen,
Hoe si hare vriende can quellen.
Si riep: ‘acharmen keytivinne,
Wat wit mi nu die minne
Van enen ridder, die op mi
Niet en rouct wat mi si!
Mi steet wel siins tontberne,
Weder ict doe noede of gherne,
Siins moet ic vort quite wesen.’
In hare camere ghinc si mettesen
Wenende herde bitterlike,
Ende seide: ‘god van hemelrike,
Hoe mocht ic varen qualiker!
Waric armer of riker,
Van vrouden soe voer ic bat,
Maer ongereet es mi dat;
Sorghe, ghepeins, rouwe ende clage
Bliift mi van hem alle dage!’
Dus bleef die jonfrouwe in sere.
Des avons was die here
Wel ghedient ende sierlike;
Ens coninc in de werelt soe rike
Die hem scamen dorste dier feesten,
Maer die jonfrouwe conste gheleesten
Enghene feeste van sericheden;
Dus saten si tusschen hem beden
Sprekende om menegherande zake,
Tote dat hi wert in vake.
‘Here, seide die scone maghet,
Mi dunct wel dat ghi gherne saget
Dat men u te rasten dade,
Hets tiit, want het es spade,
Ane mi hebdi ene vriendinne,
Vore alle man die ic kinne
Blivic u ghestade vrient,
Dies hebdi jeghen mi verdient.’
Die ridder antwerde hare:
‘Bi gode jonfrouwe, soe waer ic vare
Hebdi enen ridder ane mi.’
Ende mettesen soe scieden si,
Ende ghingen slapen gemeinlike
In die zale, arme ende rike.
Doe die ridder lofsam
Op siin bedde gheleghen quam,
Was hi stappans ontslapen,
Want hi moede was van wapen.
Europa die scone jonfrouwe
Die met herde groten rouwe
Te bedde ghinc om sridders wille,
Seide tote hare selven stille:
‘Ja en ben ic keytivinne,
Dat ic dus haestelec mine minne
Hebbe geleit an enen man
Die vremde es, ende wattan,
Ende es van der werelt bloeme
Van ridderscape, die ic noeme,
Ende hoe soudict ghelaten?
Nieman en mochten haten,
Hi es scone ende welgheraect
Ende in allen dogeden volmaect.
Helpe, ende sal ics moeten derven,
Soe sal ic cortelike besterven;
Besterven moet ict keytivinne!
Helpe wat doet mi de minne!
Ic ben dat armste wiif
Die nie ontfinc ter werelt liif,
Dat ic hebbe in minen lande
Ende in miin huus, ende in dar bestanden
Jeghen hem spreken gaen;
Bi gode, ic wilt nochtan bestaen,
Al wouden siit alle zien ende hoeren
Die te minen lande horen.’
Doe stoet op die welghedane
Ende dede hare pelsken ane;
Mettien bepeisese hare,
Dats, ‘hoe grote scande het ware,
Seide si thaer selven, of ment sage,
Ic werde ghelachtert alle dage,
Ic moet laten dore den lachter.-
Ic sal nochtan achter
Laten dore der lieder tale
Die mi ave ghingen altemale,
Doe mi die ridder stont bi?
Ic wille gaen spreken den ridder vri.-
Ja ende wat sal hi wanen dan,
Dat ic te bedde ga soeken enen man,
Datter mi lichtheit toe brinct twaren?
Dies so moet ict laten varen,
Dat ict dade dat en ware niet goet.-
Neen, hiis soe hovesch ende soe vroet,
Soe wetende ende soe gestade,
Dat hiit noede soude in quade;
Ic moet emmer aventuren,
Ic wille totem ter goeder uren
Gaen, ende latent hem verstaen,
Hoe ic met minnen ben bevaen
Ende dore hem doghe quale,
Hi sal mi masscien troesten wale.’
Die welgheraecte suverlike
Die vrouwe was van dien rike,
Stont op allene ende ghinc
Daer si vant den jongelinc,
Die cleine peinsde om die jonfrouwe;
Doen dogede die welgeraecte rouwe,
Want vaste sliep hi doe si quam,
Ende doe die maget dat vernam,
Met seregher herten seidsi dit:
‘Helpe, wat mi minne wit,
Dat ic te bedde zoeken ga
Enen ridder, dier lettel na
Om mi peist of wacht,
Ende een twint niet en acht;
Dats lachter groet ende onnere;
Mi es beter dat ic kere;
Soudic dore enen man in scanden
Mi selven dus werpen in allen landen?
