Diderot
Vervolg van pagina 34
wenste te eten. Af en toe geeft Diderot wat ‘tips’ voor onderweg, die een wel zeer vertrouwde indruk maken. ‘Het verdient aanbeveling om met de herbergier van te voren een prijs af te spreken, om niet bedrogen uit te komen.’
Voyage en Hollande lijkt op een encyclopedie en vertoont jammer genoeg ook alle nadelen van het doorsnee naslagwerk. Zo put Diderot zonder enige scrupule uit de reisbeschrijvingen van zijn voorgangers (hij neemt hele passages over uit de Lettres hollandaises van d'Aubert La Chesnaye des Bois), waarbij hij zich niet de moeite getroost om de gegevens aan zijn eigen bevindingen te toetsen. En zelfs bij het overschrijven vergist hij zich vaak, hij laat woorden weg, of maakt hinderlijke fouten in de spelling. De encyclopedische opzet maakt zijn reisverslag nogal saai. Hij hecht duidelijk meer waarde aan algemene gegevens dan aan anekdotes of persoonlijke ervaringen, die de reisimpressies van andere schirjvers (de Promenades dans Rome van Stendhal bij voorbeeld) juist zo boeiend maken. Diderot mist de nieuwsgierigheid van een echte reiziger. Hij is iemand die liever leest dan kijkt. Zijn liefde voor Holland berust op zuiver verstandelijke overwegingen. Voor hartstocht is in deze relatie geen plaats.
Auteursrechtelijk beschermd