[Het volle, koppige aroma - vervolg]
gen, mooi-kritische kijk op de Amerikaanse maatschappij, bereid de regels een beetje te buigen, en maar heel even in paniek als de grond onder zijn vrije voeten wegzakt. Dan komt zijn tegenactie: hij ontdekt dat de ontmoeting met Jannaire niet toevallig was, maar gepland. En begrijpt dan ook wat de exacte bedoelingen zijn van de pogingen tot moord van mr. Wright. Een kleine nachtmerrie, die alleen kan worden opgelost door geweld. Hij komt te staan voor het moment dat hij zelf moet gaan doden. ‘Een man vermoorden, of het nu nodig is of niet, of het nu in woede is of met voorbedachten rade, het is het keerpunt in het leven van de Amerikaanse man,’ schrijft hij. ‘Ik werd lid van die rottige, luizige club, een club waar ik niet bij wou horen, waar ik me niet voor had opgegeven, maar waar ik vanzelf in terechtkwam, zoals je een credit card, waar je niet om gevraagd hebt via de post thuisbezorgd krijgt en in je portefeuille stopt.’
Het is de John Wayne-kijk op de wereld: de man die wordt bedreigd en die met overreding en argumenten zijn gelijk niet kan krijgen moet wel, in naam van recht, wet en orde, zelf orde op zaken stellen. Zijn laatste daad, althans in deze affaire, is binnendringen in de flat van Jannaire. Ze slaapt, de kamer is muf en behalve haar unieke geur ruikt hij babypoeder, cold cream, nat leer en de geur van slaap: een vrouw ruikt anders als ze slaapt. De uitleg van de gebeurtenissen is verrassend, en het boek eindigt met een holle lach, die weinig goeds belooft.
Kiss Your Ass Good-Bye is Willefords laatste boek, het verscheen in 1987, hij stierf in 1988. In Amerika is het verkrijgbaar als Black Lizard-pocket, en alle werkjes van Willeford daarin dragen op de omslag de lof van Elmore Leonard: ‘No one writes a better crime novel.’ Leonard is niet alleen, wat dit laatste boek betreft wordt hij vergezeld door collega James Crumley: ‘He is an original, and Kiss Your Ass Good-Bye is a great example, funny and weird and wonderful. I loved it.’ Het boek werd, eind 1989, in Engeland uitgegeven door Victor Gollancz.
In Nederland is James M. Cain vertaald, even leek het erop dat een groot deel van zijn oeuvre de Nederlandse markt zou veroveren, maar al gauw was het voorbij, Uitgeverij Bzztôh probeert nu van de boeken van Jim Thompson in vertaling een succes te maken, maar helaas blijkt het een beetje tegen te vallen. Willeford zal het ongetwijfeld nooit zover brengen: Miami, het decor van zijn boeken is ver weg. En zijn zwarte humor is zo aan traditie gebonden dat zijn boeken een cadeautje blijven voor de liefhebbers. Willeford is (was) zo'n auteur met een eigen aanhang, met boeken die, vrijwel onopgemerkt bijna best-sellers werden. In de handboeken over het misdaadgenre komt zijn naam niet of nauwelijks voor, omdat hij schreef over waar hij zin in had, het liefst boeken over rotzakken die het slechtste met de wereld om hen heen voorhadden. Hij kwam uit Californië, maar woonde met plezier in Miami, ‘omdat daar de misdaadstatistiek - de hoogste van het gehele land - een schrijver een opwindende ambiance geeft.’ Vanuit dat gezichtspunt is Kiss Your Ass Good-Bye een gewoon boek.
■
Auteursrechtelijk beschermd