Nenic niet, het ware sottie,
Ic wille gaen eer men mi sie;
Opdat hi niet en wilt miins
Soe en willic oec niet weder siins.’
Dus kerese te hare cameren wert.
‘Ja, seit si, oft hi mi ontfert,
Waer soeken ic dan emmermere?
Sal ic laten dore onnere
Te sprekene miin zoete lief,
Daer ics soe wel miin gherief,
Soe waric donzalechtse die leeft
Ofte erterike binnen heeft.’
Doe kerese weder ten ridder stout,
Minne makese herde bout,
Dat sine wecte liselike,
Ende seide totem ghestadelike:
‘Her ridder, dore god ghenade,
En verstaet niet in quade
Dat ic hier totu ben comen;
God lonu, ic hebbe u ghenomen
Grote vrome ende raste,
Ende ic en mach u niet vaste
Houden, ghi wilt henen varen,
Nu dwinct mi gherechte minne twaren,
Die ic totu draghe ridder goet,
Dat ic dus totu comen moet,
Ende spreken eer ghi mi ontfaert.’
Doe sprac die ridder te hare waert:
‘Bi gode, willecome maget vrie,
Nu comt hier liggen neven mie,
Ic ben uwes herde blide.’
Doe toech hise neven sine zide
Ende cussese an haren mont.
‘Bi gode scone, talre stont
Hebdi enen ghetrouwen vrient,
Dies hebdi jeghen mi verdient.’
Mettien toech hise te hemwert,
Entie ridder onververt
Aneverde die maget scone,
Dat haddi van hare te lone.
Doe seide die jonfrouwe vri:
‘Uwen wille hebdi gedaen met mi,
Dies ic en constu verweren niet,
Hier bi eist ghesciet;
[Nu biddic u dore alle trouwe,
Dat ghi mindret minen rouwe
Ende ghi bi mi bliift hier.’
Doe antwerde die ridder fier:
‘Bi gode scone, ic en mach niet;
Mi es alsoe ghesciet]
Dat ic om orbore vare,
Dien ic u segghen wille oppenbare.
Ic ben van Limborch sertogen kint,
Die mi met goeder herten mint
Ende noede liet henen varen,
Maer entrouwen in woude niet sparen,
Ende mach u seggen bi wat zaken,
Soe ict best can gheraken.
Het es leden menich dach,
Dies mi wel ghedincken mach,
Dat miin vader voer jaghen,
Ende omdat wiit gherne saghen
Ic ende miin suster beide gader,
Dede ons halen miin here, miin vader,
Mi ende mier suster tier stede;
Wi volgeden den honden mede,
Miin suster voer emmer naer,
Soe langhe dat wi en wisten waer;
Wi hebbense verloren je seder:
Want nie sint en quam si weder;
Hare part vonden wi verbeten,
Doe waenden wi dat si gheten
Van eneghen quaden diere ware,
Dies ons te moede was sware;
Naesten quam .I. man ghegaen
Te Limborch, die ons dede verstaen
Dat si noch leeft ende es ghesont;
Oec seidi ons te dier stont,
Dat si in Grieken hem ontfoer;
Doe seidi sekerlec ende swoer,
Ende seide goede licteken mede,
Dat hiit ons gheloeven dede.
Nu ben ic comen op die vaert
Te varne te Grieken waert,
Ende niet en wille wedercomen
Ic en hebbe van hare vernomen;
Maer wet dat scone oppenbare,
Tierst dat ic iet verneme van hare,
Dat ic alhier comen sal
Ende tellen u miin ghevaren al;
Ware dat sake oec bi gode,
Dat u iemen iet mesbode,
Ontboet mi, waer ic ware,
Ic souder comen oppenbare
Ende u dienen met minen live.’
‘Dus vaerdi here, ende ic blive
In die pine ende in die noet;
Ic woudic scoenre doede doet
Laghe, soe ware mi ghesciet wale.’
Dus laghen si met derre tale
Tote dat was bi den daghe;
Die scone seide met groten geclaghe:
‘Her ridder nu seldi mi ontfaren,
God die moet u bewaren
Ende behouden altoes ghesonde.’
