Zutphens liedboek

[p. 106]

[20. Mein hartt ist alles trurens foll]^*

I^I
Mein hartt ist alles trůrens foll,
dar zv̊v̊¹ binn ich bedroefft;
freůid² end moett ist ganns dar her,
for ain ander werde³ ick gehoefft.
helff, reicher ghott, des klag ich dy,
das ich mien⁴ freůnt moett miden
des doett mir myn hartt so wen.⁵

II^II
Drůck, liden moett mien eygen sien,
trůren moett ick⁶ nach end dach;
die alder lyefste⁷ die ick haen
die hefft my dar zvv̊¹ gbracht.
des ist die falsche⁸ klapers schůltt!
end mach ick⁶ datt niett wreken:
sie wirtt my nommer mer holtt.

III^III
Ich heb denn dach wal er gelebtt
das ich⁹ was gans freůidens reich,
ghein frier heltt op erden lefft¹⁰
des liett ich gedonncken my.
nv̊v̊¹¹ bin ick ferlatten fan alder warreltt,
mien hartien lichtt inn den doett gekv̊v̊eltt,
wantt my gein better enffeltt.

⁺IV^IV
Woe¹² was ich holff offt raett dar zv̊v̊,¹
ov̊v̊e, mich armer man.
den ich sůus¹³ lang gediennett hab,
den sůtt my nv̊v¹¹ niett ens ann.
des ist mien hartyen also gar derwonntt.¹⁴
ja, wie myn jůnge¹⁵ hartt will trosten,
dye en beide nitt ain halůe¹⁶ ston.¹⁷

V^V
Darůmb, das ich sůus¹⁸ trůrich sienn,
das ist meinder travv̊en scholtt.
wann sie sich rechtt bedenncken woltt,
sie most my wessen holtt.
aůch, mochtte datt sonder den¹⁹ doett geschen,²⁰
myen hartt woltt ick op schniden,
en laettenntt fan binnen beseinn.²²

* (M. blz. 99-100)
Inhoud
Liefdesklacht. De minnaar klaagt over het verlies van zijn geliefde. Ze heeft hem verlaten. Hij heeft er veel weet van. Hij wil zelfs zijn hart open laten snijden om te laten zien hoe beroerd hij er aan toe is, als het maar niet de dood tengevolge zou hebben.

I 1 trůrens: liefdesverdriet; 2 dar zv̊v̊: bovendien; bedroefft: in de war; 3 freůid: vreugde; moett: goede stemming; her: mhd. her = hierheen. Schrijffout voor ‘hen’? De bedoeling is wel te zeggen, dat zijn vreugde etc. verdwenen is; 4 for ain ander: sc. freunt; gehoefft: mhd. hoven = hoofs opvoeden en opleiden. Hij kan nu zijn hoofse kwaliteiten niet aan zijn geliefde kwijt. Hij zal moeten wachten op een andere vriendin; 6 freůnt: geliefde; miden: mijden, zich op een afstand houden; wen: wenen.

1 M.: zu.

2 id. freud.

3 id. wrede.

4 Voor ‘mien’ op de regel doorgehaald ‘die alder’.

5 M.: we.

II 8 drůck: liefdesverdriet; mien eygen: mijn deel; 9 nach: schrijffout voor nacht; 12 des: dat; falsche: gemeen; klappers: roddelaars. De conventie wilde dat een verhouding geheim bleef. Werd ze bekend, dan betekende dat onherroepelijk het einde ervan; 13 mach: kan; wreken: wraak nemen; holtt: goed gezind.

6 id. ich.

7 id. liefste.

8 ‘l’ later boven het woord toegevoegd.

III 15-21 eertijds was ik vol vreugde, ik dacht, dat er geen gelukkiger man was dan ik, maar nu-! 15 er: vroeger; 16 freůidens: vreugde; reich: rijk aan; 17 frier: vrijer, zelfstandiger, misschien overmoedig; heltt: held; 18 des: dat; gedonncken: dunken. Dat dunkte mij tenminste; 19 ferlatten: verlaten; fan: door; warreltt: iedereen; 20 voelt zich doodongelukkig; 21 gein: better: aanvullen: freunt; enffeltt: ontvalt, voor iemand verloren gaan. Voor mij gaat niets beters verloren, d.w.z. zij was voor mij het beste wat ik bezat.

9 M.: ick.

10 id. liefft.

11 id. nu.

+ 22r

IV 22 was: weet; raett: uitkomst, redding; 24 den: de geliefde; 26 derwonntt: mnl. dorewont: dodelijk gewond; 27 trosten: verzachting wil bieden voor mijn liefdesverdriet; 28 beide: wachte.

12 id. wor.

13 id. suns.

14 id. verwonntt.

15 id. yunge.

16 id. halwe.

17 id. ston(d); in de tekst boven ‘o’ de letter ‘n’.

V 30 travv̊en: mijn trouw t.o.v. haar. Als ik niet zo trouw was zou ik niet zo verdrietig behoeven te zijn; 31-32 als zij er eens goed over nadacht, over mijn trouwe karakter, dan moest ze mij wel gunstig gezind zijn; 31 sich bedenncken; zich bezinnen; rechtt: goed; 33 mochtte: kon, was het maar mogelijk dat; geschen: geschieden; 34 op schniden: opensnijden.

18 id. sums.

19 id. die.

20 id. sie.

22 id. besienn.

[p. 107]

Concordanties en melodieën

3. Hs. Heidelb. Pal. 343 nr. 68; Hs. Berl. Mgq 612 nr. 63; Hs. Berl. Mgf 752 nr. 59

+ 21v