Tamar over de heerlijke ziekte
Vervolg van pagina 11
constateringen in twijfel te trekken. Hier een voorbeeld. ‘Ik heb de indruk dat vrouwen meer zeuren dan mannen. Verschillende mensen aan wie ik deze gedachte voorstelde, hebben dit weliswaar bestreden, maar ik blijf er toch maar bij, mede ook omdat ik er een verklaring voor heb.’ Deze constatering is van een geestige onredelijkheid. Een bladzijde verder moet ze tot haar spijt vaststellen dat haar, naarmate ze er meer over denkt, voorbeelden te binnen schieten van vrouwen die met zeurende mannen te kampen hebben, ‘maar omdat dit de zaken zo onoverzichtelijk maakt en de zinnen te lang, zal ik het toch maar bij de oorspronkelijke sekse-indeling houden’.
Die laatste bewering is een gezonde relativering van het genre van de column. Een columnist is altijd in tijdnood; hij moet - dat eisen de spelregels - snel scoren. Wie deze spelregels niet aanvaardt, doet er goed aan geen columns te lezen. Hij zou zich rot ergeren. De stukjes van Tamar variëren in vorm. Naast de gewone columnvorm zijn er schetsjes in verhaalvorm of ‘treitertrends’, waarin personen sprekend worden ingevoerd. Er zijn er nogal wat in deze laatste bloemlezing opgenomen. Ik denk dat het niet zo toevallig is. Wie een bloemlezing maakt van twintig jaar Tamar over de liefde, zal columns kiezen die niet zo tijdgebonden zijn; schetsjes in verhaalvorm zijn dat veel minder dan de gewone column.
Ik vraag me af of je Tamar straffeloos kan bloemlezen. Ze is voor mij in de eerste plaats een auteur die van week tot week in Vrij Nederland schrijft en meestal direct reageert op stromingen in de actualiteit. Om de zoveel tijd bundelt zij die stukken; er vindt een selectie plaats. Ik denk dat de stukken die al te veel gebonden zijn aan de actualiteit van de dag en waaromheen nog te veel kruitdamp hangt en die te weinig karakteristiek zijn voor de ‘tijdgeest’ terecht niet worden opgenomen. Het gevolg hiervan is dat er bij het verschijnen van elke bundel een ‘gelouterde’ Tamar te voorschijn komt. In de laatste bundel Liefst verliefd nu wordt deze gezeefde Tamar nog eens gezeefd; er wordt een bloemlezing gemaakt uit haar vroegere bundel en dan nog toegespitst op het onderwerp liefde. Van de strijdbare, tijdgevoelige, primair reagerende Tamar is op die manier weinig over. Wat wel overblijft is een klassieke Tamar met ‘eeuwige’ stukjes, geschikt voor schoolbloemlezingen. Laat die vereeuwiging nog maar een poosje wachten, hoewel ik wel vind dat zij de P.C. Hooftprijs meer dan verdiend heeft.
■
Auteursrechtelijk beschermd