Doen custise an haren monde,
Ende si stont op sere beswaert
Ende ghinc te hare cameren waert;
Entie scone dach ontspranc;
Die jonfrouwe stont op eer iet lanc
Ende dede haren drossate halen
Ende hare ridders in corter talen,
Ende her Willem den kiviteyn;
‘Ghi heren, seit si, wel veleyn
Mach seggen die ridder dat wi siin,
Want hi in den orbore miin
Siin ors verloren heeft,
Ende men hem geen ander en gheeft,
Twaren dats sere mesdaen.’
Her Willem antwerde saen:
‘Bi gode jonfrouwe, dats waerhede.’
Doen hiet si vollec sonder bede,
Dat menre hem vele bringen soude
Ende liete hem nemen welc hi woude,
Ende men deedt vollike.
Hort van miin her Heinrike,
Die opstont ende hem ghereide;
Die scone die niet en beide,
Die prosenteerdem dat ors,
Ende seide: ‘here ghi siit wors
Ontfaen dan ic gherne saghe.’
‘Bi gode scone, alle daghe
Moeti euweliic wel varen,
Ghi hebt jeghen mi soe ghevaren,
Dat ic u ridder blive altoes
Ende u vrient al sonder loes.’
Doe nam hi een ors ende satter boven,
Dat hi meest horde loven,
Ende bevalse te gode alle,
Dat hise hoede van mesvalle.
Die jonfrouwe seide: ‘waert u bequame,
Here, ic wiste gherne uwen name.’
‘Jonfrouwe, ic laten u gherne weten,
Heinriic van Limborch ben ic geheten.’
‘Here nu moet u god onse here
In dogeden ghesterken emmermere
Warwert dat ghi henen vaert,
Mi soe lati therte beswaert.’
Nu vaert die ridder siere straten,
Die de jonfrouwe heeft gelaten
Met kinde bevaen, dat si met sere
Drouch, want si ontsach hare ere,
Want doe mens gheware waert
Waren hare alle die heren haert,
Tote dat siit wisten van wien siit drouch,
Doe worden si hare ghenadich genouch;
Ende doet te haren termine quam,
Brachte die jonfrouwe lofsam
Een scone knapelen, dies si
Blide waren diere bi,
Ende al der jonfrouwen gheslachte,
Want tusschen sine scoudren brachte
Een scone cruce van goude,
Dies seide men dat wesen soude
Gheweldich coninc, ende dat was waer,
Dat hi wert coninc daer naer
Over al Spaengen lant,
Ende was Olivier ghenant
Van Spaengen, die ridder coene,
Ende woende metten coninc Rioene;
Die weten wille sine aventure,
Beide dat zoete ende dat zure,
Ende hoe hi ierst quam te hove,
Hi ga met minen orlove
Ten boeke dat van hem es algader,
Want ic kere te sinen vader.
Nu riidt die ridder siere straten,
Die de jonfrouwe heeft ghelaten
In pinen ende in rouwe groet
Om hem, dat hare niene besloet,
Want tsridders bliift si vort quite,
Die nu henen riidt met vlite
Soe hi best mach te Grieken waert,
Dus reet die ridder onvervaert
Deen na den andren menegen dach,
Daer hi menich wonder sach,
Dat ic ghescriven niene can.
Tenen tiden quam die edele man
Int lant van Calabren ghereden;
Die ridder die met hoghen zeden
Quam ten ende van enen woude,
Alsoe alst god onse here woude,
Hi quam ane .II. riddren daer,
Dien hi vragede oppenbaer,
Wat lande het ware daer hi quam ane
Ende hoe dat ware siin name.
Die riddren diene wel ontfingen,
Seiden: ‘here in waren dinghen
Dits in Calabren lant;
Die stad hier vore es ghenant
Thabor, darwert wi nu riden,
Ende god moet ons in corten tiden
Vertroesten ende al tlant.’
Die ridder vragede te hant:
‘Ghi heren, dat u god gheve goet,
Twi hebdi rouwe in uwen moet?’
