Anekdoten over slecht kindermanagement
Malcolm Forbes over het lot van kinderen van beroemde ouders
What Happened to Their Kids? Children of the Rich and Famous door Malcolm Forbes en Jeff Bloch Uitgever Simon and Schuster, 278 p. Importeur Van Ditmar, f 45,10
Ad van Iterson
Malcolm Forbes is ballonvaarder, motorrijder, gourmet, wijnliefhebber, kunstverzamelaar, schrijver, directeur-hoofdredacteur van het businessblad Forbes, multimiljonair en onlangs overleden. What Happened to Their Kids? is zijn laatste boek geworden. Het bevat 123 korte tot zeer korte levensgeschiedenissen van kinderen van rijke en beroemde mensen. Forbes' vorige boek was de best-seller They Went That-a-way, over hoe een aantal rijken en beroemden dood ging. Vlak na Forbes' overlijden heeft het blad Outweek om emancipatorische redenen onthuld dat de grote avonturier en levenskunstenaar - die alleen al als minnaar van Elizabeth Taylor naam heeft gemaakt - ook homoseksuele relaties heeft onderhouden. Daarmee heeft Forbes postuum het klassieke koekje van eigen deeg gekregen, want in What Happened to Their Kids? beschrijft hij met zichtbaar plezier de intieme voorkeuren van het publieke bezit van de westerse beschaving: keizers, koningen, pausen, geleerden, kunstenaars, captains of industry en filmsterren.
Wie aan de nakomelingen van superbefaamden denkt, ziet waarschijnlijk melancholieke tobbers voor zich die het gewicht van pa's of ma's roem niet kunnen torsen. In What Happened to Their Kids? wordt dit beeld zeker niet ten volle bevestigd. Relatief veel kinderen van rijke en beroemde ouders worden op eigen kracht eveneens rijk en beroemd. Kinderen van Nobelprijswinnaars blijken in staat zélf Nobelprijswinnaar te kunnen worden, zoals Aage Bohr in 1975 heeft bewezen. Daar staat natuurlijk een hoop treurig stemmende misère tegenover. Het aantal zelfdodingen - als dat tenminste een graadmeter mag zijn - lijkt vrij hoog, vooral onder kinderen van Hollywoodsterren. Zelfs twee zelfmoorden binnen één gezin komen in Forbes' verzameling voor: Laura en Eleanor Marx en Eugene jr. en Shane O' Neill maakten vrijwillig een einde aan hun leven. In hoeverre vaderlijke verwaarlozing daar debet aan is geweest, laat Forbes in het midden, maar het noemen van beide - verwaarlozing en zelfdoding - in een stukje van drie bladzijden suggereert genoeg. What Happened to Their Kids? staat vol met onthutsende voorbeelden van slecht kindermanagement. Zelfs vermaarde opvoedkundigen hebben in de praktijk gefaald. Het geval-Rousseau - die de pedagogische bijbel Emile schreef, maar alle vijf zijn kinderen naar het weeshuis liet brengen - behoort tot het standaardrepertoire van de cynici, maar ook Maria Montessori bracht haar zoontje bij zijn geboorte weg: zijn onwettigheid zou haar carrière schade berokkenen.
Paloma Picasso
andy warhol's exposures
Misschien is het ook niet mogelijk om én beroemd én een goede vader of moeder te zijn. Theodore Roosevelt kan gelijk hebben gehad toen hij tegen een bezoeker zei, nadat zijn dochter voor de derde keer hun onderhoud had verstoord: ‘Listen, I can be president of the United States, or I can control Alice. I cannot possibly do both.’
Interessanter dan de vraag naar hun welzijn vind ik daarom de vraag: welke loopbaan streven kinderen van rijken en beroemden na? Ook hier geeft What Happened to Their Kids? geen eenduidig beeld. Sommigen kiezen voor dezelfde carrière - met succes, zoals Irène Curie en Anna Freud, of met minder succes, zoals Wolfgang Mozart junior en August Goethe. (Het is overigens opvallend hoeveel schrijverskinderen in deze groep vallen: Vyvyan Wilde, Anthony West, Klaus Mann.) Anderen kiezen voor een concurrerend vak, zoals Jean Renoir, die niet schilder maar filmregisseur werd, of Terry Day, die producent van popmuziek werd. Weer anderen kiezen een volstrekt andere koers, zoals Ada Byron, die het in de wiskunde zocht, bevriend raakte met Charles Babbage, de uitvinder van de computer (The Difference Engine) en die zelf wordt beschouwd als de eerste die schreef over hoe je computers kan programmeren, of Harilal Gandhi die zich tot de islam bekeerde en ook nog eens alcoholist werd, of Romano Mussolini, die de Romano Mussolini Jazz Band oprichtte en dus zijn brood ging verdienen met de muziek die zijn vader voor Italië had verboden. Sommigen schreven uit bewondering een biografie van hun vader of moeder (Eve Curie, Randolph Churchill); anderen exploiteerden de ouderlijke roem. Zo leefde Henry Dickens een tijd van voorlezingen uit het werk van Charles. En Emile Gaugain, een driehonderd pond wegende Tahitiaan, verkocht à raison van één dollar volgekrabbelde vellen tekenpapier die eenvoudig waren gesigneerd met ‘Gaugain’.
Als er één boek met recht ‘anekdotisch’ mag worden genoemd, dan is het wel What Happened to Their Kids? Vrolijke, treurige, maar altijd sappige anekdotes. Maar hoe onderhoudend het ook is om te lezen over Casanova die het niet kan nalaten zijn eigen dochter Leonilda te verleiden en bij haar een zoon verwekt die bijgevolg tevens zijn kleinzoon is, op een gegeven moment wordt het gebrek aan analyse je te machtig. Want het is een interessant en belangrijk fenomeen: kinderen van beroemde ouders. Naarmate het aantal beroemde mensen op de hele bevolking toeneemt - en die trend zet nog steeds door - neemt ook het probleem van hun gedesoriënteerde kinderen ernstiger vormen aan.
■
Auteursrechtelijk beschermd