Zutphens liedboek

[p. 176]

[44. Es soltt ain suverlicke ghan temmen]^*

I^I
Es soltt¹ ain sůverlicke ghan temmen
ain klann² woltt fogelkenn.³
enn soltt or datt enntflieghen,
datt soll or also leyde sienn.

II^II
Sie dett or hoch aůff schortten,
sie tratt datt fogelkens nach.
sie riep mitt also helder lůde steme:
nv̊v̊⁴ statt, jůng her, nvv̊⁴ statt!

III^III
Wol edle schonne jonnck⁵ frav̊v̊en,
was heb ich eůch misdann?
vnd datt gy also helder lůde růpett
ende hettet my stille stann?

IV^IV
Wal edle schonne jonnckherren,
ir hebbt mir nix misdann.
mir ist ain klain woltfogelkenn entflogen:
wolly my datt helpen fainn?

⁺V^V
Die rider tratt vann sinnen falenn,
fann sinnen faelenn inn datt grasaenn
hie wolt or dar datt fogelkenn helpen temmen
dat or enntflogen was.

VI^VI
Mer doe die loesse ridder
sienn willekens hadde gedaenn,
doe sprack hie to der sůverlicke alleyne:
ghy můgett wol tho hůsv̊v̊artt ghaenn,
end seghen⁶ ver alder liefste můder,
datt fogelkenn is al gefainn.

VII^VII
Wol edle schonne jonnckheren⁷
verrompt eůch nix zv̊v̊⁸ serre,
ja, wie die hoeffsche frav̊v̊elin schenndett,⁹
die hebbens allso kleyne er!

* (M. blz. 109-110)
Inhoud
Balladeachtig lied. Een jong meisje heeft een vogeltje in het bos gezien dat ze wil gaan vangen. Ze vraagt een jonge man haar te helpen de vogel te temmen. Blijkbaar begrijpt hij haar verkeerd, hij stapt van zijn paard en ontmaagdt haar. Daarna verlaat hij haar en geeft ze de raad naar haar moeder te gaan om te zeggen, dat ze geen kind meer is. Zij voelt zich onteerd, daar dat niet haar bedoeling was.
Strofe VI bestaat uit 6 i.p.v. de in het gedicht normale 4 regels. Zijn hier wellicht enige regels weggevallen?

I 1 sůverlicke: knap meisje, onschuldig meisje?; temmen ein fogelkenn: ook term voor het ontmaagden van een meisje; 3 enntflieghen: wegvliegen; 4 leyde sienn: verdriet doen.

1 M.: sollt.

2 id. klain.

3 id. fogelkinn.

II 5 aůff schortten: haar kleren opnemen; 8 jonge ridder, blijf eens even staan!

4 id. nu.

III 12 hettet: heet, beveelt.

5 Na ‘jonnck’ op de regel doorgestreept ‘here’.

IV 13-16 het meisje is nog erg jong en naief dat ze dat verzoek tot de ridder richt. Ze kent de betekenis blijkbaar niet. Of doet ze maar zo? Wordt dat niet door de conventie verlangt?

+ 45v

V 17 sinnen falenn: volen = veulen, paard; 19 hij wilde wel aan haar verlangen voldoen!

VI 21 loesse: vals, onbetrouwbaar; 22 met haar het liefdesspel had bedreven, haar ontmaagd had; 25 seghen: zeggen.

6 M.: seggen.

VII 27 jonnckheren: jonge ridder; 28 verrompt: mhd. verrüemen = prat gaan op, zich beroemen op; 29 hoeffsche: hoofs; schenndett: onteert; 30 hebben daarvan weinig eer.

7 id. herren.

8 id. zu.

9 id. schendett.

+ 45r