‘Bi gode here, om ene zake
Siin wi alle tonghemake;
Wi hebben ene conincghinne
Daer alle doghet es inne,
Alle ere ende alle miltheit,
Hovesscheit ende scamelheit,
Ende diet tlant heeft vercoren,
Dan nie vrouwe hier te voren;
Ende es des coninx suster van Avare,
Dat wi wouden dat si daer nu ware,
Ende vele costen moeste den lande,
Dat te noemen ware scande;
Nu magic u seggen here waer bi
Dat tlant om hare droeve si:
Daer es de grave van Pecant,
Dien god late siin ghescant,
Ende onse lieve vrouwe;
Dore die quaetheit entie ontrouwe
Die hi anetiit der conincghinne,
Die weert es in allen sinne
Met al den lande sonderlinghe.
Ay god, of menne hinghe,
Dat ware den lande ene blide dinc!
Want hi seide die coninc,
Dat hi quam in hare camere binnen,
Daer hi vant bi der conincghinnen
Liggende haren camerlinc;
Doe wert miin here die coninc
Soe erre, dat hi verberren dede
Den camerlinc; nu wilt hi mede
Dat selve der conincghinnen doen;
Nochtan nam die ghersoen
Op sine ziele dat loghene ware
Vore alle die lieden oppenbare;
Die conincginne seit dat,
Dat hare selve die grave bat,
Ende om dat siit hem ontseide
Wiste si wel datti hare soude doen leide;
Nu sal mense berren heden,
Ende daer omme es met droefheden
Al tlant van Calabren bevaen,
Ende daerwert willen wi saen.’
Miin her Heinriic dien dit sere
Derde, seide: ‘bi onsen here,
Ic wille oec mede darwaert varen,
Ende oec mocht soe comen twaren,
Hem soude rouwen dat hiit seide,
Ende dat hi nie in selken leide
Die welgeraecte vrouwe brachte.’
Doen reden si met crachte
Tes si quamen daer ghevaren,
Daer weende menich moederbaren
Dore die welgheraecte vrouwe
Die daer stont in groten rouwe,
Ende weende meneghen heten traen,
Ende seide, dat ment mochte verstaen:
‘God here diet al vorsiet,
Ende en sal ic wesen niet
Martelesse vor u oeghen,
Die dese pine moet doghen
Te derre wilen onverdient!
Ic biddu allen gods vrient,
Dat ghi alle bidt vor mi,
Ende of uwer enich si
Daer ic nie jegen mesdede
In wandelinghen of in werken mede,
Verghevet mi te desen tide,
Dore den here die in sine zide
Ghesteken was ende al vergaf.’
Mettien menich antwerde gaf,
Ende riepen: ‘god onse here
Moet u quiten van allen sere!’
Die grave die dit der conincginnen vri
Beraden hadde, hilt daer bi,
Ende seide: ‘ghi heren comes ave,
En ware niet goed dat ment vergave
Miere vrouwen ende lietse ute;
Men werpse int vier die pute,
Si heves verdient daer ict sach toe.’
Miin her Heinriic hi wert doe
Soe erre, dat hi vort dranc,
Ende seide, dies men hem wiste danc:
‘Bi gode her grave, ghine segt niet waer,
Nie soe en quamdi daer,
Daer ghi saget in eneghen sinne
Iet mesdoen die conincghinne;
Ende dat willic u doen lyen;
Bi der maget sente Marien,
Ende dies biedic u den hantscoe.’
Die grave hi antwerde doe:
‘Her ridder inne hebs niet te doene,
Hebbet u of ghi siit coene;
Wildi worden haer poitier,
Soe souket elre dan hier.’
‘Bi gode her grave, nenic niet,
Maer mi es leet dat si iet
Jeghen haren wille heeft de vrouwe;
Al dlant heefter omme rouwe,
Ende daer omme seggic dat logene si;
Dorendiit becorten jeghen mi,
Of anders moet si ontsculdich wesen.’
Die grave antwerde mettesen:
‘Inne hebbe wat doen met uwen ghedreyge,
Want in ben noch niet veyge,
verberret die vrouwe, hets tiit.’
Miin her Heinriic seide: ‘ghi siit
Een quaet vadde cokiin;
Die vrouwe moet emmer siin
Quite, of ghi proevet met mi,
Hort her coninc ende staet bi,
Ic seggu dat al loghene si
Dat die grave seide, fi
Hem, dat hiit nie dachte,
Ende ghi her coninc, die nie wrachte
Bi soe quaden lodders rade,
Dat ghi siit coninc dat es scade.
