Reynaert in tweevoud. Deel 1. Van den vos Reynaerde

(2002)–Anoniem Van den vos Reynaerde– rechtenstatus



[pagina 59]
Tweede indagingaant. Nu moet Tybeert doen die vaert,aant. Die zeere es drouve ende vervaert.Ga naar voetnoot1044 1045[regelnummer] Ende als hi up den wech quam, Sach hi van verren ende vernamGa naar voetnoot1046 Sente Martins voghel, ende quam ghevloghen.Ga naar voetnoot1047 Doe wart Tybeert vroe ende in hoghenGa naar voetnoot1048 Ende riep an: ‘Sente Martins voghel, a[regelnummer] Keer herwaert dinen vlogel,Ga naar voetnoot1049a 1050[regelnummer] Nu vliech te miere rechter hant!’Ga naar voetnoot1050 Die voghel vloech daer hi vant Een haghe daer hi in wilde lijdenGa naar voetnoot1052 Ende vloech Tybeert ter luchter zijden.Ga naar voetnoot1053 Dit teekin ende dit ghemoetGa naar voetnoot1054 1055[regelnummer] Dochte Tybeert niet wesen goet. Hadde hi ghesien den voghel lijdenGa naar voetnoot1056 Scone ter rechter zijden,Ga naar voetnoot1057 So waende hi hebben goet gheval.Ga naar voetnoot1058 Nu was hi dies onthopet al.Ga naar voetnoot1059 1060[regelnummer] Nochtan maecte hi hem selven moetGa naar voetnoot1060 Ende gheliet hem, als menich doet,Ga naar voetnoot1061 Bet dan hem te moede was.Ga naar voetnoot1062 Dus liep hi henen sinen pas,Ga naar voetnoot1063 Tes hi quam te ManpertusGa naar voetnoot1064 1065[regelnummer] Ende vant Reynaerde in zijn huus
[pagina 60]
Alleene staen verweendelike.Ga naar voetnoot1066 Tybeert sprac: ‘God die rikeGa naar voetnoot1067 Moete hu goeden avont gheven. Die coninc dreecht hu an hu leven,Ga naar voetnoot1069 1070[regelnummer] Ne comdi niet te hove met mi.’Ga naar voetnoot1070 Reynaert sprac: ‘Tybeert, helet vry,Ga naar voetnoot1071 Neve, ghi zijt mi willecome. God gheve hu eere ende vrome.Ga naar voetnoot1073 Bi Gode, dat jan ic hu wale!’Ga naar voetnoot1074 1075[regelnummer] Wat coste Reynaerde scone tale?Ga naar voetnoot1075 Al seghet sine tonghe wale,Ga naar voetnoot1076 Sine herte die es binnen fel.Ga naar voetnoot1077 Dit wert Tybeerde ghetoghet welGa naar voetnoot1078 Eer die lijne wert ghelesenGa naar voetnoot1079- 1080[regelnummer] Ten hende. Ende met desen Sprac Reynaert: ‘Neve, ic wille dat ghiaant. Tavont herberghe hebt met miGa naar voetnoot1082 Ende morghen willen wi metten dagheGa naar voetnoot1083 Te hove waert sonder saghe.Ga naar voetnoot1084 1085[regelnummer] In hebbe oec onder alle mine maghe Niement, Tybeert, daer ic mi nuGa naar voetnoot1086- Bet up verlate dan up hu. Hier was commen Bruun de vraet.Ga naar voetnoot1088 Hi toechde mi so fel ghelaetGa naar voetnoot1089 1090[regelnummer] Ende dochte mi so overstaerc
[pagina 61]
Dat ic omme dusent maercGa naar voetnoot1091 Den wech met hem niet hadde bestaen.Ga naar voetnoot1092 Dat sal ic met hu, al sonder waen,Ga naar voetnoot1093 Maerghin metter dagheraet.’Ga naar voetnoot1094 1095[regelnummer] Tybeert sprac: ‘Hets beteren raet Ende het dinct mi beter ghedaen Dat wi noch tavont te hove gaenGa naar voetnoot1097 Dan wi tote morghin beiden.Ga naar voetnoot1098 Die mane scijnet an der heiden 1100[regelnummer] Also claer alse die dach.Ga naar voetnoot1100 Ic wane, niemen ne sachGa naar voetnoot1101- Beter tijt tote onser vaert.’ ‘Neen, lieve neve,’ sprac Reynaert, ‘Sulc mochte ons dages ghemoeten,Ga naar voetnoot1104 1105[regelnummer] Hi soude ons quedden ende groeten,Ga naar voetnoot1105 Die ons nemmermee dade goet,Ga naar voetnoot1106 Quame hi snachts in ons ghemoet.Ga naar voetnoot1107 Ghi moet herberghen tavont met mi.’ Tybeert sprac: ‘Wat souden wy 1110[regelnummer] Eten, Reynaert, of ic hier bleve?’ ‘Daeromme zorghe ic, lieve neve.Ga naar voetnoot1111 Hier es der spijsen quaden tijt.Ga naar voetnoot1112 Ghi mocht heten, begheerdijt,Ga naar voetnoot1113 Een Stic van eere honichraten,Ga naar voetnoot1114 1115[regelnummer] Die bequamelic es utermaten.Ga naar voetnoot1115
[pagina 62]
Wat sechdi, moochdi shonichs yet?’Ga naar voetnoot1116 Tybeert sprac: ‘Mine roukes niet.Ga naar voetnoot1117 Reynaert, hebdi niet in huus?Ga naar voetnoot1118 Gavedi mi eene vette muus, 1120[regelnummer] Daermede liet ic hu ghewaert.’Ga naar voetnoot1120 ‘Eene vette muus,’ sprac Reynaert, ‘Soete Tybeert, wat secht di? Hier woent noch een pape bi;Ga naar voetnoot1123 Een scuere staet noch an sijn huus,Ga naar voetnoot1124 1125[regelnummer] Daer in es meneghe vette muus. Ic waense niet ghedroughe een waghen,Ga naar voetnoot1126 So dicken hoere ic den pape claghenGa naar voetnoot1127 Dat sine dryven huten huuse.’Ga naar voetnoot1128 ‘Reynaert, zijn daer so vette muse? 1130[regelnummer] Verghave God, waer ic nu daer.’Ga naar voetnoot1130 ‘Tybeert,’ seit hi, ‘sechdi waer?Ga naar voetnoot1131 Wildi muse?’ ‘Of icse wille? Reynaert, doet dies een ghestille.Ga naar voetnoot1133 Ic minne muse voer alle saken. 1135[regelnummer] Weetti niet dat muse smaken Bet dan eenich venisoen?Ga naar voetnoot1136 Wildi minen wille doen Dat ghi mi leet daer si zijn,Ga naar voetnoot1138 Daermede mochti die hulde mijnGa naar voetnoot1139- 1140[regelnummer] Hebben, al haddi minen vadreGa naar voetnoot1140- Doot ende mijn gheslachte algadre.’
[pagina 63]
Reynaert sprac: ‘Neve, houddi hu spot?’Ga naar voetnoot1142 ‘Neen ic, Reynaert, also helpe mi God.’ ‘Weet God, Tybeert, wistic dat,Ga naar voetnoot1144 1145[regelnummer] Ghi soutter sijn noch tavont sat.’Ga naar voetnoot1145 ‘Sat, Reynaert? Dat ware vele!’Ga naar voetnoot1146 ‘Tybeert, dat sechdi thuwen spele.’Ga naar voetnoot1147 ‘In doe, Reynaert, bi miere wet.Ga naar voetnoot1148 Haddic een muus ende waer so vet,Ga naar voetnoot1149 1150[regelnummer] In gaefse niet omme eenen busant.’Ga naar voetnoot1150 ‘Tybeert, gaet met mi tehant.Ga naar voetnoot1151 Ic leede hu daer ter selver statGa naar voetnoot1152 Daer icker hu sal maken zat,Ga naar voetnoot1153 Eer ic nemmermeer van hu sceede.’Ga naar voetnoot1154 1155[regelnummer] ‘Ja ic, Reynaert, up die gheleedeGa naar voetnoot1155 Ghinghe ic met hu te Mompelier.’Ga naar voetnoot1156 aant. ‘So gaen wi dan. Wi sijn hier Al te langhe,’ sprac Reynaert.Ga naar voetnoot1158 Doe so namen si up die vaert,Ga naar voetnoot1159 1160[regelnummer] Tybeert ende sijn oem Reynaert, Ende liepen daer si loepen wildenGa naar voetnoot1161 Dat si nye toghel uphildenGa naar voetnoot1162 Eer si quamen tes papen scuere, Die met eenen erdinen muereGa naar voetnoot1164
[pagina 64]
Reynaert en Tybeert bij de schuur (r: x [l]vi recto)
[pagina 65]
