Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[p. 373]

[505] Sprookje

Overlevering

M^1	Typoscript, collectie J. Vermeulen, H-20,vi.
D^1	Meisje, p. [7-8].
P^1	Proef D^2, oorspronkelijk collectie J. Vermeulen, H-29.
D^2	Existentie, p. 58-59.
P^2	Eerste proef D^3, H-88.
P^3	Tweede proef D^3, H-89.
D^3	Cryptogamen iii, p. 162-163.
M^2	Kopij D^4, H-122.
D^4	Verzamelde gedichten, p. 593-594.

Datering

Vóór 18 augustus 1943

Leestekst

M¹

Ingrepen

7	koningin. < koningin
9	nature < nature.
22	baar. < baar [papiereinde]

Varianten en correcties

1	M^1	Toen ik haar voorlas van		de kleine	Muck,
	D^1-D^4	|	|	den kleinen	|	|

3	M^1	en		zoo	dichtbij		dat ik niet kon verroeren.
	D^1-D^4	|	|	zóó	|	|,	|	|

5	M^1	een eerste wil onmachtig te verduren		,
	D^1-P^1	|	|	◦
	D^2-D^4	|	|	,

7	M^1	En zijn terstond getrouwd,		Koning	en koningin.
	D^1-D^4	|	|	koning	|	|

8	M^1	Geheel het bont gebeuren kreeg zijn		menschelijke	zin.
	D^1-D^4	|	|	menschelijken	|	|

11	M^1	Zij heeft oprecht en koninklijk geschreid
	D^1-D^4	|	|,

12	M^1	wijl een van hare pages viel al in		de	strijd.
	D^1-D^4	|	|	den	|	|
		[De volgende regels ontbreken in M^1:]

[p. 374]

		D^1-D^4 r. (13)-(14):
(13)	D^1-D^4	Een troubadour kwam aan het haardvuur teeder zingen

(14)

D^1-D^4

romances, nooit gehoord. Een buidel gelds ontving hij.

(14/15)	D^1-D^4	[strofewit]
		M^1-D^4, r. 13(15)-18(20):

13	M^1	Des nachts		in kameren		is het gerucht vernomen
(15)	D^1-D^4	|	|,	|	|,	|	|

15	M^1	Maar ook de heksen rijden door de lucht		.
(17)	D^1-D^4	|	|	;

16	M^1	Dan	slaakt de hooge vrouwe zoo menig diepe zucht.
(18)	D^1-D^4	dan	|	|

18	M^1-P^1	Tegen		de	avond werd hij in de slotpoort opgehangen.
(20)	D^2-D^4	|	|	den	|	|
		[De volgende regels ontbreken in M^1:]
		D^1-D^4, r. (21)-(22):

(21)

D^1-D^4

Dat van de tinnen de klaroenen schallen:

(22)

D^1-D^4

heden is de vorstin van eenen prins bevallen.

(22/23)	D^1-D^4	[strofewit]
		M^1-D^4, r. 19(23)-22(26):

19	M^1	De heer gemaal ging eenen kruistocht varen
(23)	D^1-D^4	|	|.

20	M^1	men	heeft hem weergezien na negen volle jaren.
(24)	D^1-D^4	Men	|	|

21	M^1	Toen leefden zij nog lang en gelukkig		bij	elkaar		,
(25)	D^1-D^4	|	|	met	|	|	;

22	M^1	waarna		zij	zijn gestorven en begraven op een baar.
(26)	D^1-D^4	|	|	ze	|	|

Commentaar

^1

Op 18 augustus 1943 vroeg Achterberg aan Jan Vermeulen: ‘Als je dat z.g. “Sprookje” nog hebt voor mogelijk illustr.? Niemand anders laten lezen en bewaren, graag.’ Op M^1 heeft Vermeulen onder andere aangetekend: ‘Nieuw’ en: ‘origineel heeft Bert Bakker’. Wellicht heeft Achterberg het - niet overgeleverde - origineel aan Bakker afgestaan teneinde het gedicht te laten illustreren

[p. 375]

	door C.A.B. Bantzinger (zie § 12.4.1). Op 30 juli 1944 - dus ná de publicatie van dit gedicht in de uitgave Meisje (zie noot 2) - opperde Achterberg tegenover Jan Vermeulen nog de mogelijkheid het gedicht te laten illustreren door Jan Kloots en het samen met [494] ‘kleine kabbalistiek voor kinderen’ (zie aldaar, noot 4) uit te geven. Ook dit plan vond geen doorgang. Zie verder § 12.4.5.
^2	Op 18 maart 1944 vroeg A. Marja Achterberg om ‘een tiental verzen’, waarvan hij een clandestien uitgaafje wilde maken. Het is niet bekend wanneer Achterberg zijn bijdrage heeft gestuurd. In Meisje zouden vier gedichten worden opgenomen: dit gedicht, [510] ‘Het meisje en de tijd’, [521] ‘Cherubijn’ en [522] ‘Typiste’. Zie verder § 12.4.3.
^3	Jan Vermeulen heeft overwogen dit gedicht in respectievelijk Balans en Morendo op te nemen (zie [494] ‘kleine kabbalistiek voor kinderen’, noot 3). Uiteindelijk werd het gebundeld in Existentie, ook al had Gerrit Kamphuis Achterberg in verband met de samenstelling van deze bundel geschreven dat dit gedicht naar zijn mening ‘uit de toon van het geheel’ viel (18 november 1945). Zie verder § 24.1.
^4	Zetfout in D^3-D^4, r. 3: zo i.p.v. zó; zetfout in P^1-D^2, r. 9: werden i.p.v. werden wij