Her grave, dat u god moet haten,
Wildi die vrouwe quite laten,
Dat segt mi, of wildiit proeven?’
Die grave begonste te droeven
Ende seide, hine vochter omme niet.
Die ridder seide: ‘wildi iet
Her coninc der vrouwen vonnesse doen?’
Die coninc antwerde den baroen:
‘Bi gode her ridder, ja ic gherne,
Maer inne segt niet in scerne,
Ic segt in goeder trouwen,
Ic wille vonnesse doen mier vrouwen.
Of ontfaet des ridders hantscoe,
Of segt dat ghiere nie en quaemt toe
Daer ghise vont in derre wise.’
‘Ic wille wel dat men mi prise,
Ic ben vrome, sprac die grave,
Het ware beter dat ic hem gave
Den doetslach in enen crite
Dan dus die quade vrouwe bleve quite,
Ic wille des ridders wedde ontfaen.’
Entie ridder gaf hem saen.
Alle die liede ghemeinlike,
Beide arme ende rike,
Weenden van bliscepen al;
Ende baden den ridder goet geval.
Die welgheraecte conincginne
Viel met enen bliden sinne
Ten voeten den ridder goet;
Doen hiefse op die ridder vroet,
Ende troestese utermaten sere.
Doen seide die coninc: ‘bi onsen here,
Weltiit wildi ten campe comen
Ghi heren, dien ghi hebt ghenomen?’
‘Inne mach hier niet langher siin,
Selc es die orbore miin;
Ic wout wel dat wine mergen daden.’
‘Here ic sal mi bat beraden
Ende salt u laten weten,
Wi selen thuus varen eten
Ende daer sal ic u weten laten.’
Doe voer die coninc sier straten
Thuus ende al tfolc mede,
Nu hort wat die coninc dede.
Hi seide: ‘her grave nu segt mi,
Weltiit wildi dat dese camp si?’
Den coninc antwerde die grave fel:
‘Nu striden sone can ic niet wel,
Ende ic ben u ghetrouwe vrient,
Ende hebben jegen u verdient
Groter doget te menegher tiit,
Ende daer omme sagic gherne, woudiit,
Dat men desen camp hier naer
Verste noch .II. jaer,
Ende wi hier binnen scermen leerden,
Soe moghen wi ons te bat bekeren
Ende weren herde vromelike.’
Doen antwerde die coninc rike
Vore sine ridders, vor sine baroene:
‘Nu hort, seiti, her ridder coene,
Ghi hebt hier enen camp ghenomen,
Entie emmer moet volcomen,
Jeghen den grave van Perant;
Nu hebwi hier altehant
Soe ghedraghen over een,
Dat si den camp van u tween
Van desen daghe hier naer
Sal ligghen over twee jaer,
Ende des willic van u beiden
Wel siin in zekerheyden.’
Miin her Heinriic antwerde doe
Den coninc van Calabre toe:
‘Bi gode, here her coninc,
Dat ware onghevouchde dinc;
Soudic bliven soe langhe
Soe waric sere in bedwanghe,
Ende borghe en hebbic hier ghenen;
Maer wildi mi recht hier lenen
Soe willict becorten merghen vrouch.
Bi gode het ware onghevouch
Soudic hier omme moeten bliven,
Ende soude men oec die vrouwe verdriven
Soe es onrecht al te verre;
Moet ic bliven nu in besperre
Soe doedi ons onrecht groet;
Maer bi den here die mi geboet,
Aldus en blivic hier niet.’
Die coninc antwerde: ‘ridder besiet
Wi u borghe wesen sal,
Miin vrouwe en sal hebben gheen mesval,
Tes het comt toten daghe,
Maer hebben sal al selc ghelaghe,
Als si tote nu hevet gehadt;
Ende dit en mach niet siin bat,
Anders blivet sculdich miin vrouwe.’
‘Dit, seidi, sem mine trouwe,
Dits valscheit in allen sinnen;
Ende of ic storve hier binnen
Soe waric miins camps quite,
Ende storve hi, wat soudi ten crite?’
Die coninc antwerde mettien:
‘Anders soe en maget niet gescien.’