1165[regelnummer] Al omme ende omme was beloken,Ga naar voetnoot1165 Daer Reynaert in was tebrokenGa naar voetnoot1166 Des ander daghes daer tevoren,Ga naar voetnoot1167 Doe die pape hadde verloren Eenen hane, die hi hem nam.Ga naar voetnoot1169 1170[regelnummer] Hieromme was tornich ende gramGa naar voetnoot1170 Des papen sone Martinet,aant. Ende hadde voer dat gat gheset Een strec den vos mede te vane.Ga naar voetnoot1173 Dus gherne wrake hi den hane.Ga naar voetnoot1174 1175[regelnummer] Dit wiste Reynaert, dat felle dier, Ende sprac: ‘Neve Tybeert, hier Crupet in dit selve gat.Ga naar voetnoot1177 Ne weset traghe no lat.Ga naar voetnoot1178 Gaet al omme ende omme gripen. 1180[regelnummer] Hoert hoe die muse pipen! Keert weder huut als ghi zijt sat. Ic sal hier bliven voer dit gat Ende sal hu hier buten beiden.Ga naar voetnoot1183 Wi ne moghen niet tavont sceiden.Ga naar voetnoot1184 1185[regelnummer] Morghin gaen wi te hove waert. Tybeert, siet dat ghi niet en spaert.Ga naar voetnoot1186 Gaet heten ende laet ons keerenGa naar voetnoot1187 Te miere herberghen met eeren.Ga naar voetnoot1188 Mijn wijf sal ons wel ontfaen.’ 1190[regelnummer] ‘Willic te desen gate ingaen?Ga naar voetnoot1190 aant.
[pagina 66]
Wat sechdi, Reynaert, eist hu raet?Ga naar voetnoot1191 Die papen connen vele baraet,Ga naar voetnoot1192 Ic besteecse arde noode.’Ga naar voetnoot1193 ‘O wy, Tybeert, twi sidi bloode?Ga naar voetnoot1194 1195[regelnummer] Wanen quam huwer herten desen wanc?’Ga naar voetnoot1195 Tybeert scaemde hem ende spranc Daer hi vant groet ongherec,Ga naar voetnoot1197 Want eer hijt wiste, was hem een strecGa naar voetnoot1198 Omme sinen hals arde vast. 1200[regelnummer] Dus hoende Reynaert sinen gast.Ga naar voetnoot1200 aant. Alse Tybeert gheware wartGa naar voetnoot1201 Des strecs, wart hi vervaertGa naar voetnoot1202 Ende spranc voert. Dat strec liep toe.Ga naar voetnoot1203 Tybeert moeste roupen doeGa naar voetnoot1204 1205[regelnummer] Ende wroughede hem selven dor den noot.Ga naar voetnoot1205 Hi makede een gheroup so grootGa naar voetnoot1206 Met eenen jammerliken ghelateGa naar voetnoot1207 Dat Reynaert hoerde up der strateGa naar voetnoot1208 Buten, daer hi alleene stoet, 1210[regelnummer] Ende riep: ‘Vindise goet,Ga naar voetnoot1210 aant. Die muse, Tybeert, ende vet? Wiste nu dat Martinet, Dat ghi ter taflen satet Ende dit wiltbraet dus hatet, 1215[regelnummer] Dat ghi verteert, in weet hoe,Ga naar voetnoot1215
[pagina 67]
Hi sauder hu saeuse maken toe.Ga naar voetnoot1216 So hovesch een cnape es Martinet!Ga naar voetnoot1217 Tybeert, ghi singhet in lanc so bet.Ga naar voetnoot1218 Pleecht men tes coninx hove des?Ga naar voetnoot1219 1220[regelnummer] Verghave God, die gheweldich es,Ga naar voetnoot1220 Dat, Tybeert, daer met hu ware Ysingrijn die mordenareGa naar voetnoot1222 In sulker bliscap als ghi zijt!’ Dus heeft Reynaert groot delijtGa naar voetnoot1224 1225[regelnummer] Dor Tybeerts ongheval.Ga naar voetnoot1225 Ende Tybeert stont ende ghalGa naar voetnoot1226- So lude dat Martinet ontspranc.Ga naar voetnoot1227 Martinet riep: ‘Ha ha, God danc! Ter goeder tijt heeft nu ghestaenGa naar voetnoot1229 1230[regelnummer] Mijn strec: ic hebber met ghevaenGa naar voetnoot1230 Den hoenredief na minen wane.Ga naar voetnoot1231 Nu toe, ghelden wi hem den hane!’Ga naar voetnoot1232 Met desen wart hi toten viereGa naar voetnoot1233 Ende ontstac eenen stroewisch sciereGa naar voetnoot1234 1235[regelnummer] Ende wecte moedre ende vadre Ende die kindre allegadreaant. Ende riep: ‘Nu toe, hi es ghevaen!’ Doe mochte men sien porren saenGa naar voetnoot1238 Alle die in dien huus waren. 1240[regelnummer] Selve die pape ne wilde niet sparen,Ga naar voetnoot1240
