Biographisch woordenboek der Nederlanden. Bijvoegsel

[Dr. Justus Hiddes Halbertsma]

HALBERTSMA (Dr. Justus Hiddes), den 23 October 1789 te Grouw geboren, ontving het onderwijs in de nieuwe en oude talen te Leeuwarden en vertrok in 1807 als student naar de kweekschool der Doopsgezinden te Amsterdam. Na voleindigde studie werd hij (1813) predikant te Bolsward en te Deventer) (1822), waar hij emeritus werd en den 27sten Pebr. 1869 overleed. Hij huwde Johanna Iskjen Hoekema, van Workum, die hem vier zonen schonk. Reeds te Bolsward besteedde hij zijne tusschenuren aan de beoefening der Noordsche talen en tongvallen, waarvan hij later een uitgebreide kennis verkreeg. Vooral hield hij zich onledig met de studie van den ouden Frieschen dichter Gijsbert Japiks, tot wiens vereering op zijn aandrang een gedenkteeken aldaar is opgerigt. Zijne geschriften, meest uitgegeven met zijn broeder Eeltje, zijn de volgende:

De Lapekoer fen Gabe Skroor. Dimter 1822, 1829 12^o. Tredde Jefte 1834 gr. 12^o. in het Hgd. en Nederd. overgezet.

De Sceerwinkel fen Joute-baes. Dimter. 1835. kl. 8^o.

De Treemter (It Reventer) fen it Sint Anthoni Gasthuws to Ljouwert, of trye leugeners troch ien greate ljedgen forbellere, fen Dr. E. met kantteikeningen fen J.H. Dimter 1836. kl. 8^o.

De Noärcher Ruen oan Gabe scroar. Ien Brief screaun yn de Moanne, foun in opbrocht troch syn Omke Dr. E.H. fen Grouwergea, mei kantteikeningen fen J.H.H. Dimter 1836 kl. 8^o. en een Nederduitsch vers Vriesland.

[p. 269]

Oan Eölus oer it Needwaer fen de 29ste Novimber 1836; ien Letter fen J.H.H. Dimter 1837, kl. 8^o.

Twîgen uwt ien alde stamme, uwtjown troch Dr. E. mei oanteikeningen fen Dr. J. Dimter 1840, 12^o. in 't Nederd. overgezet door J.J.A. Gouverneur.

Leed in Wille fen E.H. in de Flotgaerzen fen J.H.H. Dimter 1854, gr. 12^o.

Het Evangelie van Mattheus vertaald in het Landfriesch. London 1858, kl. 4^o. Dit is bewerkt op verzoek van Prins Louis Lucien Bonaparte, die 250 ex. op zijne kosten liet drukken en enkel als present-ex. deed uitreiken, waarvan de schrijver 50 tot zijn beschikking kreeg.

Friesche Heiligen fen Dr. J.H.H., Dr. E.H. in keapman T.H. 1837.

Rimen ind Teltsjes fen de Broarren Halbertsma. Dimter 1868, kl. fol.

Hulde aan Gijsbert Japiks, 1e st. 1824, 2e st. 1827; het derde stuk is nooit verschenen.

Het geslacht der van Harens, Fragmenten. Dev. 1829.

De Doopsgezinden en hunne herkomst. Een ruwe schets, benevens eene lijkrede op Prof. P.O.C. Vorsselman de Heer. en eenige kerkredenen. Dev. 1843, 8^o.

Letterkundige Naoogst. 2 stuk. Dev. 1840-1845, 12^o.

Aanteekeningen op het vierde deel van dea Spieghel Hisstoriael van Jacob van Maerlant. Dev. 1851.

Voorts vindt men verschillende historische en taalkundige bijdragen in onderscheidene tijdschriften, vooral in de Overijss. Alm. voor Oudheid en Letteren en in de Vrije Fries. Zijn laatste werk is een Woordenboek der Friesche taal, dat bij zijn dood tot het woord Feer was afgedrukt, en waarvan hij de voortzetting na zijn dood, al ware het slechts in den vorm van een Woordenlijst, had opgedragen aan de Prov. Staten van Friesland, die daarin bewilligd hebben nadat hij zijne bibliotheek, handschriften en verzamelde oudheden aan die provincie had afgestaan.

Zie Eekhoff, Leven en verdiensten van Dr. Justus Hiddes Halbertsma, in Vrije de Fries, d. XII; E. Verwijs, Nekrologie van Joost Hiddes Halbertsma, in Ned. Spect. 1869. 97; Huberts enz.