Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[422] Luchtaanval

Overlevering

M^1	Typoscript, oorspronkelijk collectie J.Th. Stakenburg, H-16.
T	Criterium 2 (december 1941), p. 713-714.
M^2	Manuscript, oorspronkelijk bij brief aan H. Roest, 27 maart 1944.
D^1	Sphinx, p. 32.
M^3	Typoscript D^2, Querido-archief, H-56.
P^1	Eerste proef D^2, H-57.
P^2	Tweede proef D^2, H-58.
D^2	Oude cryptogamen, p. 195.
M^4	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 490.

[p. 283]

Datering

Vóór 8 november 1941

Leestekst

M¹

Varianten en correcties

Motto	[ontbreekt] > homo homini lupus... M^2
2	den > de M^2-D^3
5	den > de P^1-D^3
6/7	[geen strofewit] > [strofewit] T, D^1-D^3
7	wij hebben geen doel > hoe is uw doel M^2
14	gillen; > gillen. D^1-D^3

Commentaar

^1	Zie [421] ‘Schaatsenrijder’, noot 1.
^2	M^2 heeft Achterberg aan Hans Roest gestuurd in verband met de uitgave van een rijmprent (zie [421] ‘Schaatsenrijder’, noot 3). Het bevat de opdracht ‘Voor Hans Roest [/] in [/] Dordrecht’ en is gedateerd ‘27-3-'44’. Het motto heeft Achterberg in 1945 ook overwogen voor de bundel Asyl (zie § 31.1).
^3	Toen Achterberg op 10 mei 1946 A.A.M. Stols bedankte voor de auteurs-exemplaren van Sphinx, wees hij de uitgever op een aantal zetfouten in de bundel, waaronder bij dit gedicht de witregel tussen r. 6 en 7. Deze correctie is echter in latere bronnen niet door Achterberg aangebracht. Zie ook § 13.2.
^4	Dit gedicht is vertaald in het Russisch door E.V. Vitkovskij.