[pagina 68]
Quam hute sinen bedde moedernaect. Martinet hi was gheraectGa naar voetnoot1242 Tote Tybeert ende riep: ‘Hijs hier!’ Die pape spranc an dat vierGa naar voetnoot1244 1245[regelnummer] Ende ghegreep zijns wijfs rocke.Ga naar voetnoot1245 aant. Een offerkeersse nam vrouwe JulockeGa naar voetnoot1246 Ende ontstacse metter haest. Die pape liep Tybeert naestGa naar voetnoot1248 Ende ghincken metten rocke slaen. 1250[regelnummer] Doe moeste Tybeert daer ontfaen Wel meneghen slach al in een.Ga naar voetnoot1251 Die pape stont, als hem wel sceen,Ga naar voetnoot1252 Al naect ende slouch slach in slachGa naar voetnoot1253 Up Tybeert die voer hem lach. 1255[regelnummer] Daer ne spaerdene haer negheen.Ga naar voetnoot1255 Martinet ghegreep eenen steen Ende warp Tybeert een hoghe huut. Die pape stont al bloeter huutGa naar voetnoot1258 Ende hief up eenen groeten slach.Ga naar voetnoot1259 1260[regelnummer] Alse Tybeert dat ghesach,Ga naar voetnoot1260 aant. Dat hi emmer sterven soude,Ga naar voetnoot1261 Doe dedi een deel als die boude,Ga naar voetnoot1262 Dat dien pape verghinc te scanden.Ga naar voetnoot1263 Beede met claeuwen ende met tanden 1265[regelnummer] Dedi hem pant, alsoet wel scheen,Ga naar voetnoot1265 Ende spranc dien pape tusschen die been
[pagina 69]
In die burse al sonder naet,Ga naar voetnoot1267 Daer men dien beyaert mede slaet.Ga naar voetnoot1268 Dat dinc viel neder up den vloer.Ga naar voetnoot1269 1270[regelnummer] Die vrauwe was zeerich ende zwoerGa naar voetnoot1270 Bi der zielen van haren vader, Sine wilde wel om algaderGa naar voetnoot1272- Die offerande van eenen jare Dat niet den pape ghevallen wareGa naar voetnoot1274 1275[regelnummer] Dit vernoy ende dese scame.Ga naar voetnoot1275 So sprac: ‘In sleets duvels nameGa naar voetnoot1276 aant. Moete dit strec sijn gheset! Siet, lieve neve Martinet,Ga naar voetnoot1278 Dit was van huwes vader ghewande.Ga naar voetnoot1279 1280[regelnummer] Siet hier mijn scade ende mijn scande Emmermeer voert in allen stonden.Ga naar voetnoot1281 Al ghenase hi van der wonden, Hi blivet den soeten spele mat.’Ga naar voetnoot1283 Reynaert stont noch doe voer tgat. 1285[regelnummer] Doe hi dese tale hoerde, Hi louch dat hem bachten scordeGa naar voetnoot1286 Ende hem crakede die taverne.Ga naar voetnoot1287 Doe sprac hi te sinen scherne:Ga naar voetnoot1288 aant. ‘Swijghet, Julocke, soete vrouwe,
[pagina 70]
1290[regelnummer] Ende laet zijncken desen rauweGa naar voetnoot1290 Ende laet bliven huwen toren!Ga naar voetnoot1291 Wattan, al hevet hu heere verlorenGa naar voetnoot1292 Eenen van den clippelen zinen?Ga naar voetnoot1293 Al te min so sal hi pinen!Ga naar voetnoot1294 1295[regelnummer] Laet bliven dese tale achtre.Ga naar voetnoot1295 Gheneset de pape, en es gheen lachtreGa naar voetnoot1296- Dat hi ludet met eere clocken!’ Dus troeste Reynaert vrauwe Julocken, Die haer arde zeere mesliet.Ga naar voetnoot1299 1300[regelnummer] Die pape mochte langher nietGa naar voetnoot1300 Ghestaen; hi viel in ommacht. Doe hiefsene up met haerre crachtGa naar voetnoot1302 Ende drouchene recht te bedde waert. Hierbinnen keerde ReynaertGa naar voetnoot1304 1305[regelnummer] Alleene ter herberghen waertGa naar voetnoot1305 Ende liet Tybeert zeere vervaertGa naar voetnoot1306 Ende in zorghen van der doot.Ga naar voetnoot1307 Al was Tybeerts zorghe groet, Doe hise alle onledich sachGa naar voetnoot1309 1310[regelnummer] Over dien pape, die daer lach Ghewont, doe ghinc hi hem pinenGa naar voetnoot1311- So dat hi metten tanden zineGa naar voetnoot1312 Die pese midden beet ontwee.Ga naar voetnoot1313
[pagina 71]
Doe ne wildi letten nemmeeGa naar voetnoot1314 1315[regelnummer] Ende spranc weder hute ten gate Ende dede hem up die rechte strate,Ga naar voetnoot1316 Die tes conincx waert ghelach.Ga naar voetnoot1317 Eer hi daer quam, so waest dach Ende die zonne begonste rijsen. 1320[regelnummer] In eens arems ziecs wijsenGa naar voetnoot1320 Quam Tybeert in thof gheronnen,Ga naar voetnoot1321 Die tes papen hadde ghewonnenGa naar voetnoot1322 Ga naar voetnoot1322- Dat hi langhe claghen mach. Alse die coninc dit versach, 1325[regelnummer] Dat hi hadde dat hoeghe verloren,Ga naar voetnoot1325 Doe mochte men vreeselike horen Den coninc dreeghen den dief Reynaert.Ga naar voetnoot1327 Die coninc doe niet langher ne spaert,Ga naar voetnoot1328 Hi ne riep sine baroene te radeGa naar voetnoot1329 1330[regelnummer] Ende vraechde wat hi best dade Jeghen Reynaerts overdaet.Ga naar voetnoot1331 Doe wart ghindre menich raetGa naar voetnoot1332 Hoe men Reynaert ter redenen brochte,Ga naar voetnoot1333 Die dese overdaet wrochte.Ga naar voetnoot1334 1335[regelnummer] Doe sprac Grimbeert die das, Die Reynaerts broedersone was:Ga naar voetnoot1336
[pagina 72]
‘Ghi heeren, ghi hebt meneghen raet.Ga naar voetnoot1337 Al ware mijn oem noch also quaet,Ga naar voetnoot1338 Sal men vry recht voertdraghen,Ga naar voetnoot1339 1340[regelnummer] Men salne drie waerven daghen,Ga naar voetnoot1340 aant. Also men doet eenen vryen man. Ende en comt hi niet dan, So es hi sculdich alre dincGa naar voetnoot1343- Daer hi af voer den coninc 1345[regelnummer] Van desen heeren es beclaghet.’Ga naar voetnoot1345 ‘Wie wildi, Grimbeert, dattene daghet?’Ga naar voetnoot1346 Sprac de coninc. ‘Wie es hier Die sijn hoeghe ofte sijn lier Wille setten in avontuerenGa naar voetnoot1349 1350[regelnummer] Omme eene felle creatuere?Ga naar voetnoot1350 Ic wane hier niemene en es so zot.’ Grimbeert sprac: ‘So helpe mi God! Siet mi hier, ic bem so coene Dat ic wel dar bestaen te doeneGa naar voetnoot1354 1355[regelnummer] Dese bodscap, ghebiedijt.’Ga naar voetnoot1355 ‘Grimbeert, gaet wech ende zijt Vroet ende wacht hu jeghen mesval.’Ga naar voetnoot1357 Grimbert sprac: ‘Coninc heere, ic sal.’	voetnoot1044 drouve ende vervaert: somber en bevreesd voetnoot1046 Sach [...] ende vernam: zag voetnoot1047 Sente Martins voghel: Sint-Maartensvogel; ende: die voetnoot1048 vroe ende in hoghen: blij en opgewekt voetnoot1049a vlieg hierheen voetnoot1050 te miere rechter hant: langs mijn rechterzijde voetnoot1052 een struik waarin hij wilde gaan voetnoot1053 luchter: linker