Die ridder seide: ‘dits valsceit groet,
Ende wie sal hem hier in noet
Dore mi worpen? dan wetic,
Niemene soe en kinnic
Die mi hier verborghen mach.’
Die grave die dit toesach
Ende gherne des ridders quite ware,
Seide ten coninc oppenbare:
‘Here hi sciint ridder soe goet,
Indien dat hiis selve gelof doet,
Soe gheloeves hem, hets mi genouch.’
Ende mettien die ridder louch
Ende seide: ‘her grave bi gode,
Dit horic utermaten node
Dat ghi soe gherne nemt respiit,
Het ware merghen beter tiit.’
Die coninc sprac den ridder ane:
‘Hier gheloofdi te bestane
Den grave ten campe hier naer
Van heden over twee jaer,
Opdat ghi ghesont siit,
Ende selt comen hier, daer wiit
Mogen anesien ende anescouwen,
Bi ridderscepe ende bi trouwen?’
Die ridder antwerde saen:
‘Ghi wilt mi al te nauwe bevaen;
Ja ben ic ghesont ende miins gebruckich,
Inne ben niet soe smuckich,
Of ben ic daer ict can verlingen,
Sone latict niet verdinghen.
In die stad blive die vrouwe
In haren troest sonder rouwe.’
Doen ghelovedi dese dinc,
Ende vort ghelovede die coninc
Dat hi houden soude die vrouwe
In goeden payse ende sonder rouwe.
Dus was tusschen hem die vrede
Enter vrouwen pays mede.
Doe nam die ridder orlof
Ane alle die waren int hof,
Ende si sechendenne ende seiden
Dat hem god moeste geleiden;
Die vrouwe quam te hem gegaen,
Ende si seide: ‘her ridder welgedaen,
Vore gode moeti levende siin,
Mi hebdi den rouwe miin
Verlicht, dat lonu onse here;
Ane mi hebdi emmermere
Een dienstwiif waer ghi vaert.’
Die ridder seide onvervaert:
‘Bi gode vrouwe, siit seker dies,
Dat ic om gheen verlies
En liete, inne soudu dienen gherne,
Ende dies en verstaet niet in scerne,
U dienstridder willic siin
Vrouwe, al dat leven miin.’
Mettien nam hi orlof
Ende rumde des coninx hof.
Nu vaert die ridder sier verde,
Die ghene dinc meer en gherde
Dan den wech ten Grieken waert,
Ende reet wech onghespaert;
Groet hout ende vuste heyde;
Na dat mi die jeeste seide,
Quam hi ghereden an ene cautsiede,
Daer en sach hi ghene liede,
Maer vant ene weghescede,
Dene dochte hem gherede
Dat si dore den woude ghinc;
Doe sach hi vort, waer een rinc
Ghinc om een cruce van stene;
Die ridder die daer hilt allene,
Sach lettren ant cruce staen
Die hi begonste te lesene saen,
Ende daer stont ghescreven ane:
‘Dat niemen en pine te bestane
Den wech te ridene no te gane,
Want der doet ware hi in wane
Of altoes te sine ghevane,
Die quame in die wreede bane.’
Alse die ridder hadde ghelesen
Die lettren, docht hem wonder wesen
Waer bi dat dit wesen mochte;
Langhe stont hi ende dochte
Ofter roveren binnen laghen
Of beesten daer si hem af ontsagen;
Hine wister wat seggen toe;
Te hem selven seidi doe:
‘Den wech willic emmer varen,
Hoe soudicken dorren sparen,
Sone gheerdic aventuren niet,
Esser banderside oec iet
Dat miin liif nemen mochte
Of vinghe, soe warict sochte
Al tenen crancken ende comen
Worde mi hier miin liif ghenomen,
Doch en ben ic maer een man,
Ende waer bi beidic dan?
Ic wille varen in gods gheleide.’
Ende voer daer in doen hiit seide
Die strate met bliden moede,
Maer emmer was hi op sine hoede.
