De zak
vervolg van pagina 14
pen in wat het betekent voor een schrijver en essayist als Kousbroek om zijn verleden in kaart te willen brengen. Hier wreekt zich de haast van het journalisme van Jansen van Galen: een geest zo bedorven door de actualiteit dat hij het woord ‘subtiliteit’ niet meer weet te vinden. Kousbroek zou ‘hautain’ zijn. Men voelt aan zijn klompen hoe opportunistisch dit is. Iemand die niet de bedoeling heeft een literaire karaktermoord te plegen, kan zich zonder moeite voor de geest halen dat Kousbroek ‘hautain’ is als dat ter zake is en genereus, beschaafd en rechtvaardig probeert te zijn als de feiten daarom vragen. Hautain is Kousbroek voor iemand die niet meer de moeite neemt zich te interesseren voor een schrijver en zijn ontwikkeling, en nog slechts heimwee heeft naar de tijden dat hij door dezelfde Kousbroek werd opgewekt zelfstandig te gaan denken. Dat was eens, maar nu Kousbroek schijnbaar in een periode is dat hij zelfs aan de hitsige sensatielust van Jansen van Galen niet meer kan voldoen - zonder daar ook maar de minste ambitie voor te koesteren - krijgt hij de zak.
Bij Kousbroek duurt een intellectuele discussie geen week, zoals bij Jansen van Galen. Voor de laatste moet er elke week iets nieuws zijn, zodat hij zich na het aflopen van de ‘presentaties’ kan vermeien in wat anderen hebben bedacht en afgehouden wordt van een pijnlijke confrontatie met zijn eigen voortjakkerende leeghoofdigheid. In al zijn stukken over Indonesië in de Tweede Wereldoorlog zou Kousbroek er blijk van hebben gegeven zich geheel niet te interesseren voor Indonesië en de Indonesiërs zelf. Pijnlijk gat in het knipselarchief! Wat Kousbroek bijna uitsluitend beweerde in zijn stukken over de Japanse kampen in Indonesië was nu juist dat de aandacht zich teveel richtte op de Nederlanders in die kampen, en niet op de duizenden Indonesiërs zelf, wier lot volgens hem aanmerkelijk ongelukkiger was dan dat van de veelal welgestelde, en in die geest voortdenkende, Nederlanders. Het is een affront en een belediging het anders voor te stellen, van dezelfde laffe, ongeïnformeerde en verpeste soort als de besmuikte roddel waarmee hij schrijft dat Kousbroek zijn stukken voor NRC Handelsblad alleen nog maar geassisteerd door drank kan voltooien.
Het wordt tijd dat Jansen van Galen weer eens een tochtje gaat maken.
■
Auteursrechtelijk beschermd