voetnoot1054 deze ontmoeting als voorteken voetnoot1056 lijden: passeren voetnoot1057 Scone: mooi (d.i. naar wens) voetnoot1058 goet gheval: geluk voetnoot1059 was... al: koesterde hij daarover geen enkele hoop voetnoot1060 maecte... moet: vermande hij zich voetnoot1061 gheliet hem: deed zich voor voetnoot1062 Bet: flinker voetnoot1063 liep... pas: liep hij verder voetnoot1064 Tes: totdat voetnoot1066 verweendelike: trots voetnoot1067 die rike: almachtig voetnoot1069 dreecht... leven: bedreigt u met de dood voetnoot1070 Ne comdi niet: indien u niet komt voetnoot1071 helet vry: edele held voetnoot1073 eere ende vrome: eer en voorspoed voetnoot1074 jan...wale: gun ik u graag voetnoot1075 wat kost het R. om mooi te praten voetnoot1076 seghet... wale: spreekt hij fraai voetnoot1077 fel: slecht voetnoot1078 dit zal T. duidelijk worden voetnoot1079- Eer... hende: (spreekwoord) voordat de regel (bidsnoer?) ten einde gelezen wordt, d.i. spoedig voetnoot1082 vanavond mijn gast bent voetnoot1083 metten daghe: wanneer het dag is voetnoot1084 sonder saghe: waarlijk voetnoot1086- daer... hu: waar ik nu meer vertrouwen in heb dan in u voetnoot1088 commen: gekomen voetnoot1089 hij was zo vijandig voetnoot1091 omme dusent maerc: voor duizend marken (gouden of zilveren muntstukken) voetnoot1092 nog niet met hem op weg was gegaan voetnoot1093 al sonder waen: beslist voetnoot1094 Maerghin: morgen voetnoot1097 tavont: vanavond voetnoot1098 Dan: dan dat; beiden: wachten voetnoot1100 zo helder dat het dag lijkt voetnoot1101- ik denk dat er geen beter moment is voor onze tocht voetnoot1104 iemand zou ons overdag kunnen ontmoeten voetnoot1105 quedden: aanspreken voetnoot1106 nemmermee dade goet: in geen geval goed zou behandelen voetnoot1107 als hij ons 's nachts tegenkwam voetnoot1111 Daeromme... zorghe ic: daar maak ik mij zorgen over voetnoot1112 hier is weinig voedsel voetnoot1113 begheerdijt: als het u aanstaat voetnoot1114 stic: stuk voetnoot1115 die zeer smakelijk is voetnoot1116 Wat sechdi: wat meent u; moochdi shonichs yet: lust u soms honing voetnoot1117 Mine roukes niet: daar geef ik niet om voetnoot1118 niet: niets anders voetnoot1120 daarmee zou ik tevreden zijn voetnoot1123 bi: in de buurt voetnoot1124 an sijn huus: tegen zijn huis aan voetnoot1126 ik geloof niet dat ze in een wagen zouden passen voetnoot1127 dicken: vaak voetnoot1128 sine dryven: zij hem verjagen voetnoot1130 God, was ik daar maar voetnoot1131 sechdi waer: meent u dat voetnoot1133 doet... ghestille: zwijg daarover voetnoot1136 beter dan welk wild dan ook voetnoot1138 leet daer: leidt naar de plaats waar voetnoot1139- mochti... Hebben: zoudt u mijn vriendschap verwerven voetnoot1140- al... Doot: al was u de moordenaar van mijn vader voetnoot1142 houddi hu spot: spot u voetnoot1144 Weet God: God is mijn getuige; wist ic dat: als ik dat (d.i. dat T. niet spot) zeker wist voetnoot1145 dan zoudt u nog vanavond geheel verzadigd zijn voetnoot1146 Dat ware vele: dat zou mooi zijn voetnoot1147 thuwen spele: voor de grap voetnoot1148 In doe: dat doe ik niet; bi miere wet: bij mijn geloof, d.i. waarlijk voetnoot1149 so: zij voetnoot1150 dan zou ik haar voor geen (Byzantijns) goudstuk afstaan voetnoot1151 tehant: onmiddellijk voetnoot1152 leede hu: