Zutphens liedboek

[p. 128]

[26. Zartt schonne fravv, gedenck vnd schavv]^*

I^I
Zartt schonne fravv̊,
gedenck vnd schavv̊
wo my dinn lieffe
inn steder oevv̊e
hertzlich doett krencken.
nein roůvv̊ heb ick
so lanck, datt sick
din oglin fin
mytt lichttem schein
yegen my frenntlick dhon wencken;
dy hebben my
so hartlich bsetten.
hertz lieff, schavv̊ ann
watt ick dy gan:
diner kan ick nichtt vergetten.

II^II
Dyn roetter můndtt
tho aller stůndtt
my ser anffichtt,
min hertz to dich
daglich mytt dy tho schertzen.¹
vor war, gloff myr
frenntlicher zier,
dattvv̊ for al
in dessem dal
my lieffest inn den hertzen.
ker wederůmb, begertt min hertz,
inn freůid vnd schmertzen gelicken
als ick vertrovv̊.²
hertz liefste fraw,
fan dy will ick nichtt wiecken.

* Inhoud
Loflied ‘int amoureus’. De dichter bekent zijn geliefde zijn genegenheid. Hij beschrijft haar en geeft uiting aan zijn verlangen naar haar.
Het gedicht verschaft veel interpretatiemoeilijkheden, daar veel strofen door het vele gebruik corrupt zijn overgeleverd.

I 1 zartt: lieflijk; 3 wo: hoe; 4 steder: voortdurend; oevv̊e: ellende; 5 hertzlich: in hevige mate, diep in mijn hart; krencken: zwak, ziek maken; 6 nein: geen; roůvv̊: oostmnl. = rust; 7 datt: totdat; 9 lichtten schein: stralende glans; 10 yegen: tegen; dhon: mnl. doen. Drukt de tijd uit van het werkwoord dat ervan afhankelijk is; sich wencken: zich richten tot; 11-12 dy: d.i. de ogen. Ze hebben mij zo geheel en al in hun macht; 14 gan: gun. Hartelief, kijk eens naar mij, dan zie je wat ik je allemaal toewens, namelijk mijn liefde.

II 16-20 je rode mond prest mij ertoe om met mijn hart op jou gericht dagelijks aan jou met plezier te denken; 16 roetter můndtt: traditionele eigenschappen van de ideale vrouwenfiguur; 18 anffichtt: dwingt mij ertoe; 19 min-dich: mijn hart op jou gericht; 20 to schertzen: oostmnl. = schertsen; 22 frenntlicher: van mijn vriendin; zier: gelaat; 25 lieffest: je bent mij lief, dierbaar; 26 ker wederůmb: keer terug. Het hart spreekt tot zichzelf: Ga weer naar haar terug; 27-28 in vreugde en smart, zoals ik vertrouw.

1 Voor ‘schertsen’ doorgestreept ‘doet’; ‘tho’ toegevoegd boven de doorhaling.

2 Na ‘vertrovv̊’ een losstaande ‘h’.

[p. 130]

 

⁺III^III

 

Hertzleff sprick:

 

din trvv̊ nichtt brick

 

van my mytt gvv̊altt;

 

in sulcker gstaltt

35

gefstv̊v gv̊valtt do se affen

 

schonne fravv̊ fan wyse vnd bertt

 

heftv̊v datt loff,

 

inn sůlcker proff

 

an dy ist nichtt to straffen.

40

dar důrch dvv̊ haest

 

an alle rast

 

my hartt vnd fast gefallen.

 

all wille vnnd stůnd,

 

vt hertzem grůndtt

45

na dy dett my verlangen.

+ 29r

III 32-33 trvv̊: trouw; brick: wend je niet met geweld van mij af; 34 gstaltt: vorm. Op deze wijze; 35 do se affen: vgl. Darf. Lhs.: zu schaffen. De zin is dan: het gewelddadige losscheuren van mij bezorgt je een hoop last en narigheid; 36-38 bertt: vgl. Darf. Lhs.: bertt = wert. De zin is dann: schone vrouw, van wijs en waardig te zijn heb je de lof in dat bewijs, d.i.: dat is het bewijs dat men je moet prijzen om je wijs- en waardigheid; proff: bewijs; 39 straffen: berispen. Je bent niet te berispen, jou treft geen blaam; 41 rast: rust, verpozing, vreugde. Wat al mijn vreugde betreft; 42 gefallen: overvallen, in je macht gekregen; 43 wille: mnl. wile = tijd; 44 uit het diepst van mijn hart.

[p. 131]

Concordanties en melodieën

3. Darf. Lhs. nr. 22; Hs. Heidelb. Pal. 343 nr. 63 en nr. 203; Langebeks Quarths. Kopenh. 4^o 816 nr. 136; Hs. Berl. Mgf 752 nr. 14; Hs. Berl. Mgf 753 nr. 29; Lhs. Manderscheid nr. 47

4. P. Schöffer Mainz nr. 46; Gassenh. nr. 26; Newsidlers Lautenb. blz. 29; Frankf. Ldb. Ambras nr. 2; Frankf. Ldb. Berl. nr. 54; P. v.d. Aelst Blumm nr. 41

Literatuur en bundels

2. Erk-Böhme nr. 1681

+ 28v