Zutphens liedboek

[p. 116]

[23. Datt was ain meyken fan twintich jaren]^*

I^I
Datt was ain meyken fan twintich jaren,
beschlatten inn ain klosterkenn,¹
sie dichtte ain lietien vt fanntasyen:
bey or schon boellen mochtt sie niett sienn.

II^II
Datt was ain jůngelinck, der gennck ter schollenn,
den² rechtten weck had hie gmist;
Ja, schonne jonnckfrav̊vlin brengen inn doele³:
weder ůmb to keren datt donncktt my best.

III^III
Ich hoff des aůff, ich wels⁴ beginnen
vmb ain die alder lieůeste mien.
heb ick sie lieff, ick does⁵ inn⁶ matten,
datt or miskwem datt wer my lett.

IV^IV
Fraw Fenis peixken⁷ heb ick gladen,
ick bin die genne diett dragen moett.
al inn mien jonnge hartienn lichtt sie bgraben,
hett ist frav̊v Fenis diett my doett.

V^V
Wo nakenntt, moder nakennt, was sie gbaren
die liefste dar⁸ ick so gerne by schliep.
onser gott ferbey or ain frisschen morgen,
wanntt ick kann or fergeten⁹ nicht.

⁺VI^VI
Tis¹⁰ my gelertt,¹¹ ick wiltt entholden,
heb¹² ick datt wal to rechtt verstan,
die fornige minnen mach wal verkoldenn,
men¹³ stedige¹⁴ lieffte mach nitt vergaenn.

VII^VII
Woe¹⁵ macher¹⁶ ain man sienn leffenn lůsten,
die verlaeren hefft sienn sutte lieff.
sin sinnekens ligen im inn schv̊varen sůchtten,
vmb sin¹⁷ hartien heft hie genen trost.

VIII^VIII
All ist datt lottienn op my gefallenn
vnnd ick datt sur doet drincken moett,
end ich find hir genn trost op erdenn,
vnnd watt¹⁸ ick doe, hett ist tegen spott.

* (M. blz. 101-102)
Inhoud
Dit lied mist een centraal thema. Het bestaat uit fragmenten van verschillende liederen die bepaalde strofen geleverd hebben. Daaronder zijn balladen, lofliederen, liefdesklachten. De strofen zijn, althans voor een groot deel, door Mincoff geïdentificeerd en op de aangehaalde blzz. van haar publicatie te vinden.

I 2 beschlatten: besloten, opgesloten; klosterkenn: klein klooster; 3 fanntasyen: zwaarmoedigheid; 4 boellen: geliefde; mochtt: kon.

1 M.: klosterkienn.

II 5 schollenn: school; 6 rechtten: goede, juiste; weck: weg; 7 doele: dwalen. Knappe meisjes doen hem dwalen, brengen hem het hoofd op hol; 8 raad van de dichter aan de jongeling: Keer om, nog voordat het te laat is.

2 id. dien.

3 id. doelen.

III 9 hoff: opbeuren. Ik beur de kruik op; 11 inn matten: met mate.

4 id. wols.

5 id. dors.

6 id. enn.

IV 13 peixken: bij pike: haat, wrok; Ik heb de haat van vrouw Venus op me geladen. Mijn geliefde wil mij namelijk niet. 15 sie: mijn geliefde is in mijn hart begraven.

7 id. prixke.

V 17 gbaren: geboren; 19 ferbey: schrijffout voor ‘ferley’?; frisschen: fris, bloeiend.

8 id. der.

9 id. fergetten.

+ 25v

VI 21 Tis: het is; 23 fornige bij mnl. vernien: vernieuwen, afwisselen. Een vlugge afwisselende liefde verkoelt gauw; verkoldenn: verkoelen, minder worden.

10 id. bis.

11 id. gebertt.

12 id. geb.

13 id. mien.

14 id. stedig.

VII 25 macher: mach daer; lůsten: plezier hebben in; 26 verlaeren: verloren; 27 sinnekens: hart; sůchtten: zuchten; 28 vmb sin hartien: wat zijn hart betreft.

15 id. wor.

16 id. machen.

17 ‘sin’ boven het woord toegevoegd.

VIII 29 all: geheel en al; 30 sur doet drincken: vgl. mnl.: den doot smaken; 32 tegen spott: tegenspoed.

18 M wat.

[p. 118]

 

IX^IX

 

Mochtt ick denn dach noch eins gleffenn

 

datt ick bey die alder liefste mochtt sin,

35

so wer mien trůren al genessenn,

 

al liett mien hartien so schwaren pin.

 

 

 

X^X

 

Soette lieffkenn, ick wolde v bidden en¹⁹ bedde,

 

ein bede die gy my niet weygeren weltt,

 

vnnd off ick for v dorken dritte

40

woltt gy eins freůntlich op my senn?

 

 

 

⁺XI^XI

 

All for or dorkenn so gennck ick sittenn,

 

for or fennsterkinn en dorfft ick nit stan.

 

vernemen datt die neyder²⁰ tongen

 

datt soldtt or ann or erkenn gaenn.

 

 

 

XII^XII

45

Al op datt enndeken fan desser stratten,

 

dar wonntt die alder liefste mien.

 

ick will dar noch ain nachtt bey schlapen

 

of kreyen sal gein fogel sienn.

IX 33 gleffenn: beleven; 36 het is nu wel heel erg, maar dan zou ik genezen.

X 37 bedde: bede, verzoek; 39 dritte: trad, voor uw deurtje kwam.

19 id. een.

+ 26r

XI 42 dorfft: durfde; 43 zouden dat de roddelaars vernemen; ann-gaenn: dat zou haar eer schaden; erkenn: eer.

20 id. nyder.

XII 48 zo zeker als een kraai een vogel is.

[p. 119]

Concordanties en melodieën

1. Hs. Ant. Ghyselers

2. Souterl. nr. 62; Veelderh. Lied. 1569 blz. 80; Antw. Ldb. I nr. 69, nr. 121 (derde strofe); Fruyt. Eccles. nr. 105; Amsterd. Ldb. blz. 81b (derde strofe)

Literatuur en bundels

1. Fl. v. Duyse nr. 245

+ 25r