breng u voetnoot1153 icker hu: ik u ermee (d.i. muizen) voetnoot1154 voordat ik afscheid van u neem voetnoot1155 up die gheleede: met zo'n geleide voetnoot1156 te Mompelier: naar Montpellier (d.i. heel ver weg) voetnoot1158 Al: veel, reeds voetnoot1159 namen si up: begonnen zij voetnoot1161 daer... wilden: waarheen zij lopen wilden voetnoot1162 zonder de teugel in te houden, d.i. op een draf voetnoot1164 erdinen: lemen voetnoot1165 beloken: omsloten voetnoot1166 in was tebroken: had ingebroken voetnoot1167 de vorige dag voetnoot1169 die... nam: die hij (R.) van hem stal voetnoot1170 tornich ende gram: erg boos voetnoot1173 een strik om de vos te vangen voetnoot1174 wrake hi: wilde hij wreken voetnoot1177 kruip door dit gat voetnoot1178 wees niet traag, d.i. gaat uw gang voetnoot1183 hu... beiden: hier buiten op u wachten voetnoot1184 we zullen vanavond bij elkaar blijven voetnoot1186 siet... spaert: talm niet voetnoot1187 keeren: terugkeren voetnoot1188 met eeren: zoals het hoort voetnoot1190 moet ik door dit gat voetnoot1191 eist hu raet: is dat uw advies voetnoot1192 connen vele baraet: zijn listig voetnoot1193 ik val hen niet graag lastig voetnoot1194 O wy: ach; twi sidi bloode: waarom bent u laf voetnoot1195 wat doet je aarzelen voetnoot1197 ongherec: onheil voetnoot1198 was hem: had hij voetnoot1200 Dus hoende: zo bedroog voetnoot1201 gheware wart: bemerkte voetnoot1202 vervaert: angstig voetnoot1203 spranc voert: sprong vooruit; liep toe: trok dicht voetnoot1204 moeste roupen doe: krijste toen voetnoot1205 en in nood verraadde hij zichzelf voetnoot1206 makede... groot: schreeuwde zo hard voetnoot1207 met meelijwekkend misbaar voetnoot1208 Dat Reynaert: dat R. het voetnoot1210 Vindise goet: zijn ze naar uw zin voetnoot1215 dat u verorbert op mij onbekende wijze voetnoot1216 dan zou hij er u een saus bij leveren (d.i. slaag) voetnoot1217 hovesch: welgemanierd voetnoot1218 in lanc so bet: steeds beter voetnoot1219 is dat gebruikelij kaan het hof van de koning voetnoot1220 gheweldich: machtig voetnoot1222 mordenare: rover voetnoot1224 delijt: plezier voetnoot1225 om T.'s ongeluk voetnoot1226- stont... lude: stond zo luid te gillen voetnoot1227 ontspranc: wakker werd voetnoot1229 Ter goeder tijt: op het juiste moment voetnoot1230 met: mee voetnoot1231 na minen wane: zo vermoed ik voetnoot1232 erop af, laten we hem de haan betaald zetten voetnoot1233 wart: was voetnoot1234 stroewisch: bosje stro; sciere: snel voetnoot1238 toen kon men dadelijk in beweging zien komen voetnoot1240 de pastoor zelf wilde niet achterblijven voetnoot1242 gheraect: genaderd voetnoot1244 an: naar voetnoot1245 ghegreep: pakte; rocke: spinrokken voetnoot1246 offerkeersse: kaars die gebruikt wordt bij de lijkdienst voetnoot1248 liep Tybeert naest: liep op T. af voetnoot1251 al in een: dicht op elkaar voetnoot1252 als hem wel sceen: zoals iedereen kon zien voetnoot1253 slach in slach: aan één stuk door voetnoot1255 niemand hield er zich in voetnoot1258 al bloeter huut: geheel naakt voetnoot1259 en haalde uit voor een harde klap voetnoot1260 ghesach: zag voetnoot1261 emmer: zeker voetnoot1262 schraapte hij zijn moed bij elkaar voetnoot1263 hetgeen voor de pastoor schandelijk afliep voetnoot1265 verwondde hij hem, zoals duidelijk