Vijfde jaargang nummer 29
De rellen in Engeland
Joop van Tijn
Eigenlijk gebeurt het in Engeland allemaal een beetje laat. Hier in Nederland hebben we al vaak op het journaal en in de kranten kunnen zien hoe jonge mannen en vrouwen (‘jongeren’ heten die) in gevecht raakten met de politie. Stenen gooiden, en stukken hout en soms zelfs zelfgemaakte bommen. Meestal ging dat over wonen. Het waren krakers die graag in het huis wilden blijven wonen waar ze ingetrokken waren omdat het zo lang leeg stond, en dan moesten ze er ten slotte uit omdat bij voorbeeld de rechter had bepaald dat de eigenaar zijn pand terug mocht hebben. Omdat die rechter er ook niets aan kon doen dat zo'n eigenaar er parkeergarages in wilde aanleggen in plaats van huizen die zo nodig zijn.
Diezelfde soort gevechten waarbij dan de politie meestal heel hard optreedt en terugslaat, zijn er geweest in Berlijn waar jonge mensen ook oude huizen kraakten omdat ze geen goede nieuwe kregen. En we hebben rellen gezien in Zürich. Dat was al vreemder omdat Zwitserland een ontzettend keurig en rustig land is waar bijna nooit iets gebeurt - tenminste niet zichtbaar. Maar ook dáár kwamen jongeren in opstand, ze gingen zelfs naakt op straat lopen omdat ze zich kapot verveelden en omdat er voor hun zo vreselijk weinig te beleven viel. In sommige steden is het zo netjes dat er zelfs geen propje op straat ligt - alleen wat hondedrollen van de poedels die door de chauffeurs van rijke mensen worden uitgelaten.
En nu Engeland. Daar was het vorige week behoorlijk raak. Op zich zelf is dat niet zo vreemd. Engeland is een land waar de verschillen tussen rijke en arme mensen ontzettend groot zijn, en dat is altijd zo geweest. Je hebt eigenlijk zo'n beetje twee Engelanden en die hebben weinig met elkaar te maken. De ene helft werkt voor de andere, zou je een heel klein beetje overdreven kunnen zeggen. Er zijn verschrikkelijk rijke mensen, die een paar huizen hebben en boten, en sportauto's en bedienden en eigen paarden die ze laten rennen en rijke vrienden aan wie ze dat allemaal moeten laten zien. En er zijn heel erg arme mensen die eigenlijk nauwelijks geld hebben om hun kinderen behoorlijk te eten te geven omdat de lonen in Engeland meestal héél laag zijn.
Tijdens de rellen in Liverpool (foto ABC)
Er zijn ook al erg vaak in de geschiedenis grote stakingen geweest in Engeland omdat dat het enige was wat de arbeiders konden doen om hun baas dwars te zitten: niet voor hem werken. Maar ja: dan verdiende hij wel niks, maar de mensen die staakten ook niet, en die konden zelfs nog ontslagen worden ook. En dan is er in Engeland ook nog steeds minder werk. Er komen steeds minder banen, en vooral minder banen voor jongeren. En van die jonge mensen zijn dan de gekleurden, de zwarte en bruine mensen dus, er nog het ergst aan toe.
In de grote industriesteden, dus steden met fabrieken en werven, waar het ruwe werk gedaan wordt, is het het ergst. In Liverpool en Manchester bij voorbeeld is één op elke vijf mensen boven de achttien jaar zonder werk. Maar onder kleurlingen is dat zelfs: drie van elke vijf. Een vreselijke toestand, want als je niet werkt in Engeland, krijg je wel een uitkering van de staat of van je stad, maar dat is veel minder dan je loon.
Nu waren het vooral die donkere jongeren die in een paar grote steden, Londen, Liverpool, Manchester vorige week in opstand kwamen en zeker nog wel een paar keer de straat op zullen komen. Die kleurlingen kwamen in Engeland, omdat dat land zo veel koloniën heeft gehad in de loop der eeuwen. Uit landen als (wat nu heet) India, Pakistan, Kenya, Zimbabwe en nog veel meer kwamen honderdduizenden mensen naar Engeland, omdat ze hoopten daar werk te krijgen, dat in hun land niet was. Die mensen hebben jarenlang gedacht: als we ons nou maar rustig houden en niets doen dat opvalt, mogen we hier wel blijven (ze hadden een Engels paspoort, maar bang bleven ze wel).
Maar die mensen kregen kinderen, en die zijn nu zo'n jaar of twintig. En die zijn gewoon in Engeland geboren en voelen zich terecht niets minder dan andere Engelse kinderen. Maar omdat ze zwart zijn krijgen ze minder makkelijk werk, ze hebben niet zulke goede en niet zo veel scholen als de andere Engelse jongeren en ze kunnen niet zo makkelijk aan kamers komen, of flatjes als ze getrouwd zijn en kinderen hebben. En omdat het toch al slecht gaat in Engeland, en omdat er in zo'n situatie altijd naar schuldigen wordt gezocht, krijgen ze ook nog eens de schuld dat het zo slecht gaat. Ze worden door de politie ook veel vaker bekeurd of aangehouden omdat hun achterlicht het niet doet dan blanke jongeren. Op die manier worden die twee groepen tegen elkaar uitgespeeld, terwijl ze er eigenlijk ongeveer even slecht aan toe zijn. Een van de weinige goede Engelse kranten schreef: ‘De oorzaak van die rellen is onze maatschappij die steeds meer zonder medelijden onze jonge mensen, blank en zwart op de vuilnisbelt gooit’.
Nou, en dát zat er achter toen die gekleurde jongeren vorige week de politie gingen bekogelen, dingen op straat (auto's bij voorbeeld) in brand staken en winkels plunderden. Ja, datdat niet mag, dat weet mijn grootje ook en dat wisten zij ook wel. Maar het gekke is toch dat allerlei mensen pas schrikken als het zo ver komt. Dan gaan ze er pas over praten. Niet iedereen hoor: de Engelse regering bij voorbeeld dacht dat het niet kwam doordat er te weinig werk is en te weinig woonruimte, maar gewoon uit baldadigheid. Maar verstandige mensen wisten wel beter. Die wisten ook dat het misschien nog wel erger zou worden als er niet gauw allerlei grote projecten op stapel worden gezet.
En vergis je niet: voordat we het weten gebeurt het hier ook. Of die jongeren nou wit of zwart zijn, er zijn er zoveel die geen werk hebben, en geen plek om te wonen en er zijn zo weinig ouderen die zich daarvoor interesseren, dat je nu al kunt uitrekenen dat ze in Engeland over een paar jaar óns op de televisie zien.
Auteursrechtelijk beschermd
