Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[793] Euclides

Overlevering

M^1	Manuscript, H-47.
T	Podium 4 (juli 1948), p. 616.
P	Proef D^1, H-48.
D^1	Sneeuwwitje, p. 21.
M^2	Kopij D^2, H-112.
D^2	Cryptogamen 4, p. 23.
M^3	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 726.

[p. 585]

Datering

Vóór 3 april 1948

Leestekst

T

Varianten en correcties

M¹ a-b bl inkt, c anilinepotlood, d-h potlood

P a gedrukt, b potlood

Titel	M^1	a	[ontbreekt]
		g	Euclides
	T-D^3		|	|

1	M^1		Gij zijt aan het bestaande tegenstrijdig
	T-D^3		|	|.

2	M^1		Buiging en ronding		,	om u		heengelegd,
	T		|				|	heen gelegd,
	P-D^3		|	|	◦	|			|

3

M^1-D^3

eenmaal uw beeld te buiten, trokken recht

4	M^1	a	[	◦	]	evenwijdig
		d	en maakten u aan alles			[	]
	T-D^3		|				|.

4/5

M^1-D^3

[strofewit]

5	M^1	a	Binnen		uw	lijnen werd de tijd ontijdig
		h	[	]	die	[	]
	T		|				|
	P	a	|				|
		b	Tussen		[		]
	D^1-D^3		|				|

6	M^1	a	en		schoof de ruimte uit			uw lichaam weg
		b	[	]{	uit de ruimte schoof	}	[		]
		b	[	]{	[uit de ruimte] gleed	}	[		]
	T-D^3		|	|	schoof de ruimte uit		|		|.

7	M^1	a	en ieder			woord,		dat nog iets van u zegt
		d	[	]	{	begrip	}	[	]^+
		d	[ieder]		[	begrip	][,]	[	]
	T-D^3		Ieder		|		|◦	|	|,

8	M^1	a	ijlt	[			◦	]
		d	[		◦	] zichzelf te overschrijden^+
		d	krijgt doel te veel en middelen te weinig.
	T-D^3		|					|

+ [? door begrip en woord]

+ [? door te]

[p. 586]

[793] ‘Euclides’, M¹ (collectie nlmd)

[p. 587]

M^1 I, r. (9)-(10):

(9)

M^1 I

a

gij vergezelt uzelve in alzijdig^+

(10)	M^1 I	c	^niet meer echt^+
			[Hier eindigt M^1 I. Mogelijk is r. (9) een alternatief voor r. 1 of r. 5. De losse notitie in r. (10), met iets witruimte onder r. (9) genoteerd, is wellicht bedoeld als alternatief voor r. 6 of r. 7 (deze notitie werd niet doorgehaald)]
			M^1 II, r. (9)-(10):

(8/9)

M^1 II

d

[strofewit]

(9)

M^1 II

d

Hoe kan ik u met Euclides beschrijven

(10)	M^1 II	d	met een figuur, die punten nodig heeft
			[M^1 II, r. (9)-(10) werden tezamen doorgehaald]
			M^1 III-D^3 r. 9-11:

8/9	M^1 III	e	[strofewit]
	T-D^3		|	|

9	M^1 III	e	Ik kan u niet met Euclides beschrijven
	T-D^3		|	|,

10	M^1 III	αe	want de figuur waarmee gij		samenvalt
		βh	[	]	congrueert
	T-D^3		|			|

11	M^1 III	e	heeft punten nodig der oneindigheid
	IV	f	{blijft hangen in gelogen[?] overleg}^+
		g	[heeft punten nodig der oneindigheid]^+
	T-D^3		|	|.
			[? door M^1 III, r. 9-11]

11/12	M^1 IV	g	[strofewit]
	T-D^3		|	|

12	M^1 IV	g	nochthans	moet		gij	binnen de perken blijven
		g	[nochtans]	[	]	{[g]e}	[	]^+
	T-D^3		Nochtans	|	|	gij	|	|

13	M^1 IV	αg	van het gedicht dat		om u samenbalt
		βh	[	]	[u] verdisconteert
	T-D^3		|			|

+ [(voor gij]

+ [? door niet meer echt]

+ [? door gelogen[?]]

+ [= M¹ III]

+ [? door [g]e en gij]

[p. 588]

[794] ‘Verzoendag’, M¹ (collectie nlmd)

[p. 589]

14	M^1 IV	g	met al het wit tussen de woorden uit
		g	{met de caesuren tussen het geluid}^+
		h	in de caesuur die ieder woord geleidt
	T		|	|	.
	P	a	|		|
		b	[in] al het wil dat ieder woord omsluit[.]
	D^1-D^3		|		|

+ [? door de regels]

Commentaar

^1

Op 3 april 1948 stuurde Achterberg [793] ‘Euclides’ tot en met [796] ‘Ban’ aan Fokke Sierksma ter publicatie in Podium. Op 6 april bedankte Sierksma voor de inzending en schreef hij onder meer: ‘Voor mijn “eigenbelang” is vooral Euclides weer een van die verzen, zoals jij ze alleen kunt schrijven.’ De gedichten werden, samen met het eerder gestuurde gedicht [771] ‘Foetus’, gepubliceerd in de juli-aflevering. Zie verder § 32.3.3.

^2

Literatuur over het gedicht: Smit, G., ‘Drie sonnetten.’