Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Boudewijn Cats]

CATS (Boudewijn) of Catz, een broederszoon van den voorgaande, geboren in 1601 te Gorinchem, werd bevorderd tot Meester in de vrije kunsten en Licentiaat in de Godgeleerdheid te Leuven. Eerst was hij Pastoor te Spaarnwoude; daarna Overste van St. Pulcheriaas-collegie te Leuven, eerst onlangs door den Bisschop Filips Rovenius opgerigt als een Seminarium ter opleiding van Pastoors voor het Aartsbisdom Utrecht, vervolgens werd hij tot Deken en Viearis van het kapittel te Haarlem, en in 1641 tot Bestuurder van de Geestelijke dochters in den Hoek van genoemde stad aangesteld en was tevens Vikaris der kerken van Leeuwarden en van Groningen en Aartspriester van Kennemerland. Reeds in 1637 wilden de Haarlemsche en Utrechtsche kapittels hem tot Coadjutor van Rovenius voorstellen, maar op zijn verzoek hiervan verschoond werd alstoen Jacob de la Torre tot deze waardigheid verkozen. Deze laatste stelde tijdens zijn verblijf te Rome in 1655 Cats wederom als zijn Coadjutor voor en Paus Alexander VII. zou hem ook benoemd hebben, indien Cats niet geweigerd had, die waardigheid te bekleeden, omdat hij niet door de kapittels was voorgedragen. Zacharias van Metz, minder kiesch op dit punt, werd nu Coadjutor, na wiens dood de kapittels Jan van Neercassel voordroegen. Bij breve van 24 November 1661 benoemde Alexander VII. echter Cats, met den titel van Aartsbisschop van Filippi, tot opvolger van Bisschop de la Torre en Neercassel tot zijn Coadjutor. Men vermoedt dat de Kardinaal Albighi, een begunstiger der Jezuiten, dit breve heeft ondergeschoven, opdat deze woelgeesten onder den bejaarden en zwakken Cats vrijer spel zouden hebben. Eene schikking der kapittels verijdelde echter dit plan, waarbij bepaald werd, dat Cats Haarlem, Neercassel Utrecht zou besturen. Cats ontving den 9^den September 1662 te Keulen de bisschopswijding, dan de last van dezen post

[p. 254]

drukte den ouden man zoo geweldig, dat hij er onder bezweek, en krankzinnig werd, welke ongesteldheid hem bijbleef tot aan zijne dood, die voorviel te Leuven, den 18^den Mei 1663. Zijne beeldtenis is gegraveerd in groot folio door Pieter Holstein, en nog eens verkleind in v(an) H(eusen) en v(an) R(hyn), Kerk. Outh. D. I. bl. 455.

Zie van Hoogstraten en Brouërius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb; v(an) H(eussen) en v(an R(hijn, Kerkel. Outh. D. I. bl 438-457; Broedersen, Tractatus Histor., Tom. II. pag. 89-105; Dupae de Bellegarde, Hist. de l' Eglise Métrop. d' Utrecht, 3e ed pag. 159, 163-167; Hoynek van Papendrecht, Hist. der Uitr. Kerke, D. I. bl. 22, 26, 27, 29, 30, 32, 35, 36, 37; Kok, Vaderl. Woordenb.; de Chalmot, Biogr. Woordenb.