De blauw geruite kiel
Vijfde jaargang nummer 34
De boksbeugel van president Reagan
Kees Schaepman
Heb je wel eens een hersenschudding, barstende koppijn of migraine gehad? Barstende hoofdpijn. Misselijkheid. Spugen. Het liefst zou je dood gaan. Gelukkig wordt de ergste pijn snel minder. Als je ooit het slachtoffer wordt van een neutronenbom voel je net zo iets, maar dan nog erger. Gelukkig ga je daarna dood. Natuurlijk: levend verbranden omdat je door napalm getroffen wordt, mismaakte kinderen krijgen als gevolg van chemische wapens, je leven lang invalide zijn omdat je door een granaatsplinter afkomstig van een fragmentatiebom getroffen bent - dat is allemaal ook niet leuk. Toch werden al die wapens nog maar een paar jaar geleden, in Vietnam, dagelijks gebruikt. Trouwens: zolang er oorlog gevoerd wordt zijn er altijd verschrikkelijke wapens bedacht en gebruikt. Kruisbogen, hellebaarden, spiezen: dat was toch óók niet niks. Er is een belangrijk verschil tussen de neutronenbom en al die andere wapens. De neutronenbom wordt nog niet op grote schaal gemaakt en is nog nooit gebruikt. De Amerikanen willen hem nu wel gaan maken. Omdat het ding zo voordelig is: hij doodt alleen mensen en richt verder weinig schade aan. Hoe zo'n bom gemaakt moet worden is al lang bekend. Maar hij is nooit gemaakt omdat er zoveel mensen protesteerden.
Caspar Weinberger (tekening David Levine)
De neutronenbom zou een onmenselijk wapen zijn. Dat is natuurlijk onzin, alle wapens zijn door mensen gemaakt. Het is wél een schandelijk, verschrikkelijk godvergeten duivels rotding. En als het gemaakt wordt dan is dat met de bedoeling om het ook ooit te gebruiken.
Voorstanders van de neutronenbom (het is ongelooflijk maar waar: er zijn een heleboel mensen vóór dat kreng) vinden dat tegenstanders niet nadenken. We hebben neutronenbommen nodig om Russische tanks tegen te houden als die een inval in Europa zouden doen, zeggen ze. En als wij hem niet maken, dan krijgen de Russen misschien een voorsprong op ons. We hebben juist alle wapens die we kunnen bedenken nodig om sterk te staan zodat niemand ons durft aan te vallen: dat is de beste manier om de vrede te bewaren. En dan moet je niet met halfzachte emoties aankomen van dat het zo zielig voor de slachtoffers van zo'n bom is. Nee: je moet zindelijk en redelijk denken zeggen de voorstanders.
In Nederland zijn er gelukkig ontzettend veel mensen tegen de neutronenbom. De Amerikaanse president Reagan en zijn minister van defensie Weinberger, voorstanders van de bom, vinden dat een beetje gevaarlijk. Als de Nederlanders zo tégen zijn, dan zou dat wel eens aanstekelijk kunnen werken op anderen, net als bij een besmettelijke ziekte. Dan groeit misschien ook de tegenstand in andere landen. In Amerika wordt al gesproken over de Nederlandse ziekte. Er is zelfs al een aparte naam voor die ziekte bedacht: hollanditis. Toch lijkt die ziekte mij minder dodelijk dan de neutronenbom.
Reagan heeft, om twijfelaars gerust te stellen, uitvoerig betoogd dat de Amerikanen wel neutronenbommen zullen máken, maar dat ze voorlopig veilig opgeborgen worden. Alleen als het écht nodig is zullen ze snel naar Europa gebracht worden. En zelfs dan zullen ze nog niet direct gebruikt worden, maar pas als het niet meer anders kan. Een vechtersbaas die een boksbeugel koopt, maar zegt dat niemand iets hoeft te vrezen omdat hij hem toch in zijn achterzak stopt en hem pas zal omdoen als het knokken wordt en hem zelfs dan niet meteen zal gebruiken om je tot moes te slaan - geloof jij dat?