was voetnoot1267 burse al sonder naet: beurs uit één stuk, d.i. balzak voetnoot1268 waarmee men de klok luidt (vgl. het eufemisme klokkenspel) voetnoot1269 dinc: blijkens 1293 een testikel voetnoot1270 zeerich: bedroefd voetnoot1272- dat ze al het offergeld van een jaar ervoor over had voetnoot1274 ghevallen ware: overkomen zou zijn voetnoot1275 dit verdriet en deze schande voetnoot1276 In sleets duvels name: in naam van de lelijke duivel voetnoot1278 lieve neve Martinet: mijn lieve M. (neve duidt alleen intimiteit aan) voetnoot1279 van... ghewande: een deel van de uitrusting (d.i. geslachtsdelen) van uw vader voetnoot1281 van nu af aan voetnoot1283 hij heeft geen zin meer in het liefdesspel voetnoot1286 bescheurde hij zich van het lachen voetnoot1287 en zijn gat kraakte, d.i. hij liet een scheet voetnoot1288 te sinen scherne: spottend voetnoot1290 laet... rauwe: stop met dit rouwbeklag voetnoot1291 laet... toren: laat uw verdriet achterwege voetnoot1292 Wattan: wat dan nog voetnoot1293 clippelen zinen: zijn klepels (d.i. teelballen) voetnoot1294 des te minder hoeft hij zich in te spannen (want: met één klepel gaat het luiden lichter) voetnoot1295 doe er het zwijgen toe voetnoot1296- en... clocken: dan is het geen schande als hij met één klok luidt (d.i. de liefde bedrijft) voetnoot1299 die zeer jammerde voetnoot1300 mochte: kon voetnoot1302 toen tilde zij hem met veel inspanning op voetnoot1304 Hierbinnen: intussen voetnoot1305 ter herberghen waert: naar huis voetnoot1306 en liet T. in grote vrees achter voetnoot1307 in... doot: in doodsangst voetnoot1309 toen hij zag dat allen zich bekommerden voetnoot1311- ghinc... So: deed hij zo zijn best voetnoot1312 tanden zine: zijn tanden voetnoot1313 het koord in tweeën beet voetnoot1314 toen aarzelde hij geen moment voetnoot1316 en volgde de rechte weg (ook in figuurlijke zin) voetnoot1317 die naar (het hof van) de koning voerde voetnoot1320 zielig en zwak voetnoot1321 in thof gheronnen: het hof binnengerend voetnoot1322 tes papen: bij de pastoor voetnoot1322- hadde... mach: iets had gekregen waarover hij lang kon klagen voetnoot1325 hoeghe: oog voetnoot1327 dief: misdadiger voetnoot1328 doe... spaert: liet toen geen tijd verloren gaan voetnoot1329 met het in vergadering bijeenroepen van zijn edelen voetnoot1331 overdaet: misdaad voetnoot1332 toen werd daar menig voorstel gedaan voetnoot1333 ter redenen brochte: tot de orde zou roepen voetnoot1334 wrochte: beging voetnoot1336 Reynaerts broedersone: de zoon van R.'s broer voetnoot1337 ghi... raet: u hebt van alles geopperd voetnoot1338 noch also quaet: dubbel zo slecht voetnoot1339 als men het recht voor vrije mannen wil handhaven voetnoot1340 moet men hem tot drie keer toe dagvaarden voetnoot1343- alre... coninc: aan alles waarvan hij tegenover de koning voetnoot1345 Van: door; es beclaghet: beschuldigd is voetnoot1346 dattene: dat hem voetnoot1349 op het spel wil zetten voetnoot1350 voor een kwaadaardig schepsel voetnoot1354 dar bestaen te doene: durf te doen voetnoot1355 ghebiedijt: als het uw bevel is voetnoot1357 Vroet: verstandig; wacht hu jeghen mesval: hoedt u voor ongeluk

Vorige Volgende

Reynaert in tweevoud. Deel 1. Van den vos Reynaerde

Tweede indagingaant.

Over dit hoofdstuk/artikel

titels