Miin her Heinriic dore dat wout
Reet peinsende menichfout,
Reet meer dan .II. goede milen;
Doe sach hi corter wilen
Ene scone prayorie,
Scoender stad en sach hi nie;
Doe peinsdi in sinen moet,
‘Hoe mochte hier el dan goet
Ghewandelen? ende mettien
Heefti van verren versien
Ene borch die sconere was,
Seide dWalsch daer ict in las,
Dan enich erdsche paradiis;
Noch docht hem in alre wiis
Dat niet dan goet en ware;
Mettien versach hi ene scare
Van vrouwen die met haesticheden
Wter borch quamen ghereden,
Die scone te anesiene waren;
Te hem selven seide die ridder twaren:
‘Dits emmer een scone anscouwen.’
Doe grotene alle die jonfrouwen,
Ende hi danckes hem hovesscelike;
Achter quam ene vrouwe rike,
Scoender dan men ghevisieren conde,
Ic wane men niet en vonde
Coninc in al erterike
Die hare cronen ghelike
Hadde verleisten moghen;
Si sceen blide ende in hoghen,
Ende tierst dat si den ridder sach
Seide si: ‘her Heinriic goeden dach
Gheve u god van hemelrike;
Ghi moet hier in miin conincrike
Bliven ghevaen, nu gaet met mi.’
Her Heinriic seide: ‘dat si,
Ic vare waer ghi ghebiet.’
‘Ghi hebt recht, en dadiis niet
Ic scotu doet met derre stralen.’
Doe keerden si weder met derre talen,
Die conincginne seide mettien:
‘Ghi moet hier bliven tote dien,
Tote dat u een ridder hale
Daer ic na beide altemale,
Met hem latic u dan varen,
Ende onder u tween seldi twaren
Uwer suster Mergrieten vinden,
Anders en dorfiis u niet gehinden,
Want het ware pine verloren,
Dat wetic wel te voren.
Woudic ic berechtes u wale,
Naer nenic niet totien male,
Dan willic u siin geselle maken
Ende ghi selt beide wel geraken.’
Miin her Heinriic die verstoet
Wel die conincginne vroet,
Seide: ‘dore god vrouwe ghenade,
Ic werke gherne bi uwen rade,
Sint u cont es dat ic dole;
Ic ben seker dat ict bequole
Of storve, en vondicker niet;
Vondicse mi ware wel ghesciet;
Maer sidermeer dat si noch leeft
Ende ghi mi soe goeden troest gheeft,
Soe hoghen vrouwe alse ghi siit,
Hopic in corter tiit
Verbliit te sine iet van hare,
Daer ic gherne verbliit af ware.’
Mettesen quamen si in die zale
Die ghesiert was soe wale,
Alsoe alst den ridder dochte
Dat niement volprisen mochte:
Van dieren ghesteinte was die zale
Op ghemurt altemale,
Ende van finen goude ghevort;
Wiere in quame wert berurt
Met groter vrouden, ende minde hi
Soe wert hi vertroest hier bi,
Soe overscone was danesien.
Die conincginne seide mettien:
‘Her Heinriic hoe behaget u hier?
En es hier niet onghier,
Al steet ant crupe int wout voren:
‘Wi hier comt hi bliift verloren;’
Dat es om dat ic niene wille
Dat hier in lude of stille
Quame enich vadde cockiin;
Dit heerscap dits al miin;
Ic wille u seggen mine voghedie:
Wi siin ghesellinnen drie,
Deen heet Juno, dander Pallas,
Ende ic Venus, die niet en was
In ghedeilte wers versien.
Miin vader was vader van ons drien;
Onse broedre modi sien,
Deen heet Jupiter in Latiin;
Neptunus ende Pluto,
Dandre twee heeten alsoe;
Jupiter es god hier boven,
Dien wiliede dienen ende loven,
Neptunus es van den watre here,
Ende Pluto es ontsien sere,
Want hi es van der hellen coninc.
Pluto miin broeder in ware dinc
Heeft enen sone ende dochtre drie;
Soe sere en hatic liede nie
Als ic doe die kindre sine.
Bachus, die god es van den wine,
Maect die liede soe onmachtich
Dat niemen miins en es ghedachtich;
Si werden soe plomp, dat si verwerken
Wat dogheden ic in hem can sterken;
Siin dochter heet aldos:
Cletos, Laucheis, Antrepos.
O wi, wat maken die!
Si pinen ende corens alle drie;
Dese sceppen smenschen leven;
Cleto die can hem gheven
Wat si in hare gheborte bringen.
