Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Maria de Medicis]

MARIA DE MEDICIS, koningin van Frankrijk, dochter van Frans II, groothertog van Toscane en van Johanna, aartshertogin van Oostenrijk, werd in 1573 te Florence geboren, huwde in 1600 Hendrik IV. Zoo lang deze vorst leefde, genoot zij, nevens zijne liefde, al de voordeelen van haren hoogen rang. Een verhaal der onlusten, die haren val bewerkten, ligt niet in ons plan. Heerschzucht aan hare zijde en naijver aan den kant van den kardinaal de Richelieu, die haar gaarne van de hand zag, was oorzaak dat haar zoon Lodewijk XIII werd overgehaald om zijne moeder het hof te doen verlaten. In April 1631 verliet zij Frankrijk en begaf zij zich naar Brussel, waar zij vertoefde tot in het jaar 1638, waarna zij eene reis naar Holland deed, zoo het heette om de wateren te Spa te gaan gebruiken, doch inderdaad om de bemiddeling der staten tusschen haar en haren zoon te verzoeken. Uit Holland vertrok zij naar Engeland, van daar naar Keulen, waar zij den 3 Julij 1642 in armoede, volgens sommigen in het gasthuis overleed. Jean Paget de la Serre, geschiedschrijver van Frankrijk, heeft een uitvoerig verhaal nopens haar verblijf in België, Holland en Engeland in het licht gegeven, waarvan in 1848 te Amsterdam eene nieuwe uitgaaf verscheen, met den titel: Histoire de l'entrée de la reine mère du Roi très-chrétien, dans les villes des Pays-Bas, et dans la Grande-Bretagne. Nouvelle édition du Texte, avec un nouveau portrait de la reine mère. Casper van Baerle beschreef hare ontvangst te Amsterdam in Medicea hospes sive descriptio publicae gratulationis, qua Maria de Medicis excep. senat. populusq. Amst. 1638 fol. cum fig., ook in het Fransch vertaald met den titel: Marie de Medicis

[p. 234]

entrant dans Amsterdam. Amst. 1639, fol. en in het Nederduitsch met den titel: Blyde inkomst der koninginne Maria de Medicis, 't Amsterdam.... uit het Latyn van Kasper van Baerle. Amst. 1639. m. portr.

Zie A. de Morgues, Les deux faces de la vie et de la mort de M. de M. Anvers 1643, 4^o.; de Mezeray (Richelieu?) Hist. de la mère et du fils ou de M. de Medicis, princesse Toscane, reine de France et Novarre, Par. 1774, 3 vol. overgezet in het Hgd. door J.A. Engelbrecht, Berlin 1780-1782, 3 vol. 8^o.; Madame d'Arnonville, Vie de M. de M., 1774, 3 vol. 8^o.; Biogr. Univers.; Oettinger, Bibliogr. Biogr. waar de bronnen over haar voorkomen; W. Roosse, An index of dates, Lond. 1853; Aitsema, Saken v. staat en oorlog, D. I. bl. 1087-1089, 1129, 1131, D. II. bl. 450, 451, 851; Hooft, Brieven, N^o. 593, 594, 595, 596, 610; Mém. de Fred. Henr. p. 236; Commelin, Lev. v. Fred. Hendr. D II. bl. 18; Wagenaar, Aant. D. V. bl. 18, volgg.; Vad. Ges. D. XII. bl. 139, 276, 277; Balen, Beschr. v. Dordr. bl. 878; Koning, Slot te Muiden, bl. 79; Schotel, Ges. Lett. en Oudh. uitsp. bl. 119, 120.