Nu laten sise in allen dinghen
Soe ongeraect, in cans volbringen
In ghenen goeden dinghen;
Nu heeft die Cleto enen sone,
Nidicheit soe hete die gone,
Ende heeft ene vrouwe ghetruwet
Die nie en wert ghehuwet,
Dat sal mi al miin leven ruwen;
Miere vrouwe hoeverden moetsi truwen,
Die heeft kinder herde vele,
Die benemen alle spele,
Deene heet vore discordia,
Dander, ghiericheit, volchter na,
Roem, dieften ende achterspraken,
Dat al dat die liede maken
Ten scanden groet, dies siit vroeder,
Dat heeft bracht miin broeder,
Dits comen van sier ere dochter;
Dandre es doch een deel sochter,
Si trect den draet die Cleto spint;
Wanneer ghewonnen es een kint
Ende Cleto volbracht heeft,
Soe comt Lauchesis, die hem gheeft
Siin leven soe hi lanxt mach,
Maer het brinct den droeven dach
Antrepos die derde vrouwe;
Si brinct droefheit ende rouwe,
Want si bidt den draet ontwee,
Dan en mach leven niet mee.
Dese doet mi de meeste pine;
Als ic entie jonfrouwen mine
Hebbe die liede ten dogeden bracht,
Soe comt die vrouwe met hare cracht
Ende slaetse doet algader;
Consten si oec si daden mi quader.
Eer sterven hovessce liede ende wise,
Die staen in alder werelt prise,
Dan die snodele entie domme.
Int wout ben ic hier omme
Comen woenen met minen jonfrouwen,
Dies sere siin in rouwen,
Want miin broeder quade geslachte
Es in de werelt soe van machte
Ende metten lieden soe verheven
Dat si mi hebben al verdreven,
Ende maken een deel met mi
Die edel siin ende vri:
Trouwe ende scamelheit,
Hovessceit, miltheit ende wiisheit,
Wel helen, simpelheit ende mate,
Wi woenen alle in dit ghesate
Ende siin uter werelt ghedreven;
Juno mine ghespele heeft mi gegeven
Gout ende ghesteinte altemale
Dat hier leit in mine zale,
Ende ver Pallas gaf mi mede,
Wie dat comt in dese stede,
Dat hi vrome ende coene
Altoes wert in sinen doene;
Selve ben ic vrouwe van der minnen
Die ghi noit en wout bekinnen,
Maer ic beide noch met staden,
Inne wille u noch dus vroech niet verladen,
Want hadt gheweest miin wille
U herte ware bleven stille
Ane die jonfrouwen van Meylaen
Die met kinde bleef bevaen
Van u, dat noch bi der minnen
Groet heerscap sal ghewinnen;
Uwer suster die ghi souken vaert
Heeft mi leet oec ende onwaert,
Maer dat es bi minen ghedoghe,
Want diese mint es hare te hoghe
Na dien dat hare nu steet;
Doch heefti pine ende leet.
Nu willic oec her ridder fier
Dat ghi bliift ligghende hier,
Tote dat hier comt een ridder fiin
Die u gheselle sal siin
Ende mine ridders alle beide.’
Miin her Heinriic hi seide:
‘Vrouwe ic blive hier gherne,
Uwes willen staet mi niet tonberne.’
Mettien namen altehant
Die conincghinne bi der hant
Ende leidene thare cameren binnen,
Daer hi vant in allen sinnen
Scone jonfrouwen ene partie,
Blideliic stonden die,
Si stonden op jeghen hare vrouwen,
Ende si beval hem met trouwen
Dat si des ridders wel plaghen;
Die jonfrouwen die dat saghen,
Waren siins herde blide,
Ende ontfingene ten stride,
Ende hadden met hem spel ende joye;
Die ridder die lettel te vernoye
Was, hi bleef in vrouden daer
Allomme entomme .II. jaer,
Ende sacher menich wonder binnen
Van der groter conincghinnen,
Daer die ridder vele leerde an.
Nu latic van den edelen man
Bliven ende willu saen
Van Echites doen verstaen,
Sgraven sone van Athenen,
Hoe hi van Constantinople henen
Sciet ende liet Mergrieten daer,
Dies hem bleef dat herte swaer,
Ende quam met erren moede.
Nu moet mi helpen god die goede
Dat ict alsoe gheraken moete
Dat u te horne duncke zoete. Amen.